Ngày 21/10, hội trường Bộ Khoa học và Công nghệ ngập trong sắc đỏ của Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 2025. Thay vì tổ chức vào 10/10, sự kiện năm nay diễn ra muộn hơn nhằm chia sẻ khó khăn với các địa phương chịu ảnh hưởng của cơn bão số 10. Hàng trăm đại biểu từ trung ương đến địa phương cùng nhìn lại chặng đường chuyển đổi số Việt Nam, từ đó chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mới.
Nền móng chuyển đổi số cơ bản thành hình
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Thường trực Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân cho biết nền móng chuyển đổi số quốc gia đã cơ bản được hình thành, từ hạ tầng, dịch vụ đến thể chế.
Hạ tầng số Việt Nam hiện phát triển mạnh, với mạng viễn thông băng rộng phủ 99,3% thôn bản trên cả nước; tốc độ Internet di động đạt trung bình 146,64 Mb/giây - xếp hạng 20 thế giới; mạng 5G triển khai với độ phủ 26%. "Những con số này minh chứng hạ tầng số Việt Nam đã sẵn sàng cho giai đoạn bùng nổ về dịch vụ", ông nói.
Thứ trưởng Thường trực Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân phát biểu tại Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 2025. Ảnh: Minh Sơn
Chính phủ số và dịch vụ công trực tuyến cũng có bước tiến rõ rệt. Lượng hồ sơ giải quyết trực tuyến toàn trình đạt gần 40%, tăng chín lần so với năm 2019. Việt Nam tăng 15 bậc trong xếp hạng chính phủ điện tử của Liên hợp quốc. Kinh tế số đóng góp ngày càng lớn, với doanh thu công nghiệp công nghệ thông tin năm 2024 đạt 118 tỷ USD, tăng 24% so với năm trước đó.
Nhiều nền tảng số quốc gia và dịch vụ số cơ bản được đưa vào sử dụng, như hệ thống họp trực tuyến chính phủ, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu đất đai, cổng vụ công quốc gia... Đặc biệt, hạ tầng định danh và xác thực điện tử đã hình thành, làm nền tảng để người dân giao dịch điện tử an toàn, thuận tiện. Thể chế chính sách về chuyển đổi số ngày càng hoàn thiện.
Thứ trưởng nhận định chuyển đổi số Việt Nam "đã sẵn sàng bước vào giai đoạn mới", đi vào chiều sâu, thực chất. Do đó, Bộ chọn thông điệp của Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 2025 là "nhanh hơn, hiệu quả hơn, gần dân hơn", như lời hiệu triệu thúc giục từ cơ quan nhà nước, doanh nghiệp đến người dân cùng hành động.
Ông lý giải, "nhanh hơn để không lỡ nhịp thời đại, hiệu quả hơn để mỗi nguồn lực phát huy tối đa giá trị, gần dân hơn để mọi người Việt Nam đều chung hưởng thành quả phát triển". Đó chính là con đường chuyển đổi số toàn diện mà Việt Nam kiên định thực hiện.
Người xem tương tác với mô hình cảng Cần Thơ được tái hiện trên không gian ảo tại Triển lãm 80 năm thành tựu đất nước đầu tháng 9. Ảnh: Trần Quỳnh
Thứ trưởng cho rằng "gần dân hơn" trước hết là thu hẹp khoảng cách số, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau, dù ở nông thôn, miền núi hay thành thị. "Gần dân hơn" cũng có nghĩa chính quyền phục vụ người dân tốt hơn nhờ công nghệ, dịch vụ công trực tuyến toàn trình không giấy tờ, cá nhân hóa theo nhu cầu; đồng thời nằm ở việc tạo dựng niềm tin số trong xã hội.
"Thế giới số chuyển động từng giây. Nếu chậm, chúng ta có thể bị tụt hậu. Vì vậy, chuyển đổi số cần phải nhanh hơn, nhanh hơn trong xây dựng và hoàn thiện thể chế, trong triển khai chiến lược dự án, trong thích ứng với công nghệ mới và trong thay đổi tư duy, cách làm", ông nói thêm.
Đi đôi với tốc độ là hiệu quả, tức phải tạo ra giá trị thực tiễn, đóng góp rõ rệt cho phát triển kinh tế xã hội. "Chúng ta không đánh giá kết quả chuyển đổi số bằng việc có bao nhiêu dự án, bao nhiêu nhiệm vụ đã triển khai mà đánh giá, đo đếm bằng tác động cụ thể: bao nhiêu người dân, doanh nghiệp được hưởng lợi, chi phí tiết kiệm được bao nhiêu, năng suất tăng lên thế nào. Đây mới là thước đo chân thực và hiệu quả cho vấn đề chuyển đổi số", Thứ trưởng Vũ Hải Quân nhấn mạnh.
