Không phải nước rau muống luộc, nhộng rang ăn với món canh này ngon nhất

Câu chuyện nhộng rang và ký ức về Mẹ

Buổi trưa đi làm về, thấy hai cô con gái đang nấu cơm trong bếp trò chuyện với nhau rằng: Từ ngày bà ngoại mất, nhà mình chưa được ăn bữa nhộng rang nào ngon như bà làm. Nhộng bà ngoại rang vừa thơm vừa giòn, bép bép trong miệng, ăn mãi mà vẫn thòm thèm...

Chuyện của hai con làm tôi cay mắt vì nhớ mẹ. Hồi bé nhà tôi ở phố Hàng Bè – và khu chợ Hàng Bè luôn có những gánh hàng rong đầy ắp sản vật quê. Muốn ăn ngon phải đi chợ từ sớm tinh mơ. Mùa hè mẹ tôi thường ghé hàng nhộng tằm quen thuộc. Chỉ cần nhìn thấy mẹ, bà bán hàng quen đã đon đả chỉ vào đám nhộng ta – tằm ăn lá dâu, nhỏ bé, vàng ươm. Thứ nhộng này rang lên thơm bùi. Bà bán hàng biết mẹ tôi không bao giờ mua thứ nhộng tằm lai to sù sì, vỏ dày, ăn khô xác.

Mua nhộng về, mẹ tôi tỉ mỉ: rửa nhộng, ướp muối, đun sôi cạn nước, rồi phi hành mỡ lợn, đảo đều tay. Hương thơm từ chảo nhộng nóng hổi lan tỏa khắp nhà. Đặc biệt, khi mẹ rắc lá chanh thái chỉ là cả nhà ứa nước miếng bởi mùi thơm béo ngậy quyện với lá chanh thơm ngon, đậm đà rất đặc trưng. Chỉ cần một đĩa nhộng rang và bát canh rau muống luộc là cả nhà ăn bữa cơm ngon lành, quên phứt cả cái nắng nóng mùa hè.

Nhộng ta là loại tằm ăn lá dâu, nhỏ bé, vàng ươm. Thứ nhộng này rang lên thơm bùi. Nhộng lai to sù sì, vỏ dày, ăn khô xác. Ảnh internet

Nhộng rang ăn hợp với canh gì ngon nhất?

Theo tư vấn của Chuyên gia ẩm thực Vũ Thị Tuyết Nhung (Admin Hà thành Hương xưa vị cũ), món nhộng rang hương vị béo bùi, đậm đà. Nhưng, ăn riêng nhộng rang sẽ dễ ngấy – nhất là những ngày hè oi nóng. Vậy nên, người xưa đã kết hợp với các món canh thanh mát để cân bằng vị giác, làm dịu đi độ đạm của nhộng.

Nhưng nhộng rang ăn ngon nhất là kết hợp với món canh cáy. Con cáy khá giống con cua, nhưng là loài giáp xác nhỏ sống ngoài đồng ruộng tự nhiên ở vùng nước lợ, và chỉ có theo mùa. Thịt cáy ngọt, thơm, nước nấu ra có vị ngọt hậu, lại có chút mùi nồng mộc mạc rất riêng.

Cáy giã lọc xong, nấu cùng mồng tơi, rau muống, rau cải, hoặc bí đao… là món ăn không thể thiếu trong bữa cơm mùa hè miền Bắc xưa. Vị mát của rau xanh quyện trong vị ngọt của cáy, hòa quyện với món nhộng rang vàng rộm – tạo nên một bản giao hưởng ẩm thực tuyệt vời: béo – thanh, đậm – dịu, thơm – mát. Ăn xong mà lòng nhẹ nhõm, bụng dạ nhẹ tênh, như thể mọi nắng nóng ngoài kia cũng tan biến.

