Với giới sưu tầm và yêu trang sức hoàng gia, Florentine không chỉ là một viên kim cương, mà là một biểu tượng của lịch sử, quyền lực và số phận. Suốt hơn một thế kỷ, viên đá vàng nhạt nặng tới 137 carat này được cho là đã biến mất, có người đồn bị đánh cắp, có người nói bị cắt nhỏ và bán giữa loạn thế chiến. Thế nhưng sự thật lại khiến cả thế giới ngỡ ngàng: Nó chưa từng biến mất. Gia đình hậu duệ của Hoàng đế Charles I thuộc triều đại Habsburg đã cất giữ bí mật ấy suốt 100 năm, chỉ mới tiết lộ với The New York Times vào tháng 11/2025.
Bản sao bằng thủy tinh của viên kim cương Florentine màu vàng, được cho là đã mất tích cho đến tháng 11 năm 2025/Getty.
Viên đá từng soi sáng chiến giáp của một vị công tước
Theo Britannica, viên Florentine có nguồn gốc từ Ấn Độ, mang màu vàng nhạt, hình quả lê và nặng tới 137 carat - một kích thước hiếm có. Nó từng được Công tước Charles the Bold xứ Burgundy gắn lên áo giáp khi ra trận vào thế kỷ XV. Đáng tiếc, viên kim cương không đủ “phép màu” để cứu chủ nhân khỏi cái chết trong trận Nancy năm 1477.
Sau đó, viên đá quý này đi qua nhiều bàn tay quyền lực. Nó từng thuộc sở hữu của Giáo hoàng Julius II, rồi đến gia tộc Medici lừng danh nước Ý. Khi dòng nam nhà Medici tuyệt tự, viên kim cương tiếp tục được truyền lại cho triều đại Habsburg-Lorraine thông qua cuộc hôn nhân giữa Nữ hoàng Maria Theresa và Công tước Francis Stephen của Tuscany, năm 1736. Cặp đôi này chính là cha mẹ của nữ hoàng nổi tiếng Marie Antoinette.
Zita của Bourbon-Parma, Hoàng đế Charles I của Áo và con trai cả của họ là Thái tử Otto von Hasburg/Getty.
Từ đế quốc sụp đổ đến cuộc trốn chạy mang theo báu vật
Khi đế quốc Áo-Hung tan rã năm 1918, Hoàng đế Charles I cùng hoàng hậu Zita rời khỏi đất nước, mang theo những báu vật gia truyền, trong đó có viên Florentine. Gia đình sống lưu vong ở Thụy Sĩ, rồi Tây Ban Nha, Bỉ, và sau đó phải trốn sang Mỹ khi phát xít Đức thôn tính Áo năm 1938.
Hoàng hậu Zita của Áo cùng gia đình lưu vong, khoảng năm 1920/Getty.
Theo lời kể của các con bà Zita, trong suốt cuộc hành trình chạy loạn ấy, viên kim cương huyền thoại được bà cất trong một chiếc vali bằng các-tông – vật duy nhất mà người phụ nữ hoàng gia này không rời tay. Sau khi Hoàng đế Charles qua đời vì viêm phổi năm 1922, hoàng hậu tiếp tục một mình nuôi tám người con, mang theo cả những kỷ vật quý giá của triều đại đã sụp đổ.
Bí mật trong két sắt Canada
Cuối cùng, gia đình định cư tại Canada trong thời kỳ Thế chiến II. Năm 1953, khi bà Zita trở về châu Âu, viên Florentine được gửi cố định trong một két sắt ngân hàng ở Quebec. Từ đó, nó “biến mất” khỏi thế giới đúng như mong muốn của vị hoàng hậu cuối cùng của Áo-Hung.
Người cháu trai của bà, Karl von Habsburg-Lothringen, cho biết: "Bà tôi chỉ nói cho hai người con trai – Robert và Rodolphe biết nơi cất giấu. Bà yêu cầu họ giữ kín bí mật này đúng 100 năm sau khi ông nội tôi qua đời".
Năm 2025, đúng tròn một thế kỷ, gia đình quyết định công bố sự thật. Họ nói rằng muốn tôn vinh ký ức của hoàng hậu Zita - người đã gìn giữ báu vật của dòng họ bằng cả đời lưu lạc.
Charles I, Hoàng đế Áo-Hung, cùng vợ, Hoàng hậu Zita, vào năm 1916/Getty.
Hiện tại, giá trị của viên Florentine chưa được định giá chính thức, nhưng theo ArtNet, con số có thể dao động từ 700.000 đến 750.000 USD . Dù giá trị thương mại không thể sánh với “viên kim cương bị nguyền rủa” Hope Diamond (trị giá hơn 200 triệu USD), nhưng về lịch sử và tính biểu tượng, Florentine là vô giá.
Một thợ kim hoàn từng làm việc cho hoàng gia Áo đã xác nhận viên đá trong két ở Quebec là thật, dựa trên đặc điểm cắt và sắc độ vàng đặc trưng. Tuy nhiên, hành trình của viên kim cương này vẫn chưa kết thúc.
Gia đình Habsburg mong muốn trưng bày viên Florentine cùng các báu vật khác tại một bảo tàng ở Canada, như lời cảm ơn đất nước này từng che chở họ trong chiến tranh. Trong khi đó, Bộ Văn hóa Áo tuyên bố sẽ xem xét khả năng đòi lại nếu viên kim cương được xác định là tài sản của Cộng hòa Áo.
Bức chân dung Hoàng đế Francis I, cha của Marie Antoinette do Martin van Meytens vẽ vào thế kỷ 18/Getty.
Câu chuyện về Florentine Diamond giống như một bộ phim nhiều lớp: Quyền lực, lưu vong, lòng trung thành và cả sự im lặng kéo dài trăm năm. Với người đời sau, đó không chỉ là viên đá quý hiếm, mà là biểu tượng của sự kiên cường và lòng tự trọng hoàng gia.
Khi hoàng hậu Zita qua đời năm 1989, bà để lại một di sản tinh thần: “Có những thứ không cần phô bày, chỉ cần giữ gìn". Và giờ đây, khi viên Florentine cuối cùng đã lộ diện, thế giới mới hiểu giá trị thật của nó không chỉ nằm ở 137 carat kim cương, mà ở cả hành trình vượt thời gian nơi con người chọn giữ lại ánh sáng trong lòng, ngay cả khi đế chế đã lụi tàn.
Florentine Diamond - viên kim cương từng “ngủ quên” 100 năm không chỉ là di sản của hoàng tộc châu Âu, mà còn là minh chứng cho tình yêu, lòng trung thành và sức mạnh của một người phụ nữ đã giữ gìn quá khứ bằng cả cuộc đời.
