Không khó để nhận ra 2018 là một năm thăng hạng của Binz trong âm nhạc. Từ pop ballad tình cảm cho đến những bài “rap gắt” sặc mùi gangster - bất kể sản phẩm nào của Binz cũng đều nhận được sự chú ý của khán giả. Bạn có thể không phải là fan của chàng rapper này, thậm chí chưa từng chủ đích nhấn vào nghe nhạc của Binz, nhưng dám cá ai trong chúng ta cũng đã đôi ba lần vô tình nghe vài câu hát đình đám “made by Binz". Công bằng mà nói, Binz chính là một trong những nhân tố quan trọng tạo nên bức tranh Vpop muôn màu trong năm qua.
Buổi gặp gỡ của chúng tôi được diễn ra vào một ngày cuối năm hối hả tại một pub lớn ở Sài Gòn. Trời nóng 32 độ và máy lạnh thì chạy rề rề, nhưng Binz vẫn nở một nụ cười rất tươi và vô cùng thoải mái dẫu phải pose hình giữa cái tiết trời như thiêu như đốt.
Không giống với tưởng tượng của tôi về hình ảnh một rapper YOLO, trả lời câu được câu mất hay có chút kiêu ngạo trong tính cách, Binz ngoài đời hoá ra lại là một con người thân thiện và gần gũi đến bất ngờ. Người ta có thể ghét Binz khi thấy anh trong MV, nhưng sẽ rất khó để có thiện cảm xấu nếu được trực tiếp gặp gỡ ngoài đời.
Bằng chất giọng trầm ấm cùng nhịp kể chuyện chậm rãi, đôi lúc ngắt quãng để lục lại trí nhớ, Binz đã chia sẻ câu chuyện âm nhạc của mình một cách chân thành và thẳng thắn nhất.
“Trong suốt một thời gian dài, chẳng ai thèm nghe nhạc của tôi"
Âm nhạc đến với Binz vào năm 18 tuổi. Đó là những ngày tháng khi anh còn là Lê Nguyễn Trung Đan, một du học sinh tại Úc và đang vật lộn với tương lai vô định trước mắt. Nỗi cô đơn vì nhớ nhà cùng những tâm sự không biết trút vào đâu là chất xúc tác mạnh mẽ khiến Binz tìm đến rap để giải toả nỗi lòng. Ai mà ngờ chiếc micro rẻ tiền cùng vài ba beat nhạc miễn phí trên mạng chính là tiền đề dẫn đến một thứ đam mê sống còn như ngày hôm nay.
Anh thích người ta gọi mình như thế nào: Binz, Bin-zi hay Bin-zét?
Tôi không quan trọng người ta gọi tên như thế nào. Chỉ cần mở nhạc lên và họ biết đó là nhạc của Binz, thế là đủ.
12 năm theo đuổi dòng nhạc rap, Binz của ngày đầu và của bây giờ khác nhau ra sao?
Cảm hứng sáng tác chính của tôi là những người phụ nữ đã đi ngang qua đời mình, những bài học trong chuyện tình cảm. Cả âm nhạc lẫn cách sống đều trưởng thành từ đó. Không tính đến kĩ thuật thì chỉ riêng phần cảm xúc đã là một bước tiến dài. Trước đây có lúc tôi viết nhạc chỉ cho đầy một bài hát, còn giờ thì tôi rất khắt khe vì muốn tất cả phải là câu chuyện thật, là những gì đã từng trải qua dù vui hay buồn.
Thời điểm Binz bắt đầu theo đuổi rap thì nó vẫn còn là một dòng nhạc khá mới và chưa được nhiều người ủng hộ tại Việt Nam. Có bao giờ anh cảm thấy chơi vơi trên con đường này không?
Nản chứ, nhiều nữa là đằng khác. Thời gian đầu chẳng có ai nghe nhạc của tôi cả, cho dù có tải lên forum hay website nào thì cũng không ai quan tâm. Tôi tự làm tự nghe như thế trong suốt một thời gian dài. Động lực gần như là con số 0.
Nhưng rồi dần dần có 1, 2 người nghe và họ cảm thấy đồng cảm với những gì mình viết. Đôi khi chỉ là nhận xét “ừ cũng được" nhưng tôi đã cố gắng bấu víu để không buông tay với âm nhạc. Tôi chưa bao giờ hối hận vì đã chọn đi trên con đường này.
Tại sao đang hoạt động tại hải ngoại thì anh lại quyết định trở về Việt Nam tiếp tục sự nghiệp ca hát. Chẳng phải với dòng nhạc này thì ở nước ngoài sẽ dễ phát triển hơn sao?
