Giữa thời buổi mà mỗi người đều phải vật lộn với áp lực mục tiêu, KPI và cân bằng cuộc sống - công việc, thêm một chỉ tiêu nhỏ để hoàn thành cũng phải cân nhắc rất nhiều. Vì vậy mà mới đây, câu chuyện công ty đặt KPI chạy bộ ép nhân viên phải thực hiện bỗng viral trên MXH, sau khi xuất hiện trong bản tin Chuyển động 24h tối ngày 23/11 trên VTV1.
Nhưng không chỉ dừng lại ở những con số KPI, sự việc còn dấy lên một màn tranh cãi với hội làm công ăn lương, đặt ra câu hỏi: Rốt cuộc, ranh giới giữa xây dựng văn hóa khỏe mạnh và áp đặt quá mức đang nằm ở đâu?
Xem xét không gia hạn hợp đồng vì không đủ KPI chạy bộ
Theo bản tin, việc gắn KPI ngoài giờ vào duy trì thói quen quen thể dục với người này là động lực nhưng với người khác là áp lực vô hình.
Khánh Linh (Hà Nội) cho biết mình đã từ không đam mê thể thao thành người tham gia hoạt động thể thao như tennis, chạy bộ hàng ngày. Bởi trong 6 tháng qua, đây là “bài tập về nhà” mà nhân viên công ty buộc phải hoàn thành, chụp màn hình gửi vào nhóm để giữ chuỗi thể thao lành mạnh của công ty.
"Hoàn thành chuỗi một tháng thì có thưởng, rồi ba tháng, sáu tháng, đến một năm đều có mức thưởng tương ứng” - Khánh Linh cho biết.
Khánh Linh (Ảnh chụp màn hình)
Nếu như Khánh Linh có thể thích nghi với KPI này thì một nữ nhân viên văn phòng ẩn danh lại thấy đây là áp lực đè nặng. “Nữ thì phải chạy đủ 7km mỗi tuần, nam thì 12 km. Có những hôm đi công tác về đến sân bay lúc 11 giờ đêm, mình vẫn phải cố chạy. Một nhân viên bị bệnh tim nên mình đề xuất giảm số km, nhưng lại bị sếp yêu cầu chạy phải ra chạy, còn giảm km thì là đi bộ.
Khi không hoàn thành KPI thì họ dọa mình: ‘Em làm như thế là không có tinh thần, anh sẽ suy nghĩ hơn về việc có gia hạn hợp đồng với em hay không’. Mình càng cảm thấy ghét chạy bộ hơn. Đến hiện tại khi đã nghỉ việc rồi mà nhắc đến thể thao thì mình sẽ không bao giờ nghĩ đến chạy bộ cả. Vì mình ghét bộ môn đấy - người này nói.
Việc chạy bộ hay các hoạt động thể thao phải được ghi lại trên điện thoại và gửi vào nhóm công ty (Ảnh chụp màn hình)
Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp tin rằng một đội ngũ nhân viên khỏe mạnh sẽ làm việc hiệu quả, sáng tạo và gắn kết hơn. Đó cũng là lý do các hoạt động thể chất trong văn hóa nội bộ được thúc đẩy mạnh mẽ.
Giám đốc nhân sự công ty NTQ Solution Nguyễn Hương Lan chia sẻ trên bản tin: “Các hoạt động liên quan đến văn hoá, thể chất là không thể tách rời trong hoạt động business của công ty. Các câu lạc bộ thể thao như yoga, bóng đá hay chạy bộ giúp mọi người thư giãn cơ thể, khỏe mạnh hơn và tăng niềm đam mê cho ngày làm việc mới”.
Thực tế, việc các công ty đặt KPI chạy bộ cho nhân viên không hề xa lạ mà từng được đem ra bàn tán rôm rả, cả trong nước lẫn quốc tế.
Cuối năm 2023, tờ Nhật báo Quảng Châu đưa tin một công ty ở Quảng Đông (Trung Quốc) quyết định chỉ chi tiền thưởng Tết cho nhân viên hoàn thành chỉ tiêu chạy mỗi tháng. Quy định thưởng Tết mới ghi rõ, nếu một nhân viên hoàn thành tối thiểu 50km chạy bộ mỗi tháng (tương đương 1,7km/ ngày) sẽ được nhận 100% số tiền thưởng dự kiến, chạy từ 100km trở lên nhận 130%. Nếu không đạt mức tối thiểu 50km, số tiền bị giảm dần, ví dụ 40km nhận 60%, 30km nhận 30%. Người chạy ít hơn 30km mỗi tháng sẽ không được thưởng.
Đặc biệt, người chạy trên 50km mỗi tháng trong 6 tháng sẽ nhận thêm một đôi giày. Quãng đường chạy hàng tháng phải được ghi nhận trên ứng dụng điện thoại.
