Trung tuần tháng 8 vừa qua, một số doanh nghiệp hoạt động trong ngành điện ảnh có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xem xét về việc cho phép các rạp chiếu phim hoạt động sau 24h.
Ngày 23/8, một vị đại diện Bộ VHTT&DL cho biết đã nhận được văn bản này và đang trong quá trình giải quyết theo đúng trình tự quy định. Tuy nhiên, xung quanh đề xuất này cũng còn nhiều ý kiến khác nhau. Một phía lo ngại rằng, nếu mở cửa rạp sau 24h sẽ gây khó khăn trong quản lý, dễ dẫn đến những tiêu cực nảy sinh trong vấn đề đảm bảo an ninh trật tự. Ở chiều ngược lại thì cho rằng, mở cửa rạp sau 24h là phù hợp trong bối cảnh hiện nay, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của công chúng. Hơn nữa sẽ có những tác động tích cực đến nền kinh tế đêm.
Nhà báo Việt Văn, Báo Lao Động, một trong những cây viết về lĩnh vực văn hóa nghệ thuật cho rằng, nhu cầu thưởng thức văn hóa nghệ thuật nói chung, xem phim chiếu suất muộn nói riêng, là chính đáng. “Bởi lẽ, đời sống xã hội hiện nay đã khác rất nhiều rồi. Cuộc sống tất bật hơn hối hả hơn, người ta dành thời gian ban ngày để làm việc, thậm chí nhiều bạn trẻ làm việc đến muộn mới kết thúc. Vì vậy, nhu cầu thưởng thức phim ở rạp sau 24h là có thật và cần được đáp ứng, nhất là giới trẻ”.
Tuy nhiên, trong Nghị định số 38/2021/NĐ-CP ngày 29/03/2021 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo, khoản 1, điều 8 quy định “phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi chiếu phim ngoài khoảng thời gian từ 8 giờ đến 24 giờ hàng ngày”. Quy định này đã và đang hạn chế cơ hội thưởng thức các tác phẩm điện ảnh tại rạp của một bộ phận công chúng nếu các bộ phim kéo dài quá 12h đêm. Nhà báo Việt Văn cho rằng: “Tôi nghĩ rằng nghị định nào cũng có giá trị của nó tại một thời điểm đó. Tuy nhiên, có thể thay đổi để phù hợp với thực tế cuộc sống đã thay đổi, phát triển”.
Theo kinh nghiệm của nhiều quốc gia trên thế giới như Anh, Pháp hay trong khu vực là Thái Lan, các hoạt động kinh doanh văn hóa, nghệ thuật về đêm không chỉ là sản phẩm du lịch, giải trí hấp dẫn mà còn trở thành nguồn thu chính cho ngành du lịch - văn hóa quốc gia. Ở nhiều nước, văn hóa giải trí được đưa vào 12 nhóm chính để phát triển kinh tế đêm từ 18h00 tối hôm trước đến 6h00 sáng hôm sau, trong đó có rạp chiếu phim, các chương trình biểu diễn nghệ thuật trong nhà…
Tại Việt Nam, nhu cầu và tiềm năng phát triển các dịch vụ mua sắm, giải trí, văn hóa ban đêm (trong đó có sự đóng góp khá lớn của hệ thống các rạp chiếu phim) là tất yếu, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng, Quảng Ninh… Qua khảo sát thực hiện Chiến lược phát triển du lịch TP. Hồ Chí Minh đến năm 2030, sản phẩm du lịch giải trí và hoạt động về đêm là một trong ba sản phẩm du lịch được du khách quan tâm nhất. Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh cũng nhận định, với 12 triệu lượt khách năm 2019, phát triển kinh tế đêm của tỉnh, nhất là thành phố Hạ Long là xu thế tất yếu, góp phần tăng thu nhập cho người lao động, cải thiện cuộc sống người dân.
Còn theo nhà báo Việt Văn, thực hiện mở cửa rạp chiếu phim sau 24h sẽ tạo ra sự thay đổi mới, có tác động không nhỏ trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế đêm. Bởi lẽ, ngoài ý nghĩa về việc đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa điện ảnh của một bộ phận công chúng, tăng doanh thu cho ngành điện ảnh, việc mở rạp muộn sau 24h còn tạo công ăn việc làm cho người lao động với các dịch vụ kèm theo, góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách. Do đó, nên xem xét cho phép các rạp chiếu phim có tiêu chuẩn phù hợp được tổ chức các suất chiếu muộn sau 24h. Tuy nhiên, bài toán phải giải quyết đó là công tác quản lý, vận hành như thế nào cho đảm bảo hài hòa các yếu tố giữa lợi ích kinh tế, nhu cầu hưởng thụ văn hóa và vấn đề an ninh trật tự xã hội. “Ví dụ có thể thí điểm lựa chọn những rạp có tiêu chí phù hợp, nằm ở những khu độc lập chứ không phải cho phép tất cả các rạp đều được mở sau 24h” – Nhà báo Việt Văn nói.
Có thể thấy, nếu mở cửa rạp chiếu phim muộn sau 24h sẽ đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của một bộ phận không nhỏ công chúng và cũng là phù hợp với xu thế phát triển xã hội. Bên cạnh đó, phim chiếu rạp là một trong những thị trường quan trọng đóng góp đáng kể vào tổng doanh thu của ngành điện ảnh trên toàn quốc, góp phần thực hiện chủ trương xây dựng ngành công nghiệp điện ảnh gắn với phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế. Hơn nữa, đây cũng là một trong những yếu tố thúc đẩy phát triển kinh tế ban đêm, tạo động lực mới cho sự phát triển xã hội. Vấn đề quan trọng là có cơ chế quản lý phù hợp để việc chiếu phim suất muộn phát huy được cao nhất những lợi thế và hiệu quả của nó./.
