Ảnh chụp trên không một gờ núi bị xói mòn do trận đại hồng thủy ở phía đông bắc Masseria del Volpe, đông nam Sicily. Ảnh: Kevin Sciberras/Neil Petroni
Biển Địa Trung Hải từng trải qua thời kỳ là một bãi muối rộng lớn, hoàn toàn khô cạn. Theo nghiên cứu mới trên tạp chí Communications Earth and Environment, vùng biển này có thể được lấp đầy trở lại nhờ trận đại hồng thủy Zanclean diễn ra cách đây khoảng 5,33 triệu năm, theo Popular Mechanics hôm 27/1.
Trận đại hồng thủy Zanclean được cho là kéo dài 2 - 16 năm, nước đổ vào biển với tốc độ lên tới 60 - 100 triệu m3 mỗi giây. Để so sánh, sông Mississippi xả nước với tốc độ nhỏ hơn nhiều, 6.000 - 20.000 m3 mỗi giây.
"Đại hồng thủy Zanclean là một hiện tượng tự nhiên đáng kinh ngạc với tốc độ xả và vận tốc dòng chảy vượt xa bất kỳ trận lũ nào khác trong lịch sử Trái Đất. Nghiên cứu của chúng tôi cung cấp bằng chứng thuyết phục nhất cho đến nay về sự kiện phi thường này", đồng tác giả nghiên cứu Aaron Micallef, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Thủy cung Vịnh Monterey, cho biết.
Khoảng 200 triệu năm trước, trong thời Mesozoic (Đại Trung Sinh), Địa Trung Hải là một phần của đại dương Tethys rộng lớn ngăn cách hai siêu lục địa cổ Gondwana và Laurasia. Qua thời gian, đại dương thu nhỏ lại khi các mảng kiến tạo châu Phi và Âu-Á tiến đến gần nhau, trở thành Địa Trung Hải. Cuộc khủng hoảng độ mặn Messinian (5,97 - 5,33 triệu năm trước), xảy ra khi biển bị cô lập khỏi Đại Tây Dương, khiến nước bốc hơi gần như hoàn toàn do điều kiện khô hạn, để lại những bãi muối rộng lớn trong lòng chảo.
Trong nghiên cứu mới, nhóm nhà khoa học tìm thấy thêm bằng chứng về một trận đại hồng thủy lấp đầy Địa Trung Hải trong các đặc điểm địa chất ở đông nam Sicily. Họ phân tích hơn 300 gờ núi trên cầu đất ngầm Sicily Sill từng ngăn cách các vùng lòng chảo phía đông và phía tây Địa Trung Hải. Cấu trúc của những gờ này chỉ ra, một trận đại hồng thủy từng quét qua bề mặt của chúng.
Nhóm nghiên cứu cũng sử dụng sóng địa chấn để phát hiện một kênh hình chữ W khắc vào đáy biển phía đông Sicily Sill, có thể từng hoạt động như chiếc phễu khổng lồ, đổ nước ra hẻm núi Noto ở phía đông Địa Trung Hải. Theo các nhà khoa học, dòng nước lũ này có thể di chuyển với tốc độ lên đến 116 km/h, khắc những kênh sâu vào đá trong quá trình chảy và vận chuyển vật liệu đi xa qua lòng chảo.
"Những phát hiện này không chỉ làm sáng tỏ một thời điểm quan trọng trong lịch sử địa chất của Trái Đất mà còn cho thấy sự bền bỉ của các dạng địa hình qua 5 triệu năm. Nó mở ra cánh cửa cho những nghiên cứu sâu hơn dọc theo rìa Địa Trung Hải", Micallef chia sẻ.
Thu Thảo (Theo Popular Mechanics)
