Thợ lặn đã lặn 13 chuyến tới chỗ xác tàu đắm. Ảnh: Christian Howe
Chiếc thuyền đến từ thời Hanse khi một liên minh thương mại thống trị biển Baltic và biển Bắc từ thế kỷ 13 đến thế kỷ 17, Live Science hôm 10/8 đưa tin. Gỗ sẽ nhanh chóng mục nát dưới nước ở khu vực này và giới nghiên cứu phát hiện rất ít xác tàu cùng thời kỳ. Nhưng các nhà khảo cổ hải dương cho rằng tàu vẫn nguyên vẹn dưới đáy biển do được bao phủ và bảo vệ bởi lớp bùn mịn từ sông Trave chảy qua thành phố Lübeck. Xác tàu được tìm thấy lần đầu tiên vào năm 2020 trong một cuộc khảo sát định kỳ bằng sóng âm của ban quản lý kênh giao thông ở Trave. Con tàu nằm ở độ sâu khoảng 11 m ở nhánh sông giữa Lübeck và cảng Travemünde.
Con tàu đắm dài khoảng 20 - 25 m và có thể là thuyền buồm, loại tàu chở hàng một cột buồm phổ biến dưới thời Hanse, theo Fritz Jürgens, nhà khảo cổ hàng hải ở Đại học Kiel tại Đức. Lớp bùn sông bao quanh xác tàu có thể ngăn nó khỏi bị xâm chiếm bởi Teredo navalis, loại trai nước mặn chuyên ăn gỗ chìm dưới nước. Chúng nhanh chóng phá hủy nhiều chiếc tàu gỗ ở phía tây Baltic nhưng không sống ở vùng nước lạnh phía đông Baltic.
Các nhà nghiên cứu phát hiện khoảng 150 thùng gỗ gần như nguyên vẹn ở bên trên hoặc gần boong tàu, chứng tỏ con tàu chở vôi sống khi chìm vào cuối thế kỷ 17. Vôi sống là thành phần quan trọng để trộn vữa dùng trong xây dựng. Theo Jürgens, nguồn vôi sống nằm ở Scandinavia, tại miền trung Thụy Điển hoặc miền bắc Đan Mạch. Jürgens và cộng sự biết vôi sống được vận chuyển từ đó tới Lübeck bởi miền bắc nước Đức không có nguồn đá vôi lớn.
Ghi chép lịch sử hé lộ con tàu chìm vào tháng 12/1680. Tàu gặp nạn trước khi tiến vào Lübeck, mắc cạn ở chỗ nước nông trên sông. Có thể thủy thủ thu hồi được một phần hàng hóa, khiến tàu nổi trở lại. Nhưng con tàu nhanh chóng chìm do rò rỉ khi đâm vào chỗ nước nông. Christian Howe, thợ lặn ở Kiel, đã chụp ảnh xác tàu và hàng hóa. Theo dự kiến, toàn bộ xác tàu sẽ được trục vớt khỏi đáy sông trong vòng vài năm tới để nó không dịch chuyển và đe dọa tàu bè hiện tại trong vùng.
Manfred Schneider, người đứng đầu dự án trục vớt, cho rằng con tàu có thể được đóng ở Lübeck hoặc nơi nào đó ở châu Âu. Xác tàu thu hút sự chú ý của nhóm nghiên cứu do trạng thái nguyên vẹn, không chỉ không bị hà đục gỗ và nhiều sinh vật biển khác xâm chiếm mà còn do khối lượng hàng hóa lớn.
"Vẫn có 70 thùng hàng ở vị trí ban đầu trên tàu và 80 thùng khác ở gần đó", Schneider nói. Vì vậy, con tàu chìm gần như thẳng đứng và không bị lật". Trục vớt tàu từ đáy sông sẽ cung cấp cho các nhà khảo cổ cơ hội nghiên cứu đầy đủ đầu tàu và cấu tạo của nó, cũng như xác định nguồn gốc con tàu.
An Khang (Theo Live Science)
