Thí nghiệm đo khoảng cách bằng laser được thực hiện với vệ tinh Thiên Đô 1. Ảnh: CCTV
Theo CCTV, vào cuối tháng 4, Phòng thí nghiệm Khám phá Không gian sâu của Trung Quốc (DSEL) dùng laser đo khoảng cách từ Trái Đất đến Thiên Đô 1 - vệ tinh bay quanh Mặt Trăng từ khi được phóng vào tháng 3 năm ngoái. Đây là lần đầu tiên Thiên Đô 1 thí nghiệm đo khoảng cách bằng laser trong không gian giữa Trái Đất và Mặt Trăng dưới điều kiện ánh sáng ban ngày mạnh.
Các nhà khoa học sử dụng laser tại một đài quan sát để gửi xung ánh sáng đến vệ tinh, sau đó phản xạ trở lại, từ đó tính toán khoảng cách. Điều này cho phép mở rộng thời gian quan sát và thu thập dữ liệu cho các vệ tinh trong quỹ đạo Trái Đất - Mặt Trăng và quỹ đạo Mặt Trăng, có ý nghĩa quan trọng với nỗ lực tăng cường sự hiện diện của Trung Quốc trên Mặt Trăng. Thử nghiệm của DSEL sẽ giúp mở rộng giới hạn của công nghệ và hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ không gian sâu trong tương lai, theo SCMP.
Vệ tinh Thiên Đô 1 được phóng cùng với vệ tinh Thiên Đô 2 và vệ tinh chuyển tiếp Thước Kiều 2 vào tháng 3/2024. Nhiệm vụ nhằm xác minh công nghệ mới trong xây dựng hệ thống liên lạc và định vị Trái Đất - Mặt Trăng. Sau khi phóng, các vệ tinh tham gia nhiều thí nghiệm kiểm nghiệm công nghệ, bao gồm truyền hình ảnh của Mặt Trăng.
Công nghệ đo khoảng cách bằng laser vệ tinh là một phần quan trọng trong những nhiệm vụ không gian tương lai vì đây là phương pháp chính xác nhất để xác định quỹ đạo của vệ tinh, có thể dùng để kiểm soát mạng lưới vệ tinh hoặc định vị tàu vũ trụ. Theo DSEL, do khoảng cách lớn và tốc độ nhanh của vệ tinh, thí nghiệm nhắm laser trong không gian Trái Đất - Mặt Trăng cũng giống như nhắm vào mục tiêu nhỏ dưới một milimet, ví dụ sợi tóc, từ khoảng cách 10 km.
Thử nghiệm mới nhất có thể hỗ trợ nhiều dự án như Trạm nghiên cứu Mặt Trăng Quốc tế, căn cứ Mặt Trăng dự kiến do Trung Quốc và Nga hợp tác phát triển để thiết lập sự hiện diện lâu dài của con người ở cực nam của Mặt Trăng. Li Yuqiang, nhà nghiên cứu tại Đài thiên văn Vân Nam thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, cho biết một nhóm chuyên gia thu thành công tín hiệu laser phản hồi từ bộ phản xạ trên vệ tinh cách Trái Đất khoảng 130.000 km.
Các vệ tinh Thiên Đô được phóng để hỗ trợ phát triển Thước Kiều - chòm vệ tinh liên lạc và định vị của Trung Quốc cho khám phá không gian sâu. Trung Quốc đặt mục tiêu đưa phi hành gia đầu tiên lên Mặt Trăng vào năm 2030 và có thể tiến hành hoạt động nghiên cứu tại cực nam của Mặt Trăng năm 2035.
Theo IFL Science, laser trong không gian được sử dụng với nhiều lý do. NASA dùng một bộ phản xạ nhỏ cỡ bánh quy để tìm hai con tàu trên bề mặt Mặt Trăng: tàu đổ bộ Vikram của Ấn Độ và tàu đổ bộ SLIM của Nhật Bản. Trong đó, laser được bắn bằng tàu bay quanh quỹ đạo Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) của NASA, nhưng LRO chỉ cách các tàu đổ bộ 100 km. Hệ thống laser của Trung Quốc có cách tiếp cận hoàn toàn mới, chứng minh có thể theo dõi từ khoảng cách lớn hơn 1.000 lần. Laser cũng được đánh giá đóng vai trò quan trọng trong tương lai của liên lạc đường dài, hứa hẹn mang lại liên lạc tốc độ cao với Sao Hỏa.
An Khang tổng hợp