Bản thân giám đốc công ty là một người đam mê leo núi, đã 2 lần lên tới đỉnh Everest, nên ông cho rằng các quy định mới được đưa ra nhằm thúc đẩy lối sống lành mạnh và làm cho người lao động hạnh phúc hơn. Giám đốc giải thích: "Nhân viên là linh hồn của công ty. Nếu họ khỏe mạnh thì công ty mới có thể tồn tại lâu dài".
Netizen tranh cãi, chuyên gia nói gì?
Song cả vụ không đạt KPI chạy bộ thì bị dọa đuổi việc hay không thưởng Tết đều trở thành chủ đề gây tranh cãi trên MXH.
Một số người tán thành bởi hoạt động này có mục đích tốt và khoảng cách 1 - 1,7km/ ngày là bình thường. “Công ty lo sức khỏe cho nhân viên cũng hợp lý mà. 7km/ tuần là quá ổn. Còn ai không thực hiện nổi thì chứng tỏ thể trạng sức khỏe đáng báo động rồi” - một netizen nhận xét.
Trong khi đó cũng có không ít ý kiến phản đối, cho rằng KPI chạy bộ là không hợp lý. Lý lẽ mà những người này đưa ra là tập thể dục là nhu cầu cá nhân, không thể dựa vào đó để cắt giảm tiền thưởng của nhân viên hoặc đe dọa cho nghỉ việc. Bên cạnh đó, những nhân viên gặp vấn đề về sức khỏe sẽ khó đáp ứng yêu cầu của mặt bằng chung.
“Áp KPI kiểu này là phản khoa học. Công ty đâu phải trại huấn luyện thể thao? Nhân viên bị bệnh tim mà còn đòi đủ km thì khác gì ép người ta vào đường cùng?”, “KPI vận động để khuyến khích sức khoẻ là tốt, nhưng bắt buộc và đe dọa ‘không gia hạn hợp đồng’ thì quá đáng. Đây không phải là tạo động lực, đây là lạm quyền”,... một số người gay gắt.
(Ảnh minh họa)
Song ý kiến được nhiều người đồng tình nhất là hoạt động thể dục thể thao phải dựa trên tinh thần tự nguyện, phù hợp với sức khỏe của mỗi người, không thể đem chuyện gia hạn hợp đồng ra để đe dọa. Một số bình luận ủng hộ việc nâng cao sức khỏe trên tinh thần phù hợp thể lực của nhân viên:
- Mỗi công ty đều có quy định riêng, nhưng đôi khi chúng ta cần phải nhìn nhận sức khỏe và tình trạng cá nhân của nhân viên một cách công bằng và hợp lý. Việc ép buộc nhân viên chạy khi họ không khỏe hoặc sau chuyến công tác mệt mỏi có thể phản tác dụng, ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài. Hy vọng mọi người sẽ có những thảo luận mang tính xây dựng để cân bằng giữa công việc và sức khỏe.
- Công ty cũ của tôi cứ chạy 1km sẽ trích quỹ 1k ủng hộ. Cấp quản lý sẽ áp chỉ tiêu 60km, còn lại phải trên 10km. Hết thời gian thì xem ai chạy nhiều nhất được giải. Chạy vào chủ nhật thì nhân đôi, chạy 60km trở lên được 1 thùng sữa tươi đường đen. Toàn công ty hơn 5k nhân viên. Chơi đủ cả là cũng 1 con số không nhỏ nhưng không bắt buộc tất cả.
- Ngày xưa công ty mình cũng có chương trình 10.000 bước mỗi ngày. Không bắt buộc, nhưng cổ vũ tinh thần là có phần thưởng 300 - 400k mỗi người cuối tháng cho 4 người đạt chỉ tiêu và nhiều nhất. Cuối năm còn có quà đồng hồ đeo tay cũng có giá trị phết. Nhiều anh chị trong công ty tham gia lắm và cũng nâng cao sức khỏe bản thân. Chính mình cũng thấy nhiều anh chị khoẻ mạnh hơn từ chương trình này.
Đây cũng là ý kiến của chuyên gia về vấn đề này trong Chuyển động 24h. Giám đốc Trung tâm Tâm lý và phát triển con người NHC Việt Nam Bùi Thị Hải Yến bày tỏ:
“Làm bất kỳ một cái gì đó mà tinh thần không thoải mái thì nó làm cho mọi người không những không khỏe hơn mà còn theo chiều ngược lại. Nên chúng ta cần phải có sự phù hợp nhất định, có lộ trình có chiến lược chứ không phải là ‘Ngay lập tức, tôi muốn phong trào thể dục thể thao được làm tốt trong đơn vị của tôi là 100% nhân viên phải tham gia đầy đủ’. Đặc biệt là với những nhân viên có vấn đề về sức khỏe thì phải linh hoạt”.
Còn bạn, bạn nghĩ sao về câu chuyện này?
