Trang trại của anh Tuấn đặt tại xã Phước Thạnh, huyện Củ Chi, TP HCM rộng 750 m2, trong đó có 120 m2 dành trồng nấm mối đen. Anh sử dụng hai container 20 feed làm nơi ươm phôi và trồng nấm mối đen, dự kiến mở rộng thêm khu vực trồng trong thời gian tới.
Nấm mối đen (Xerula radicata), thuộc họ Physalacriaceae có giá trị dinh dưỡng cao, giúp cải thiện tim mạch, ổn định huyết áp, giúp giải độc và tăng cường chức năng gan…
Theo anh Tuấn, trồng nấm trong container có nhiều ưu điểm là kích thước đạt chuẩn trồng quy mô công nghiệp, dễ thiết lập các hệ thống IoT điều khiển. Mặt khác, thùng container được sử dụng là vật liệu tái chế, chi phí xây dựng rẻ hơn khoảng 50% so với làm nhà nấm cùng kích thước. "Container có thể vận chuyển, tháo lắp dễ dàng khi không còn nhu cầu sử dụng, phù hợp mô hình nông nghiệp đô thị tại TP HCM", anh Tuấn nói.
Trang trại của anh Tuấn đặt tại xã Phước Thạnh, huyện Củ Chi, TP HCM rộng 750 m2, trong đó có 120 m2 dành trồng nấm mối đen. Anh sử dụng hai container 20 feed làm nơi ươm phôi và trồng nấm mối đen, dự kiến mở rộng thêm khu vực trồng trong thời gian tới.
Nấm mối đen (Xerula radicata), thuộc họ Physalacriaceae có giá trị dinh dưỡng cao, giúp cải thiện tim mạch, ổn định huyết áp, giúp giải độc và tăng cường chức năng gan…
Theo anh Tuấn, trồng nấm trong container có nhiều ưu điểm là kích thước đạt chuẩn trồng quy mô công nghiệp, dễ thiết lập các hệ thống IoT điều khiển. Mặt khác, thùng container được sử dụng là vật liệu tái chế, chi phí xây dựng rẻ hơn khoảng 50% so với làm nhà nấm cùng kích thước. "Container có thể vận chuyển, tháo lắp dễ dàng khi không còn nhu cầu sử dụng, phù hợp mô hình nông nghiệp đô thị tại TP HCM", anh Tuấn nói.
Để trồng nấm mối đen, nông dân cần chuẩn bị bầu phôi chứa dinh dưỡng gồm mùn cưa, cám gạo, bột bắp... giúp nấm phát triển. Khi chuẩn bị xong bầu phôi, giống sẽ được cấy vào bầu, cho vào khu vực ươm. Toàn bộ quy trình này đều phải trải qua các bước khử khuẩn để tiêu diệt nấm mốc có thể xuất hiện làm ảnh hưởng quá trình phát triển nấm.
Để trồng nấm mối đen, nông dân cần chuẩn bị bầu phôi chứa dinh dưỡng gồm mùn cưa, cám gạo, bột bắp... giúp nấm phát triển. Khi chuẩn bị xong bầu phôi, giống sẽ được cấy vào bầu, cho vào khu vực ươm. Toàn bộ quy trình này đều phải trải qua các bước khử khuẩn để tiêu diệt nấm mốc có thể xuất hiện làm ảnh hưởng quá trình phát triển nấm.
Phôi nấm sau khi cấy giống được đưa vào phòng ươm ở nhiệt độ 22 - 24 độ C. Trong 45 - 60 ngày, phôi nấm phát triển thành sợi tơ đủ 100%, nông dân sẽ tháo nắp phôi, phủ cát sạch để cây nấm chồi lên. Môi trường lý tưởng để phôi phát triển thành cây khoảng 22 - 24 độ C, độ ẩm 80 - 90%.
Phôi nấm sau khi cấy giống được đưa vào phòng ươm ở nhiệt độ 22 - 24 độ C. Trong 45 - 60 ngày, phôi nấm phát triển thành sợi tơ đủ 100%, nông dân sẽ tháo nắp phôi, phủ cát sạch để cây nấm chồi lên. Môi trường lý tưởng để phôi phát triển thành cây khoảng 22 - 24 độ C, độ ẩm 80 - 90%.
