Nghệ sĩ Thương Tín đã phiêu du miền mây trắng lúc 18h50 ngày 08/12/2025 tại quê nhà Phan Rang để lại dương gian tuổi 70 (1956) với dấu ấn cũng như nhiều đắng cay.
Nhớ đến ông lúc này, khán giả chỉ nhớ đến cống hiến cho nghệ thuật mà quên đi những chuyện giông gió, xa xót, buồn đau cuộc đời.
Bùi Thương Tín sinh ngày 29/01/1956 tại Tháp Chàm (Phan Rang) quê gốc Phú Yên trong gia đình có 9 người con. Gia đình anh xê dịch đến nhiều nơi: Huế, Nha Trang, Buôn Ma Thuột... Ở mỗi nơi qua vẫn luôn thôi thúc tình yêu nghệ thuật.
Nghệ sĩ Thương Tín thời trẻ
Thời gian ở Đoàn kịch Kim Cương (sau đó chuyển sang Đoàn kịch nói Thanh Niên), ông may mắn đóng cặp cùng "kỳ nữ" Kim Cương qua các vở diễn nổi tiếng như "Bông hồng cài áo", "Vực thẳm chiều cao", "Huyền thoại mẹ", "Trà hoa nữ"... Đặc biệt, vở Huyền thoại mẹ đoạt Huy chương vàng... trở thành bước đệm vững chắc cho nghệ sĩ Thương Tín tự tin dấn thân và gắn bó bền lâu với lĩnh vực điện ảnh.
Nghệ sĩ Thương Tín từng diễn xuất trong gần 200 bộ phim điện ảnh và truyền hình từ thập kỷ 80, 90 của thế kỷ trước đến nay với đa dạng kiểu vai, khả năng biến hóa các nhân vật khắc sâu trong ký ức khán giả nhiều thế hệ qua điện ảnh. Các vai diễn của anh mang dấu ấn riêng, đó là Sáu Tâm trong "Biệt động Sài Gòn" (1986), vai thiếu tá Lưu Kỳ Vọng trong "Ván bài lật ngửa" (1982 - 1987); vai tướng cướp Bạch Hải Đường trong phim "Săn bắt cướp" SBC (1988); vai Đĩnh trong "Người đi tìm dĩ vãng" (1994), vai Thái Trượng Phu "Ngũ quái Sài Gòn" (2006), vai ông trùm Chanh "Già gân, Mỹ nhân và Găng tơ" (2015); vai ông Kha "Canh bạc cuộc đời" (2015), vai ông Phong trong "Mỹ nhân Sài Thành (2018)... Và gần đây nhất là vai diễn nhỏ phim Cu li không bao giờ khóc (năm 2024).
Cuộc đời mỗi người như đã được lập trình. Thương Tín cũng vậy. Anh khởi nghiệp từ nghệ sĩ trên sân khấu cải lương, kịch nói rồi sau đó bén duyên và bén sâu với điện ảnh. Với anh, điện ảnh đã nghệ sĩ đến gần khán giả nhất.
Có lẽ cuộc gặp gỡ định mệnh với nghệ sĩ Lâm Tới từ cái thuở ban đầu lưu luyến ấy đã đưa Thương Tín đến với vai người lính. Sau khi xem anh đóng kịch trên sân khấu, đạo diễn Lâm Tới mời anh vào vai người lính cho phim "Nắng đỏ" đầu tay của mình. Trong khi đạo diễn cho rằng "Tín có khuôn mặt dễ thương, rất hợp với vai anh bộ đội đẹp trai dễ thương, có mối tình lãng mạn với cô gái lâm trường" thì diễn viên Thương Tín lại tự thấy tố chất hào hoa lãng tử như mình khó hợp tạng vai trong sáng như thế. Vì chưa tự tin nên Thương Tín đã từ chối với ý nghĩ anh đạo diễn thật thật kỳ cục và cũng thật mạo hiểm khi chọn mình vào vai hiền lành dễ thương này".
Quả là phim Nắng đỏ cứ dần trôi vào quên lãng nhưng lại chính nhờ vai diễn đó mà công chúng biết đến Thương Tín. Cũng từ đó, cơ duyên thuở ban đầu ấy đã giúp Thương Tín có động lực tự tin gia nhập làng điện ảnh.