Tôi thích sáng tác bằng tiếng Việt, và dù có ở Mỹ thì lượng người nghe nhạc của Binz vẫn đa phần là người Việt Nam. Chính vì thế nên tôi chưa bao giờ nghĩ Mỹ sẽ là nền tảng chính để phát triển. Tôi muốn dùng ngôn ngữ mẹ đẻ để kết nối với mọi người, ngay tại nơi mình sinh ra.
Tiềm năng phát triển của rap Việt trong mắt anh?
Trước đây rap như một thứ phụ kiện, có thì tốt không có cũng chẳng sao. Nhưng bây giờ thì nó đã phát triển mạnh mẽ lắm rồi. Những giọng ca nổi tiếng của showbiz hoàn toàn có thể là những rapper, không phân biệt hát chính hát phụ nữa. Còn rất nhiều không gian để rap Việt có thể vẫy vùng trước mắt. Tôi tin đó là một tương lai tươi sáng.
Từ một nghệ sĩ underground cho đến một nghệ sĩ thị trường như hiện nay - đó có phải là một con đường dễ dàng với anh?
Dễ dàng hay không thì chưa rõ nhưng tôi thấy vui vì mọi người biết Binz là ai, nhạc của Binz như thế nào. Đã làm việc bằng cả tâm huyết thì ở môi trường nào cũng đều áp lực và gặp khó khăn. Có chăng sự thay đổi là mình phải biết làm việc theo timeline và tôn trọng các partner chứ không được tuỳ hứng thích viết gì thì viết, thích tung ra lúc nào thì tung như xưa.
Sau hơn 2 năm hoạt động thì anh thấy mình đã hoà nhập được với môi trường showbiz Việt chưa?
Tôi nghĩ là mình không cần phải hoà nhập với showbiz và từ trước đến giờ Binz chưa bao giờ cố gắng làm chuyện đó. Cái may mắn của tôi là từng ở nước ngoài một thời gian dài và được tiệm cận với nghệ thuật quốc tế. Những màu sắc mà tôi trau dồi được là những gì showbiz còn đang thiếu, vậy thì tại sao phải đánh mất nó để chạy theo những thứ cũ kĩ, rập khuôn?
“Nhiều bạn gái cũ nhắn tin cảm ơn vì tôi đã hát về họ!”
Tình yêu là chủ đề bất tận trong các sáng tác của Binz. Khi thì người ta thấy anh dịu dàng và say đắm như một gã si tình, lúc thì Binz lại xem những cô gái quanh mình như một trạm dừng chân chóng vánh, vội vã. Cái nhìn đa dạng của chàng rapper này khiến âm nhạc của anh trở nên bí ẩn, thu hút và cũng có nhiều chuyện để nói hơn.
Việc dùng những trải nghiệm cá nhân để viết nhạc có khiến anh bị cạn vốn sống không? Có bao giờ anh sáng tác những ca khúc mà bị luẩn quẩn, không bước ra được vùng an toàn của chính mình?
Có những giai đoạn mà viết bất kì câu nào mình đều cảm thấy như thể đã từng viết ra nó trước đây. Kéo theo đó là sự chán nản vì nghĩ rằng không thể sáng tác được nữa. Một điều kì lạ là bất cứ khi nào tôi dừng lại với âm nhạc thì đều sẽ có một người con gái tác động vào cảm xúc, cho tôi những vui buồn, những ý tưởng mới. Vậy là mình lại tiếp tục làm nhạc nhờ vào những trải nghiệm đó.
Có lúc anh da diết và tình cảm trong “Sao cũng được", “Điều bí mật", “Hoa hồng dại" nhưng cũng có những lúc nhìn Binz rất bất cần, badboy như trong “They said", “Krazy". Đâu mới là hình tượng gần gũi nhất với tính cách của anh?
Woa… (suy nghĩ một chút) Nhạc của Binz chủ yếu là nhạc buồn vì khi vui tôi rất ít viết. Dù buồn, dù đau khổ nhưng tôi luôn chọn những gì đẹp nhất trong những mối quan hệ để giữ lại trong những bài hát của mình. Âm nhạc của Binz là cảm xúc ngay lúc đó chứ không phải đại diện cho cả tính cách hay con người tôi.
Binz có nghĩ chuyện tình cảm cá nhân là một lí do khiến người ta tò mò muốn nghe nhạc của anh không?
Có thể. Vì tôi viết quá thật nên việc người ta muốn biết về người con gái đằng sau mỗi bài hát cũng là điều dễ hiểu. Đôi khi sự thành công của một bài hát đến từ chính những câu chuyện hậu trường của nó.
Những người cũ đã phản ứng thế nào khi biết được họ trở thành cảm hứng cho những sáng tác của anh?
Trong bài “Hạ trắng" của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn có một câu hát nổi tiếng là “gọi nắng trên vai em gầy đường xa áo bay”. Dù không ai biết “em" ở đây là ai nhưng tôi nghĩ người phụ nữ đó sẽ rất hạnh phúc khi biết họ là nhân vật chính trong một bài hát đẹp như vậy.