Nhà trồng nấm có được bố trí đèn chiếu sáng, hệ thống phun sương tạo độ ẩm, hệ thống làm mát. Theo anh Tuấn, máy lạnh làm mát được lắp đặt ở phòng điều chỉnh nhiệt độ nhỏ nằm kế bên nhà trồng nấm. Khí lạnh được đưa vào nhà nấm thông qua quạt hút gió. Cửa xả gió ở phía đối diện cuối nhà nấm sẽ giúp nhiệt độ luôn ổn định.
Nhà trồng nấm có được bố trí đèn chiếu sáng, hệ thống phun sương tạo độ ẩm, hệ thống làm mát. Theo anh Tuấn, máy lạnh làm mát được lắp đặt ở phòng điều chỉnh nhiệt độ nhỏ nằm kế bên nhà trồng nấm. Khí lạnh được đưa vào nhà nấm thông qua quạt hút gió. Cửa xả gió ở phía đối diện cuối nhà nấm sẽ giúp nhiệt độ luôn ổn định.
Nhà nấm được lắp đặt camera, đồng đồ theo dõi nhiệt độ, độ ẩm giúp quản lý môi trường. Bề mặt nhà nấm được phủ lớp cách nhiệt giúp môi trường ổn định.
Nhà nấm được lắp đặt camera, đồng đồ theo dõi nhiệt độ, độ ẩm giúp quản lý môi trường. Bề mặt nhà nấm được phủ lớp cách nhiệt giúp môi trường ổn định.
Thiết bị cảm biến đặt ở bịch nấm để cập nhật các chỉ số môi trường lên đồng hồ.
Thiết bị cảm biến đặt ở bịch nấm để cập nhật các chỉ số môi trường lên đồng hồ.
Tủ kỹ thuật bên ngoài nhà nấm được quản lý, điều khiển hoàn toàn tự động với các thông số thiết lập sẵn như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng... Khi các chỉ số đạt trong ngưỡng cài đặt, hệ thống sẽ tạm ngưng hoạt động và tự vận hành trở lại khi thấp hơn. Người quản lý cũng có thể theo dõi, điều khiển hệ thống trên ứng dụng điện thoại khi không có mặt ở nhà nấm. "Chúng tôi tạo ra môi trường phù hợp nhất để nấm phát triển tương tự như trong tự nhiên", anh Nguyễn Quang Vinh nói.
Tủ kỹ thuật bên ngoài nhà nấm được quản lý, điều khiển hoàn toàn tự động với các thông số thiết lập sẵn như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng... Khi các chỉ số đạt trong ngưỡng cài đặt, hệ thống sẽ tạm ngưng hoạt động và tự vận hành trở lại khi thấp hơn. Người quản lý cũng có thể theo dõi, điều khiển hệ thống trên ứng dụng điện thoại khi không có mặt ở nhà nấm. "Chúng tôi tạo ra môi trường phù hợp nhất để nấm phát triển tương tự như trong tự nhiên", anh Nguyễn Quang Vinh nói.
Theo anh Vinh, nấm mối đen rất dễ bị nấm mốc do nhiễm khuẩn nên toàn bộ quy trình chuẩn bị nhà xưởng, phôi, cấy giống và chăm sóc đều phải khử trùng. Cây nấm đâm chồi sau 7 - 10 ngày sẽ thu hoạch. "Dinh dưỡng nấm tốt nhất ở gốc và thân nấm (nấm loại 1). Nên khi thu hoạch cần chọn thời điểm tai nấm dạng búp. Khi tai nấm bung nắp giá trị nấm mối đen sẽ giảm đi", anh Vinh nói.
Theo anh Vinh, nấm mối đen rất dễ bị nấm mốc do nhiễm khuẩn nên toàn bộ quy trình chuẩn bị nhà xưởng, phôi, cấy giống và chăm sóc đều phải khử trùng. Cây nấm đâm chồi sau 7 - 10 ngày sẽ thu hoạch. "Dinh dưỡng nấm tốt nhất ở gốc và thân nấm (nấm loại 1). Nên khi thu hoạch cần chọn thời điểm tai nấm dạng búp. Khi tai nấm bung nắp giá trị nấm mối đen sẽ giảm đi", anh Vinh nói.