Thương Tín vào vai Quang - anh bộ đội trong phim Ám ảnh (DVD) do Đức Hoàn đạo diễn
Vai diễn thứ hai là Tám Thương – vai chính trong phim "Bài ca không quên" (1981) lấy bối cảnh Sài Gòn vừa giải phóng. Là người lính bước ra từ cuộc chiến khốc liệt, trong khi bạn bè thích ứng nhanh thì Tám Thương do Thương Tín thủ vai thể hiện sự khó khăn nhập cuộc với cuộc sống mới. Nhạc phim do nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn sáng tác và ca sĩ Cẩm Vân thể hiện thành công nổi danh từ đó. Tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ VI (năm 1982), vai Tám Thương do anh thể hiện đã giành giải Diễn viên nam xuất sắc nhất.
Rồi Thương Tín vào vai Quang - anh bộ đội trong phim Ám ảnh (DVD) do Đức Hoàn đạo diễn. Quang một lần ghé thăm nhà trở lại đơn vị đã hành quân. Một mình Quang chạy đuổi theo đơn vị. Đêm xuống, gặp lán trại bên đường chỉ có một cô gái trực. Quang xin vào ngủ ở hiên sáng mai sẽ đi tìm đơn vị. Có năng khiếu văn nghệ, tiếng đàn ghi ta đã làm khung cảnh thêm lãng mạn, tình tứ. Thương anh bộ độ nằm ngoài hiên lạnh, nửa đêm Hân (diễn viên Lê Khanh) đã mời anh vào trong... Trong một trận chiến ác liệt, địch càn quét, nghe theo lời chiêu hồi mật ngọt từ phía Việt Nam cộng hòa, tâm lý quá hoảng loạn, Quang đã bỏ đơn vị chạy về phía bên kia. Thăng - một đồng đội (diễn viên Trần Vân) người yêu của Hân - cô gái trực ở lán trại đêm phát hiện được sự phản bội đã cầm súng định bắn. Song nhận thấy sự sợ hãi, hèn nhát của Quang, Thăng đã bỏ đi. Rồi hai người gặp nhau trong hoàn cảnh éo le, định mệnh... Thương Tín thích kịch bản này. Đúng như tên phim, anh thừa nhận bị "ám ảnh" bởi vai diễn này triền miên đến suốt cuộc đời.
Được mời vào vai Sáu Tâm trong phim "Biệt động Sài Gòn" (đạo diễn Long Vân), Thương Tín đã dày dạn kinh nghiệm diễn xuất. Nhân vật Sáu Tâm là chiến sĩ biệt động yêu cô gái bán cháo vịt (diễn viên Thúy An) với một số cảnh quăng lựu đạn, bắn súng, dượt đuổi gay cấn. Anh thừa nhận không quá đàu tư vai diễn, thậm chí còn "hơi thờ ơ" thế nhân vật Sáu Tâm cứ khiến khán giả yêu, khán giả nhớ, khán giả còn "can thiệp" và "quyết định không cho nhân vật chết ở tập 2 "nếu để Sáu Tâm chết thì phim sao còn hấp dẫn được. Áp lực khiến đạo diễn hội ý, họp gấp tìm giải pháp sửa kịch bản làm sao cho hợp lý để Sáu Tâm tiếp tục sống ở tập 4 và tập 5 còn đi đánh tòa Đại sứ nữa. Hồi đó, "Biệt động Sài Gòn" cứ quay xong tập nào là công chiếu. Sáu rạp phim lớn ở Hà Nội đều đông kín người đến mức chen lấn, xô đẩy, đổ cả cửa sắt. Nghe đạo diễn nói, lúc đầu Thương Tín cũng êm thuận, nhưng do đắt sô quá (có năm 12 phim, nên Thương Tín nói với đạo diễn Long Vân "Thôi anh cho tôi chết luôn đi". Đạo diễn không thể "thuyết phục cho nhân vật sống lại". Sau đó, nhân vật K9 (diễn viên Bùi Cường) là chỉ huy đánh tòa Đại sứ.
Nghệ sĩ Thương Tín (bìa trái) vai Lưu Kỳ Vọng trong "Ván bài lật ngửa" (1982 - 1987)
Ngoài vào vai bộ đội, Thương Tín có duyên vào những vai công an trong các bộ phim "Cao nguyên F101" (đạo diễn Lê Hoàng Hoa), "Hải vụ 709", SBC, Đằng sau một số phận, Biệt thự Hoài Thu, Vụ án hồ Con Rùa...
Được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết – ký sự rất nổi tiếng lúc đương thời, dưới bàn tay dàn dựng của đạo diễn tên tuổi Lê Hoàng Hoa (Ván bài lật ngửa) cùng dàn diễn viên hàng đầu khi đó, Cao nguyên F-101, hiện tượng điện ảnh một thời, lần đầu tiên được phát hành trên bản DVD.
