Bắt đầu bằng khởi động mạnh mẽ
Một nghiên cứu năm 2025 tại Đại học Đông Phần Lan cho thấy học sinh có sự tập trung và trí nhớ làm việc tốt hơn rõ rệt sau 9 phút vận động cường độ cao trước khi làm bài tập trí tuệ.
Một phân tích tổng hợp năm 2020 trên tạp chí y khoa Translational Sports Medicine phát hiện ra một buổi hoạt động thể chất kéo dài 10-15 phút cũng có thể mang lại những cải thiện đáng kể về chức năng điều hành và thành tích học tập ở trẻ em.
Vận động giúp điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và norepinephrine, có vai trò tích cực trong việc học tập và động lực. Tập thể dục làm tăng lưu lượng máu và oxy đến não, giúp tăng cường khả năng tập trung và tốc độ xử lý.
Trẻ nên được luân phiên vận động vui nhộn và học tập, giúp tăng sức bền tinh thần. Một bài báo trên tờ Parents chỉ ra, những khoảng nghỉ ngắn với vận động như nhảy jumping jacks hoặc đi bộ nhanh giúp tăng sự tập trung, sáng tạo và hứng thú khi làm bài tập.
Cha mẹ có thể áp dụng những bài học ngắn, có tính giờ để giảm thiểu sự xao nhãng ở học sinh và duy trì động lực học tập cao.
Ảnh minh họa: Pexels
Tận dụng phương pháp học ngắn (Micro-Learning)
Học quá lâu (over learning) tưởng chừng hiệu quả nhưng thực ra lại giảm khả năng ghi nhớ. Thay vào đó, các đợt học ngắn khoảng 5-10 phút giúp tăng khả năng ghi nhớ, hiểu và ứng dụng. Ví dụ, tranh thủ học nhanh trong lúc chờ nước sôi, chờ đi tắm cũng giúp cải thiện hiệu quả lâu dài.
Theo phương pháp học ngắn, thay vì những bài giảng dài dòng hoặc đọc hiểu chuyên sâu, trẻ sẽ được tiếp cận với những bài học nhỏ, dễ hiểu, tập trung vào một khái niệm, kỹ năng hoặc kiến thức duy nhất.
Những bài học nhỏ có thể được xây dựng thành thói quen hàng ngày, biến việc học thành thói quen.
Giả vờ đang dạy người khác
Hiệu ứng Protegé đề cập đến kỹ thuật "giả vờ tự giảng dạy", trong đó trẻ tự diễn đạt và giảng dạy cho bản thân (hoặc vờ đang dạy người khác) về một kiến thức nào đó mình hiểu hoặc đang tiếp cận. Việc tự nói chuyện với chính mình hoặc một khán giả tưởng tượng sẽ giúp trẻ củng cố kiến thức, khả năng hiểu.
Một buổi ôn tập 10 phút bằng cách nói thành tiếng những suy nghĩ trong đầu sẽ giúp củng cố kiến thức hơn nhiều so với đọc thầm.
Nghiên cứu cũng cho thấy, việc giả vờ tự giảng dạy có thể giúp mọi người xác định những lỗ hổng trong sự hiểu biết của chính mình.
Các chuyên gia giáo dục cũng khuyên cha mẹ có thể cho trẻ học cùng một hoặc hai người bạn và để chúng tự giảng dạy cho nhau. Theo nghiên cứu, quá trình xử lý nhận thức sâu sắc hơn được kích hoạt khi bạn giải thích điều gì đó cho người khác hoặc thậm chí cho chính mình. Khi học sinh dạy bạn bè thay vì tự học, một nghiên cứu năm 2024 trên Edutopia cho thấy điểm kiểm tra của các em được cải thiện gần 50%. Vì vậy, bạn có thể cho trẻ dành 10 phút để "dạy" bạn học một khái niệm mới, vì đây là một bài kiểm tra tuyệt vời về khả năng hiểu và ghi nhớ.
Ghi lại kiến thức hoặc sử dụng thẻ ghi nhớ
Trẻ có thể sử dụng các loại giấy nhớ, flash cards để rèn luyện não bộ thông qua việc nhớ lại chủ động và lặp lại cách quãng.
Thẻ ghi nhớ thường kết hợp từ ngữ và hình ảnh, giúp kích hoạt cả hệ thống trí nhớ thị giác và ngôn ngữ. Thông tin được chia thành các phần nhỏ hơn, giúp trẻ học dễ hiểu hơn. Nhờ vậy, trẻ em nhanh chóng nhận ra những gì chúng biết rõ và những gì chúng gặp khó khăn, cho phép chúng tập trung vào những gì cần thiết. Việc tiếp xúc nhiều lần sẽ giúp tăng tốc độ nhớ lại, điều này rất hữu ích cho các phép tính toán học, từ vựng hoặc bảng cửu chương.
Lập sơ đồ tư duy
Việc lập sơ đồ tư duy (mind map) là một cách học rất khoa học dành cho trẻ em. Bản đồ tư duy giúp cấu trúc trực quan và kết nối các ý tưởng bằng cách giúp các chủ đề phức tạp dễ hiểu và dễ nhớ hơn. Các nhà nghiên cứu đã ghi nhận rằng một buổi học bản đồ tư duy kéo dài 10 phút có thể giúp học sinh nắm bắt các khái niệm rộng hơn chỉ trong nháy mắt. Việc tạo bản đồ tư duy nhanh chóng giúp sắp xếp và xem xét thông tin một cách hiệu quả.
Luôn có thời gian biểu học tập
Thời gian biểu học tập không chỉ là một lịch trình, đó là một cấu trúc cho việc học tập và tự điều chỉnh. Đối với trẻ em, thời gian biểu có tác động mạnh mẽ đến kết quả học tập, trí nhớ, động lực và sức khỏe tinh thần. Điều này giúp cải thiện khả năng quản lý thời gian, giảm căng thẳng âu lo, nâng cao hiệu suất học tập, giúp tăng cường tính kỷ luật và trách nhiệm, đồng thời cho phép trẻ có thời gian nghỉ ngơi, vui chơi.
Một thói quen học tập ngắn gọn, nhất quán như đọc 2-3 trang sách hoặc xem một vài flash cards vào một thời điểm cố định mỗi ngày sẽ biến nỗ lực thành thói quen. Sự đều đặn sẽ giúp giảm bớt sức ép tinh thần. Việc xây dựng thói quen học tập 10 mỗi ngày sẽ cải thiện khả năng học tập và nuôi dưỡng tính kỷ luật lâu dài.
Thùy Linh (Theo Timesofindia)
