Một hình ảnh lưu trữ về mặt trời chiếu xuống đại dương gợn sóng. Ảnh: Gary John Norman/Getty Images
Các nhà nghiên cứu phát hiện đại dương đang nóng lên với tốc độ nhanh hơn. Nghiên cứu được công bố ngày 28/1 trên tạp chí Environmental Research Letters cho thấy sự nóng lên của đại dương đã tăng hơn 4 lần trong 40 năm qua và có thể sẽ tăng nhanh hơn trong tương lai. Tốc độ nóng lên của nhiệt độ bề mặt biển đã tăng từ 0,06 độ C mỗi thập kỷ trong những năm 1980 lên 0,27 độ C mỗi thập kỷ hiện nay.
Mô hình của nhóm nghiên cứu cho thấy mức độ nóng lên này sẽ xảy ra một lần nữa trong hai thập kỷ tới và tăng tốc hơn nữa nếu con người không giải quyết các nguyên nhân của biến đổi khí hậu và ngừng sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
TS Christopher Merchant, giáo sư về quan sát đại dương và Trái Đất tại Đại học Reading, Anh, Tác giả chính của nghiên cứu, cho biết đại dương thường quyết định tốc độ nóng lên toàn cầu vì chúng là bể chứa nhiệt chính của Trái Đất và hấp thụ nhiệt từ khí quyển. Điều này có nghĩa, nếu sự nóng lên của đại dương đang nhanh thì đó là dấu hiệu cho thấy biến đổi khí hậu cũng đang tăng tốc. "Xu hướng hiện tại cho thấy thế giới đang nóng lên nhanh hơn so với những gì chúng ta đã từng trải qua", Merchant nói. "Điều đó có nghĩa là tất cả các tác động đang đến với chúng ta nhanh hơn".
Sự nóng lên toàn cầu làm mực nước biển dâng cao, đe dọa các cộng đồng ven biển, gây ra thời tiết khắc nghiệt hơn và làm khô cằn đất đai, ảnh hưởng đến khả năng trồng lương thực. Các nhà khoa học đã cảnh báo rằng biến đổi khí hậu không được kiểm soát sẽ mang lại những đau khổ không kể xiết cho hàng tỷ người, đồng thời khiến một phần ba số loài trên Trái Đất bị tuyệt chủng.
Merchant và đồng nghiệp đã sử dụng dữ liệu vệ tinh để mô hình hóa những thay đổi về nhiệt độ bề mặt biển trung bình toàn cầu trong nhiều thập kỷ. Nhóm nghiên cứu đã tìm thấy xu hướng nóng lên gia tăng cùng với các biến đổi tự nhiên do các hiện tượng như El Niño gây ra.
Nhóm nghiên cứu đã liên kết sự nóng lên nhanh chóng của đại dương với biến đổi khí hậu và việc Trái Đất hấp thụ nhiều năng lượng hơn mức nó phát ra - một hiện tượng gọi là sự mất cân bằng năng lượng của Trái Đất. Các khí nhà kính như carbon dioxide (CO₂) và metan (CH4) giữ nhiệt trong khí quyển, làm hành tinh nóng lên và sau đó là các đại dương. Quá trình này, cùng với các hoạt động khác của con người và các biến đổi tự nhiên, là nguyên nhân chính gây ra sự mất cân bằng năng lượng của Trái đất, hiện tượng này đã tăng gấp đôi trong hai thập kỷ qua.
Ông Merchant lưu ý rằng, xu hướng đại dương ấm lên đã tăng nhanh trong 15 năm qua vì Trái Đất đang hấp thụ nhiều ánh sáng Mặt Trời hơn cũng như nhiệt bị giữ lại bởi các khí nhà kính. Các nhà nghiên cứu tin rằng sự hấp thụ ánh sáng mặt trời tăng lên này có liên quan đến việc giảm độ che phủ của mây, nghĩa là nhiều ánh sáng mặt trời xuyên qua Trái Đất hơn. Sự nóng lên toàn cầu cũng làm giảm lớp tuyết và băng vốn có thể phản xạ ánh sáng Mặt Trời trở lại không gian.
Các tác giả nghiên cứu lưu ý, tốc độ nóng lên của bề mặt đại dương và toàn cầu trong bốn thập kỷ qua cho thấy sẽ nóng lên nhiều hơn nếu biến đổi khí hậu không được giảm thiểu thành công. "Nếu chúng ta muốn ổn định khí hậu, cần nỗ lực hơn nữa để cung cấp năng lượng cho lối sống của mình mà không cần nhiên liệu hóa thạch", ông Merchant nói. "Tin tốt là sự chuyển đổi đáng kể đang diễn ra trên toàn thế giới".
Minh Thư (Theo Live Science)
