Thay vì áp dụng một phần như các kỳ World Cup trước, như bóng tích hợp chip AI hay công nghệ bắt việt vị bán tự động, World Cup 2026 dự kiến có nhiều thay đổi trong áp dụng trí tuệ nhân tạo nhằm xử lý khối dữ liệu khổng lồ. Đây là thách thức lớn khi lần đầu tiên quy mô giải được mở rộng lên 48 đội với 104 trận, cũng như địa điểm tổ chức nằm ở ba quốc gia là Mỹ, Canada và Mexico.
Việc ứng dụng AI xuyên suốt cũng đặt ra bài toán tương thích từ giải pháp phần mềm đến phần cứng. Thay vì hợp tác với 10-12 công ty công nghệ riêng lẻ phụ trách từng mảng như trước, tổ chức bóng đá lớn nhất thế giới chỉ chọn một đối tác duy nhất. Lenovo sẽ phụ trách toàn bộ thiết bị đầu cuối như smartphone, laptop, PC, hạ tầng máy chủ, hệ thống lưu trữ và các giải pháp AI tổng thể.
World Cup 2026 sẽ dùng AI để hỗ trợ các quyết định của trọng tài, áp dụng mô hình điện toán biên (Edge Computing). Ảnh minh họa: Panamericanworld
Theo Jeff Shafer, Phó chủ tịch cấp cao Lenovo, quy mô khổng lồ của World Cup 2026 là thách thức chưa từng có tiền lệ. Lượng dữ liệu được truyền tải, xử lý trong giải đấu sẽ vượt xa mọi sự kiện thể thao từng được tổ chức.
Thay đổi đáng chú ý nhất là công nghệ hỗ trợ trọng tài như VAR, SAO (bắt việt vị bán tự động) không còn dựa vào mô hình điện toán đám mây truyền thống. Thay vào đó, công nghệ này sẽ được triển khai thông qua mô hình điện toán biên (Edge Computing), cho phép dữ liệu từ hàng trăm đến hàng nghìn camera, cảm biến tại các sân vận động được thu thập và xử lý, phân tích tại chỗ trên thiết bị ở sân thay vì gửi về trung tâm dữ liệu. Điều này giúp giảm thiểu độ trễ của việc AI đưa ra kết quả, tăng tốc quá trình hỗ trợ trọng tài cũng như tăng tính ổn định, giảm rủi ro hệ thống.
Trong các tình huống VAR, không chỉ phát lại video đơn thuần cho trọng tài, AI sẽ can thiệp để xác định lỗi có thể gây ra quyết định gây tranh cãi như việt vị, bóng chạm tay... bằng cách phân tích vị trí cầu thủ và chuyển động bóng theo thời gian thực.
Với yêu cầu xử lý dữ liệu tại chỗ, hạ tầng máy chủ và điện toán biên sẽ phức tạp hơn so với hệ thống thông thường trước đây. Một trong những công nghệ hưởng lợi lớn nhất về khả năng, tốc độ xử lý là Hawk-Eye (mắt diều hâu). Đây là công nghệ thị giác máy tính sử dụng nhiều camera tốc độ cao để theo dõi quỹ đạo chuyển động của bóng, cung cấp thông tin chính xác cho trọng tài và người xem. Hệ thống này hoạt động bằng cách ghép chéo hình ảnh từ các góc máy quay khác nhau để tạo ra hình ảnh 3D và phân tích đường đi của bóng.
Trước đó, mô hình điện toán biên đã được FIFA và Lenovo áp dụng thử nghiệm tại giải đấu FIFA Club World Cup 2025. Công nghệ mới đã giúp rút ngắn thời gian quyết định của trọng tài, tăng độ chính xác nhờ AI can thiệp, xử lý.
Tình huống bóng nhạy cảm ở trận Nhật Bản gặp Tây Ban Nha tại World Cup 2022 được xác định bóng trong sân nhờ công nghệ Hawk-Eye.
AI được ứng dụng ở World Cup cũng giúp người xem có dữ liệu thời gian thực, tăng trải nghiệm xem trận đấu. Khán giả có mặt tại sân vận động thậm chí có thể xem thông tin nâng cao về diễn biến trên sân, từng cầu thủ cũng như xem lại các pha bóng từ nhiều góc quay khác nhau. Các dữ liệu này sẽ được cá nhân hóa như chỉ theo dõi góc quay trên cao hoặc phân tích riêng về những cầu thủ yêu thích.
Với những khu vực dành cho khán giả VIP, các sân vận động sẽ cung cấp máy tính bảng liên kết với hệ thống máy tính nội bộ, cho phép người dùng quyền trực tiếp truy cập nội dung, số liệu chuyên sâu cũng như thao tác các dịch vụ phụ trợ khác.
Với người xem qua truyền hình, World Cup 2026 cho phép lựa chọn góc quay linh hoạt hoặc phân tích cá nhân hóa. Trong khi đó, bình luận viên, nhà đài cũng có thêm nhiều góc nhìn, dữ liệu phân tích sâu hơn về chiến thuật, dự đoán tình huống.
Tuấn Hưng