Câu chuyện chuyển đổi số từ thực tế
Một trong những cá nhân được vinh danh tại Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 2025 là cô giáo Nguyễn Thị Thu Hiền - giáo viên mầm non tại một ngôi trường vùng cao ở Tuyên Quang. Đại dịch Covid-19 buộc cô và đồng nghiệp tìm cách duy trì việc dạy học trực tuyến, từ đó cô dần biết thiết kế bài giảng điện tử, sử dụng các công cụ như Canva hay ChatGPT để tạo học liệu.
Theo cô, chuyển đổi số bắt đầu từ những việc nhỏ nhưng mang lại thay đổi lớn, giúp người làm giáo dục "tiết kiệm thời gian, giảm giấy tờ và thay đổi tư duy". Từ chỗ ngần ngại công nghệ, các cô giáo hiện đã chủ động, sáng tạo và hứng thú hơn, "không khí làm việc tích cực hơn, thấy công việc nhẹ nhàng, hiệu quả".
Các cá nhân, tập thể được tôn vinh vì thành tích tiêu biểu trong chuyển đổi số. Ảnh: Minh Sơn
Tại phường Bãi Cháy (Quảng Ninh), ông Nguyễn Hoàng Quý, Bí thư Đảng ủy, cho biết đã cùng người dân lập nhiều tổ công nghệ số cộng đồng, tổ chức nhiều chiến dịch và phong trào thi đua giúp người dân làm quen, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, hình thành thói quen giao dịch và học tập trên nền tảng số. "Tôi cùng chính quyền địa phương xác định chuyển đổi số chỉ thành công khi tiến hành toàn dân, toàn diện", ông nói.
Họ là hai trong số các cá nhân, tập thể được Bộ Khoa học và Công nghệ tôn vinh vì có thành tích tiêu biểu, góp phần lan tỏa tinh thần chuyển đổi số rộng khắp ra cộng đồng.
'Người dân là chủ thể, hiệu quả là đích đến'
Phát biểu kết luận, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng bày tỏ sự tâm đắc với chủ đề "nhanh hơn, hiệu quả hơn, gần dân hơn", bởi "rất trúng và đúng trong thời điểm này".
Theo ông, thế giới đang bước vào giai đoạn chuyển đổi sâu sắc, nơi công nghệ trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, năng lượng mới và xu hướng kép "chuyển đổi số - chuyển đổi xanh" tạo ra cả thách thức và cơ hội vàng để Việt Nam bứt phá.
Dù Việt Nam đã đạt một số thành tựu nhất định về chuyển đổi số, Phó thủ tướng thẳng thắn chỉ ra một số vấn đề như cơ chế chính sách chưa đồng bộ, hạ tầng và dữ liệu số còn phân tán, chưa được chia sẻ, tình trạng thiếu hụt nhân lực số, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao, nhiều địa phương, doanh nghiệp nhỏ chưa tiếp cận được chuyển đổi số, ở một số nơi cách làm còn hình thức, hiệu quả chưa đến được với người dân.
Những điểm nghẽn trên nếu không được tháo gỡ sẽ kìm hãm sự phát triển. Vì vậy, ông nhấn mạnh "đã đến lúc chuyển từ tư duy sang hành động, từ số hóa sang tạo giá trị số, biến hành động thành kết quả thực chất".
Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 2025. Ảnh: Minh Sơn
Ông đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung vào những định hướng lớn để thúc đẩy chuyển đổi số thực chất. Trước hết là hoàn thiện thể chế, sớm đưa 5 luật về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được Quốc hội thông qua hồi tháng 6 vào cuộc sống, đồng thời chuẩn bị tốt dự thảo Luật Chuyển đổi số và Luật Trí tuệ nhân tạo trình Quốc hội kỳ họp tới. Bên cạnh đó, cần tăng đầu tư cho hạ tầng số, gồm trung tâm dữ liệu, hạ tầng viễn thông, cơ sở dữ liệu quốc gia; phổ cập danh tính số, hướng tới 100% người trưởng thành có danh tính và tài khoản thanh toán điện tử vào năm 2026; đẩy mạnh ứng dụng và chia sẻ dữ liệu, kết nối đồng bộ hệ thống. Ông cũng cho rằng cần đổi mới tư duy chuyển đổi số, lấy hiệu quả thực chất làm thước đo. "Không phải bao có nhiêu hệ thống được xây dựng, mà là bao nhiêu người dân được hưởng lợi, bao nhiêu giờ lao động được tiết kiệm", ông nói.
Phó thủ tướng tin tưởng Việt Nam sẽ đưa chuyển đổi số thành phong trào lan tỏa trong từng cơ quan, doanh nghiệp, từ trường học đến gia đình, từ thành thị đến nông thôn để công nghệ thực sự phục vụ con người, đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển độc lập, tự cường, thịnh vượng.
Trọng Đạt
- Hà Nội dẫn đầu cả nước về chuyển đổi số cấp địa phương
- 'Nhân lực bán dẫn Việt còn thiếu độ dày trong đào tạo, nghiên cứu'
- Phát thải CO2 tỷ lệ thuận cùng số hộ gia đình có Internet
