Bức ảnh "View from the Window at Le Gras" của Nicéphore Niépce. Ảnh: Wikimedia Commons
Theo IFL Science, cách đây hai thế kỷ, nhà phát minh người Pháp Nicéphore Niépce (1765 - 1833) nhìn ra ngoài cửa sổ ở xã Saint-Loup-de-Varennes và ghi lại khoảnh khắc quan trọng trong lịch sử khoa học. Khi ánh nắng chiếu lên nóc nhà phía trước, Niépce đặt một thiết bị kỳ lạ trên bậu cửa sổ, đó là hộp tối chứa tấm thiếc phủ lớp chất nhạy sáng.
Sau khi mở một lỗ trên hộp và để tấm thiếc tiếp xúc với môi trường bên ngoài trong 8 giờ, một hình ảnh mờ ảo của cảnh vật phía trước từ từ hiện ra. Lần đầu tiên ánh sáng tạo ra hình ảnh rõ ràng và vĩnh viễn lên tấm phim. Kết quả, Niépce thu được bức ảnh mang tên View from the Window at Le Gras, bức ảnh đầu tiên còn tồn tại trên thế giới.
Dù Niépce không nhận là nghệ sĩ, thí nghiệm mà ông phát triển để tạo ra quy trình này rất sáng tạo. Ông phủ tấm thiếc bằng nhựa đường Judea, hợp chất cứng lại khi tiếp xúc với ánh sáng. Sau thời gian phơi sáng dài, ông rửa tấm thiếc bằng dầu oải hương và dầu mỏ, xả đi các khu vực chưa cứng, hé lộ đường nét của nóc nhà, cây cối và ống khói.
Thí nghiệm đột phá trên đến từ niềm hứng thú của Niépce đối với in thạch bản, kỹ thuật in ấn phổ biến ở Pháp đầu thế kỷ 19. Thử nghiệm với bản in đặt trên lớp sơn nhạy sáng, ông bắt đầu suy nghĩ về cách sử dụng ánh sáng để ghi lại thông tin hình ảnh ở trạng thái nguyên sơ và sống động nhất. Niépce gọi quy trình chụp ảnh hoàn thiện đó là "heliography", có nghĩa "vẽ bằng Mặt trời".
Kỹ thuật lần đầu tiên được công bố vào năm 1826 khi Niépce giới thiệu tác phẩm của ông cho họa sĩ thực vật Francis Bauer. Với ấn tượng sâu sắc, Bauer động viên bạn ông đến London để giới thiệu quy trình mới lạ này với giới khoa học ở Anh.
Năm 1827, Niépce vượt qua eo biển Manche trong chuyến đi thăm người anh bị bệnh tâm thần, mang theo 6 tấm heliography với hy vọng có thể đưa cho Hiệp hội Hoàng gia nhưng tổ chức này gần như không hoạt động vào thời điểm đó do tranh chấp chính trị nội bộ. Họ tỏ ra ít quan tâm đến dự án của Niépce, vì vậy ông trở về Pháp mà không giành được bất kỳ sự công nhận nào.
Tuy nhiên, sau khi trở về, Niépce bắt đầu trao đổi ý tưởng và hợp tác với nghệ sĩ người Pháp Louis Daguerre. Quy trình thu hút sự chú ý của Hội hội Hoàng gia vào năm 1839 và hoạt động nhiếp ảnh phát triển mạnh sau đó.
Niépce qua đời vào năm 1833 mà chưa kịp chứng kiến phát minh của ông nhận được sự tôn vinh xứng đáng. Hiện nay, Daguerre và Niépce đồng chia sẻ danh hiệu những người sáng lập nhiếp ảnh, nhưng phải mất nhiều thập kỷ, đóng góp của Niépce mới được công nhận đầy đủ.
An Khang (Theo IFL Science)
