Trách nhiệm thuộc về UBND TP Hà Nội
Như Tiền Phong đã phản ánh, trong những ngày nộp hồ sơ vào lớp 10 vừa qua, Hà Nội có 3 Trường THPT phụ huynh phải xếp hàng vạ vật từ đêm đến sáng để mong có suất nộp hồ sơ. Trong đó có 2 trường THPT tư thục và 1 trường THPT công lập tự chủ tài chính.
Sở dĩ những trường này phụ huynh phải xếp hàng vì nhà trường công bố mức điểm chuẩn nhưng nhận hồ sơ đến khi hết chỉ tiêu. Điều này khác với các trường THPT công lập, thí sinh đăng ký nguyện vọng (mỗi thí sinh có 3 nguyện vọng), trường xác định điểm chuẩn theo độ dốc tới khi đủ chỉ tiêu.
Chính sự khác biệt này nên nhiều phụ huynh muốn chắc suất học cho con đã xếp hàng từ đêm hôm trước. Các trường cũng chưa thể tìm ra giải pháp khả thi hơn vì không thuộc diện đăng ký nguyện vọng (NV) xét tuyển của thí sinh theo quy định của Sở GD&ĐT Hà Nội.
Vấn đề thiếu chỗ học đã được dự báo từ khi thí sinh bắt đầu đăng ký NV xét tuyển.
Nói về tình trạng thiếu trường - lớp, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Trần Thế Cương vẫn khẳng định Hà Nội không thiếu chỗ học? Hiện nay trên địa bàn thành phố có 2.845 trường học, trong đó 79% là trường công. Các trường học trên địa bàn đáp ứng nhu cầu học tập cho 2,3 triệu học sinh Thủ đô.
Mặc dù ông Cương khẳng định không thiếu chỗ học, song nhiều phụ huynh cho biết, mong muốn cho con học trường công lập. Và thực tế nữa là nhiều phụ huynh có con trượt vào lớp 10 công lập cũng không thể tìm được trường tư như ý.
Tại kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 của Hà Nội, học sinh, phụ huynh căng thẳng hơn tuyển sinh vào đại học. (Phụ huynh chen chúc nộp hồ sơ cho con vào lớp 10 ở Hà Nội tháng 7/2023). Ảnh: Trọng Tài
PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội cho rằng, tình trạng quá tải trường lớp tại Hà Nội xuất phát từ 2 nguyên nhân. Trước hết, cùng với sự phát triển của kinh tế, xã hội, tốc độ gia tăng dân số của Hà Nội rất nhanh, không chỉ về mặt tự nhiên mà còn tăng nhanh do nhập cư. Trong khi đó, số lượng trường lớp lại chưa đáp ứng kịp nhu cầu học tập. Hàng loạt các dự án chung cư, khu đô thị mọc lên, song vấn đề xây dựng các thiết chế xã hội như trường học lại chưa thực sự được quan tâm đúng mức, tương xứng.
Ông Vỳ cho rằng, một áp lực khác đến từ chính những mong cầu của phụ huynh, khi mong muốn con có thể vào các trường THPT công lập tốt, các trường chất lượng cao, trường chuyên lớp chọn. Tâm lý này cũng làm gia tăng áp lực tuyển sinh. Kỳ thi vào lớp 10 ở Hà Nội cũng như một số thành phố lớn khác năm nào cũng rất căng thẳng.
Phụ huynh luôn kỳ vọng con có thể vào được THPT để rộng đường vào đại học, bởi vậy cuộc đua vào lớp 10 càng quyết liệt hơn nữa. Cũng liên quan vấn đề trên, TS. Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ GD&ĐT cho hay, trách nhiệm này thuộc về UBND thành phố Hà Nội không đáp ứng được nhu cầu học của nhân dân. Thấy nhu cầu học như vậy, các cấp chính quyền phải quy hoạch lại sớm chứ không thể để tình trạng thi lớp 10 còn khó hơn thi đại học. Cần phải có chính sách thu hút xã hội hóa, phải mở rộng trường công cho con em không có điều kiện theo học trường tư.
Học tiếp lên THPT là cánh cửa duy nhất
Phân tích từ số liệu thống kê của Sở GD&ĐT Hà Nội cho thấy, Hoàn Kiếm - Hai Bà Trưng là khu vực có tỉ lệ chọi giữa chỉ tiêu và số thí sinh đăng ký nguyện vọng 1 thấp nhất trong khu vực nội thành, 1,54. Đây cũng là khu vực tuyển sinh có tỉ lệ chọi 3 nguyện vọng/chỉ tiêu thấp nhất toàn TP Hà Nội, 2,21.
Trong khi đó, ở các khu vực ngoại thành, tỉ lệ chọi giữa chỉ tiêu và NV 1 thấp nhất là khu vực 12, Mỹ Đức - Ứng Hòa, 1,16 nhưng tỉ lệ chọi giữa chỉ tiêu và tổng 3 NV thì lại vọt lên cao nhất 4,65. Khu vực Thạch Thất - Quốc Oai cũng tương tự…
Những con số này có thể thấy, số lượng thí sinh “bản địa” có nhu cầu vào lớp 10 tại các khu vực ngoại thành không cao, thậm chí có nhiều trường NV1 còn thấp hơn chỉ tiêu như THPT Minh Quang (Ba Vì), chỉ tiêu 450 nhưng số lượng NV1 chỉ có 229. Nhưng số thí sinh NV2, NV3, những nguyện vọng được cho là chống trượt, “nhảy dù” thì lên đến trên 3.200.
Như vậy phụ huynh cũng như học sinh đang tìm mọi cơ hội để có thể có suất vào học lớp 10 ở các trường THPT. Hiện tượng này đã dẫn đến tình trạng không chỉ trường công mà trường THPT tư thục cũng quá tải. Nhiều trường tư thục điểm chuẩn còn cao hơn trường công như THPT Marie Curie cơ sở Mỹ Đình điểm đầu vào là 41, THPT Lương Thế Vinh cơ sở Cầu Giấy trung bình 8,5 điểm/môn...
Mặt khác, công tác hướng nghiệp trong các trường THCS chưa đạt được như mong muốn. Trong khi đó, việc dạy văn hóa trong các trường nghề vẫn chưa tìm được tiếng nói chung giữa Bộ GD&ĐT và Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đang là rào cản để các trường cao đẳng nghề mở cửa, đầu tư đón nhận học sinh tốt nghiệp THCS vào học.