Theo bà Vũ Thị Tuyết Nhung, ngoài món canh cáy tươi, người Hà Nội xưa còn hay nấu món canh trứng cáy khô với rau - được coi là "báu vật" ngày hè. Xưa mẹ bà thường gửi mua gói trứng cáy khô bọc trong lá sen. Khi ăn thì giã lọc kỹ rồi nấu rau. Vị ngọt của trứng cáy ngấm vào từng ngọn rau mơn mởn, khiến nồi canh giản dị trở thành món ăn nhớ mãi không quên.

Nhộng rang – canh cáy là hương vị tuổi thơ chẳng thể nào quên. Ngày nay, giữa phố thị hiện đại bữa cơm như thế đã trở thành món đặc sản trong một số nhà hàng.

Con cáy khá giống con cua, sống ngoài đồng ruộng tự nhiên ở vùng nước lợ, và chỉ có theo mùa. Thịt cáy ngọt, thơm, nước nấu ra có vị ngọt hậu, lại có chút mùi nồng mộc mạc rất riêng. Ảnh internet

Dinh dưỡng từ món nhộng rang

Nhộng rang ẩn chứa nhiều công dụng quý cho sức khỏe. Theo tư vấn trên website bệnh viện Vimec, nhộng tằm là một thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng và được Đông – Tây y đánh giá cao. Trong 100g nhộng tằm có tới 13g protid, 6,5g lipid, cùng nhiều vitamin thiết yếu như A, B1, B2, PP, C. Đặc biệt, món ăn này cung cấp các acid amin quan trọng như valin, tryptophan, tyrosin, cùng canxi (40mg) và photpho (109mg) – rất tốt cho xương khớp và sự phát triển của trẻ nhỏ.

Trong Y học cổ truyền, nhộng tằm gọi là tằm dũng, vị ngọt, bùi béo, tính bình, không độc, có tác dụng bổ thận, nhuận tràng, tăng cường sinh lực.

Người cao tuổi bị thận yếu, tiểu són, táo bón hay bệnh khớp đều có thể cải thiện sức khỏe khi dùng đều đặn.

Đặc biệt, nhộng còn giúp chống còi xương ở trẻ và tăng cường sinh lực cho nam giới nhờ chứa acid amin arginine – tiền chất giúp tổng hợp oxit nitric có lợi cho chức năng sinh lý.

Mâm cơm rất ngon miệng kết hợp với món canh cáy để ăn cùng nhộng rang. Ảnh: Loan Trần

Cách làm nhộng rang ngon

Để có món nhộng rang ngon, cần chọn được nhộng tằm ta – nhỏ, chắc, còn tươi sống. Loại nhộng to, nhợt nhạt – bà con gọi là nhộng công nghiệp thường đã chết, rang lên ăn khô, bở, kém ngon và không đảm bảo vệ sinh.

Rửa nhộng nhẹ tay, để ráo, không bóp mạnh kẻo nhộng bị nát.

Ướp nhộng với chút muối, để ngấm trong khoảng 10 phút. Ngày xưa, mẹ tôi thường ướp khá mặn do điều kiện bảo quản còn hạn chế.

Đổ nhộng vào nồi, thêm chút nước sâm sấp, đun lửa vừa tới khi nước cạn hẳn. Giai đoạn này giúp nhộng chín sâu từ trong ra ngoài và đậm vị.

Khi nước cạn, nhấc ra, chuẩn bị chảo mỡ phi hành khô thơm vàng.

Đổ nhộng đã đun chín vào chảo, đảo nhanh tay cho đến khi nhộng chuyển màu vàng sậm, kêu lép bép, thì rưới chút nước mắm ngon.

Đảo đều tay rồi rắc lá chanh thái chỉ, nhấc xuống. Lá chanh giúp át mùi và làm món ăn thơm hơn, lại có tính kháng khuẩn nhẹ.

Nếu muốn đổi vị, bạn có thể thử rang nhộng với rau răm như người Nghệ An. Vị cay the của rau răm giúp tiêu hóa tốt, át vị tanh và rất hợp với món ăn nhiều đạm như nhộng.

Tuy nhiên, với người miền Bắc, lá chanh vẫn là hương vị riêng không thể thiếu trong món nhộng rang.