Tên lửa Falcon 9 chở máy bay X-37B rời bệ phóng. Video: SpaceX
Theo Space, tên lửa Falcon 9 phóng từ bệ phóng 39A tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy (KSC) của NASA ở Florida, mang theo máy bay vũ trụ X-37B do Boeing chế tạo trong chuyến bay thứ 8 của phương tiện vào 23h50 ngày 21/8 giờ địa phương (10h50 ngày 22/8 giờ Hà Nội).
Đây là chuyến bay thứ 6 của bộ tên lửa đẩy Falcon 9 có số hiệu B1092, trước đó nó đã phóng trong các nhiệm vụ NROL-69, CRS-32, GPS III-7, chở cụm vệ tinh Starlink 12-13 và 10-34. Tên lửa đẩy được thu hồi tại Khu hạ cánh 2 của SpaceX nằm ở Trạm lực lượng không gian Cape Canaveral, cách bệ phóng vài kilomet.
OTV-8 sẽ tập trung vào hai thử nghiệm công nghệ chính của X-37B là hệ thống liên lạc laser và cảm biến quán tính lượng tử giúp định vị trong không gian giống GPS, theo Lực lượng Không gian Mỹ. Cảm biến quán tính lượng tử trên X-37B sử dụng kỹ thuật giao thoa nguyên tử, trong đó các nguyên tử được làm lạnh đến nhiệt độ gần bằng độ 0 tuyệt đối (-273,15 độ C), khiến chúng hoạt động giống sóng.
So với những hệ thống dẫn đường quán tính truyền thống, cảm biến lượng tử cung cấp độ nhạy cao gấp nhiều lần. Do các nguyên tử giống hệt nhau và không thay đổi, khác với bộ phận cơ học hoặc điện tử, chúng ít có khả năng sai lệch. Kết quả là khả năng dẫn đường lâu dài và chính xác cao mà không cần tham chiếu bên ngoài.
Nhiệm vụ USSF-36 với máy bay X-37B này là lần đầu tiên dẫn đường quán tính lượng tử được thử nghiệm trong không gian. Các nhiệm vụ trước đây, như Phòng thí nghiệm Nguyên tử Lạnh của NASA và MAIUS-1 của Cơ quan Vũ trụ Đức, đưa giao thoa kế nguyên tử lên quỹ đạo hoặc cận quỹ đạo, chứng minh thành công cơ chế vật lý phía sau, nhưng không tập trung vào mục đích dẫn đường. Ngược lại, thí nghiệm của X-37B được thiết kế như một hệ thống dẫn đường quán tính nhỏ gọn, hiệu suất cao, bền vững cho nhiệm vụ thực tế, dài hạn.
Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với cả chuyến bay vũ trụ quân sự và dân sự. Đối với Lực lượng Không gian Mỹ, nó đại diện cho bước tiến hướng tới khả năng hoạt động bền vững hơn, đặc biệt trong tình huống không có tín hiệu GPS. Đối với hoạt động thám hiểm không gian trong tương lai như bay đến Mặt Trăng, Sao Hỏa hoặc không gian sâu, hệ thống dẫn đường lượng tử không chỉ là phương án dự phòng đáng tin cậy mà còn là hệ thống chủ chốt khi không có tín hiệu từ Trái Đất.
Các quốc gia gồm Mỹ, Trung Quốc, Anh đang đầu tư mạnh vào cảm biến quán tính lượng tử, với nhiều thử nghiệm hứa hẹn trên không và dưới biển gần đây. Năm 2024, công ty Boeing và AOSense tiến hành thử nghiệm dẫn đường quán tính lượng tử trên không đầu tiên trên thế giới với máy bay có người lái, chứng minh khả năng dẫn đường liên tục không cần GPS trong khoảng 4 giờ.
An Khang (Theo Space)