Nhân viên thu hoạch nấm mối đen. Theo tính toán, mỗi container 20 feet có thể trồng 2.300 bầu nấm, mỗi bầu thu khoảng 200 - 220 gram nấm tươi, tổng thu hoạch khoảng 500 kg.
Theo anh Vinh, chi phí đầu tư ban đầu cho cơ sở hạ tầng, hệ thống IoT khoảng 200 triệu đồng, chưa tính chi phí giống. Giá trung bình mỗi kg nấm mối đen tươi khoảng 170.000 đồng, mỗi vụ trồng nông dân thu về 86 triệu đồng. Sau khi trừ tất cả chi phí, mỗi container có thể thu lãi gần 40 triệu đồng. "Nông dân cần khoảng 5 vụ trồng sẽ thu hồi vốn đầu tư cơ sở vật chất", anh nói. Điều kiện lý tưởng hơn là nông dân trồng quy mô 4 container vì sẽ tiết kiệm chi phí vận hành, nhân lực so với trồng một container. Ngoài ra, bịch nấm sau khi thu hoạch, lượng chất dinh dưỡng vẫn còn. Nông dân có thể tận dụng trồng nấm rơm trong điều kiện tự nhiên giúp tăng thu nhập.
Nhân viên thu hoạch nấm mối đen. Theo tính toán, mỗi container 20 feet có thể trồng 2.300 bầu nấm, mỗi bầu thu khoảng 200 - 220 gram nấm tươi, tổng thu hoạch khoảng 500 kg.
Theo anh Vinh, chi phí đầu tư ban đầu cho cơ sở hạ tầng, hệ thống IoT khoảng 200 triệu đồng, chưa tính chi phí giống. Giá trung bình mỗi kg nấm mối đen tươi khoảng 170.000 đồng, mỗi vụ trồng nông dân thu về 86 triệu đồng. Sau khi trừ tất cả chi phí, mỗi container có thể thu lãi gần 40 triệu đồng. "Nông dân cần khoảng 5 vụ trồng sẽ thu hồi vốn đầu tư cơ sở vật chất", anh nói. Điều kiện lý tưởng hơn là nông dân trồng quy mô 4 container vì sẽ tiết kiệm chi phí vận hành, nhân lực so với trồng một container. Ngoài ra, bịch nấm sau khi thu hoạch, lượng chất dinh dưỡng vẫn còn. Nông dân có thể tận dụng trồng nấm rơm trong điều kiện tự nhiên giúp tăng thu nhập.
Nấm sau khi thu hoạch được làm sạch và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh khoảng 7 ngày. Sản phẩm nấm mối đen của nhóm dự án đạt chuẩn OCOP 3 sao do UBND huyện Củ Chi cấp năm 2023.
Anh Trần Anh Tuấn, cho biết mô hình trồng nấm mối đen ứng dụng công nghệ IoT được anh và các đồng sự thử nghiệm, mở rộng trong hơn 4 năm qua. Sau nhiều thất bại, đến nay anh đã xây dựng quy trình trồng nấm ứng dụng công nghệ cao trong container và các mô hình nhà nấm ở nhiều kích cỡ, quy mô khác nhau. "Chúng tôi sẵn sàng chuyển giao công nghệ đến nông dân làm kinh tế, bao tiêu đầu ra và sẵn sàng hỗ trợ khoản lãi vay 100 triệu đồng cho họ nếu phải vay vốn", anh Tuấn nói.
Nấm sau khi thu hoạch được làm sạch và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh khoảng 7 ngày. Sản phẩm nấm mối đen của nhóm dự án đạt chuẩn OCOP 3 sao do UBND huyện Củ Chi cấp năm 2023.
Anh Trần Anh Tuấn, cho biết mô hình trồng nấm mối đen ứng dụng công nghệ IoT được anh và các đồng sự thử nghiệm, mở rộng trong hơn 4 năm qua. Sau nhiều thất bại, đến nay anh đã xây dựng quy trình trồng nấm ứng dụng công nghệ cao trong container và các mô hình nhà nấm ở nhiều kích cỡ, quy mô khác nhau. "Chúng tôi sẵn sàng chuyển giao công nghệ đến nông dân làm kinh tế, bao tiêu đầu ra và sẵn sàng hỗ trợ khoản lãi vay 100 triệu đồng cho họ nếu phải vay vốn", anh Tuấn nói.
Hà An
