Bộ Khoa học và Công nghệ công bố 21 bài toán lớn

Danh mục bao phủ nhiều lĩnh vực, từ nông nghiệp, công nghiệp, phát triển hạ tầng số đến các công nghệ lõi như AI, blockchain, 5G.

Mảng nông nghiệp - môi trường được đưa ra các bài toán về xây dựng nền tảng dữ liệu sinh học quốc gia tích hợp trí tuệ nhân tạo; ứng dụng AI và IoT trong giám sát sức khỏe vật nuôi và truy xuất dịch bệnh; phát triển cảm biến thông minh cho nuôi trồng thủy sản bền vững; giám sát tài nguyên rừng bằng công nghệ viễn thám và AI; nghiên cứu sản xuất SNP để nâng cao giá trị cây trồng, vật nuôi; công nghệ bảo quản nông sản sau thu hoạch và phát triển vật liệu sinh học phục vụ hạ tầng ven biển.

Trong lĩnh vực công nghiệp, Bộ Khoa học và Công nghệ đặt bài toán phát triển thiết bị, hệ thống thông minh phục vụ khai thác hầm lò và chế biến khoáng sản. Ngoài ra, còn có phát triển công nghệ lõi, nghiên cứu sản xuất thiết bị 5G, 6G; xây dựng nhà máy chế tạo chip bán dẫn công nghệ cao; chế tạo vệ tinh tầm thấp.

Loạt mô hình vệ tinh MicroDragon, NanoDragon, PicoDragon của Trung tâm Vũ trụ Việt Nam trưng bày tại Ngày hội Khoa học và Công nghệ 2025, tại trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ, ngày 16/5. Ảnh: Lưu Quý

Ở mảng trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số, Bộ đề ra việc phát triển các mô hình AI Make in Viet Nam trong xử lý ngôn ngữ, hình ảnh, âm thanh và dữ liệu. Mục tiêu cụ thể là xây dựng mô hình ngôn ngữ tiếng Việt có tối thiểu 100 tỷ tham số, có thể xử lý các văn bản chuyên ngành như pháp luật, tài chính, nông nghiệp, văn hóa.

Một bài toán khác là xây dựng trợ lý ảo hỗ trợ công chức, viên chức. Ngoài ra, Bộ còn giao đề bài phát triển bản sao số cho các thành phố, xây dựng bản đồ số 3D, hệ thống IoT phục vụ đô thị thông minh và chuyển đổi xanh.

Trong mảng hạ tầng số, Bộ đặt mục tiêu đầu tư một trung tâm điện toán đám mây quy mô 80 MW do Việt Nam làm chủ. Cùng với đó là xây dựng mạng lưới dịch vụ chuỗi khối Việt Nam và nền tảng "Blockchain-as-a-Service" (cung cấp công nghệ chuỗi khối dưới dạng dịch vụ) phục vụ doanh nghiệp trong quản lý, truy xuất sản phẩm. Bên cạnh đó là bài toán xây dựng hệ thống khai thác, phân tích và lập bản đồ sở hữu công nghiệp.

Một mẫu chip được trường Đại học Quốc gia TP HCM thiết kế, trưng bày tại sự kiện đổi mới sáng tạo, tháng 10/2023. Ảnh: Lưu Quý

Danh sách bài toán lớn được Bộ công bố công khai không chỉ là định hướng phát triển, mà còn để các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam chủ động nghiên cứu, huy động nguồn lực và tham gia giải quyết.

Các đơn vị thuộc Bộ, gồm Cục Công nghiệp công nghệ thông tin, Vụ Khoa học kỹ thuật và công nghệ, Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, Viện Sở hữu trí tuệ quốc gia đóng vai trò chủ trì, hỗ trợ, triển khai.

Ông Đào Ngọc Chiến, đại diện Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia, cho biết đơn vị chủ trì có thể đóng vai trò người thụ hưởng, chủ đầu tư. "Người thực hiện bài toán sẽ là các doanh nghiệp, thông qua hình thức đấu thầu", ông Chiến nói.

Trong 21 bài toán Bộ nêu ra, Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia chủ trì xây dựng hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ khoa học và công nghệ. Theo ông Chiến, hệ thống này ra đời nhằm thực hiện chủ trương chuyển đổi số toàn diện hoạt động khoa học và công nghệ.

Dự Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo đã "cởi trói" cho các nhà khoa học. Trong đó, cơ quan quản lý không đếm đầu việc, không kiểm soát quá trình, chủ trương chỉ kiểm soát đầu ra. Hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ khoa học và công nghệ sẽ giúp theo dõi một cách gián tiếp hoạt động nghiên cứu sử dụng ngân sách Nhà nước.

"Hệ thống sẽ quản lý trên môi trường số, tạo thuận lợi tối đa, không gây phiền hà cho các đơn vị chủ trì nghiên cứu, nhưng vẫn đảm bảo chặt chẽ, giúp giám sát việc sử dụng ngân sách Nhà nước đúng mục đích, hiệu quả", Giám đốc Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia chia sẻ.

Việc ban hành danh mục bài toán được đánh giá là bước đi thể hiện quyết tâm của Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc triển khai thực chất Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, trong đó xác định vai trò trụ cột của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong phát triển đất nước.

Tại hội nghị tháng 2, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh "muốn phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, các doanh nghiệp lớn phải đi đầu". Muốn có doanh nghiệp lớn, Nhà nước cần giao việc và đặt hàng, bởi "có việc lớn, doanh nghiệp Việt Nam mới lớn lên được".

"Đây là trách nhiệm của doanh nghiệp lớn đối với đất nước, cũng là nhiệm vụ mà Nghị quyết 57 giao các doanh nghiệp công nghệ dân tộc, với mục tiêu hình thành doanh nghiệp công nghệ lớn của Việt Nam", ông nói.

21 bài toán lớn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Trọng Đạt