Dù sau này có một số chuyện khiến tôi mất niềm tin vào phụ nữ nhưng vẫn tôn trọng họ. Có những người cũ còn nhắn tin để cảm ơn và xin lỗi khi biết tôi hát về họ.
Hình ảnh của phụ nữ trong các MV của Binz bị cho là thực dụng, quan trọng vẻ bề ngoài và đề cao vật chất, anh nghĩ sao về nhận xét này?
Đó là những gì mà tôi đang nhìn thấy được. Người con gái ở thời điểm hiện tại trong mắt mình không còn thơ mộng và tinh khôi như xưa nữa. Họ hiểu rõ người đàn ông muốn gì và biết cách dẫn dắt cuộc chơi.
Phải sáng tác nhạc "gắt" thì mới là Binz
Ngoài giai điệu bắt tai thì một lí do nữa khiến nhạc của Binz trở nên “trendy" là vì nó sát với cuộc sống thật của giới trẻ ngoài kia, ngay cả khi đó là những mảng tối rất ít ai đề cập đến trong âm nhạc. Binz gọi đây là “nhạc gắt" và là nơi mà anh dùng để giải toả những cảm xúc tiêu cực, những bức xúc mà bản thân cảm nhận được từ khắp nơi. Có người thích kẻ ghét, nhưng ai cũng phải công nhận rằng những sản phẩm này đã và đang tạo nên một luồng gió mới cho Vpop.
Các ca khúc như "They said", "Krazy", "Nguyên team đi vào hết" được giới trẻ đón nhận nhiều nhưng lại không được lòng những tai nghe nhạc chính thống, vì phần lời nhạy cảm, động chạm. Anh có nghĩ đây là bất lợi của mình không?
Văn hóa âm nhạc của Việt Nam luôn thơ mộng và lí tưởng hoá, nhưng những bài hát thơ mộng đó đôi khi không phải là những gì đang xảy ra ở thời điểm hiện tại, nó không phải là cuộc sống thật của giới trẻ. Bản thân tôi gặp rất nhiều vấn đề với những ca khúc gắt gỏng như vậy.
Tôi muốn đem cái hồn của hiphop lên những sân khấu lớn nhưng mọi chuyện không hề dễ dàng. Chúng không được truyền thông chú ý nhưng chỉ cần mình biết mình đã làm tốt nhất có thể là được. Quan trọng hơn hết là khán giả trẻ đón nhận rất tốt, vậy cũng đã là một thành công.
Hoạt động được một thời gian thì Binz kết hợp với SpaceSpeaker và trở thành 1 phần của tập thể này. Làm sao để anh và ekip SpaceSpeaker có thể cân bằng được tính cách và màu sắc âm nhạc khi tất cả đều là những cá thể có cá tính mạnh?
SpaceSpeaker là một rất team mạnh về mọi thứ. Công việc của mọi người bên ngoài ra sao tôi không biết nhưng trong team thì tất cả xem nhau như người nhà, luôn hỗ trợ và ủng hộ hết mình. Anh em tôn trọng, lắng nghe nhau và không bao giờ để xảy ra xích mích cả.
Âm nhạc của anh đã có những thay đổi thế nào kể từ khi kết hợp với SpaceSpeaker?
Các thành viên trong SpaceSpeaker rất khó tính và kĩ lưỡng trong âm nhạc. Ví dụ như Touliver hay TripleD, cả hai đều là những producer có sự sáng tạo quá nhiều đến mức bản thân tôi cũng phải cố gắng trau dồi để có thể tạo ra những sản phẩm hoàn hảo. Với những producer khác thì đôi khi tôi chỉ mất 30 phút để tập xong một bài rap, nhưng những cái beat mà Touliver đưa cho thì nó lại là một thử thách rất lớn trong việc làm chủ beat đó, đòi hỏi tôi phải tập luyện nhiều hơn.
Ngoài những ca khúc riêng thì thời gian gần đây Binz còn kết hợp với nhiều ca sĩ thị trường khác. Anh có phải là người kén chọn trong việc kết hợp với ai đó không? Và một nghệ sĩ như thế nào sẽ khiến anh muốn hợp tác với họ?
Tôi quan tâm đến sản phẩm nhiều hơn là tên tuổi của người mà mình sắp hợp tác. Chỉ cần ca khúc đó nó “chạm" được mình thì tôi sẽ dành toàn tâm toàn ý cho nó. Thậm chí nếu quá yêu thích thì mình sẽ chủ động ngỏ lời hợp tác luôn. Người nghe bây giờ rất tinh tế, nếu chỉ hát cho xong, hát cho có là họ nhận ra ngay. Phải có cảm xúc và tâm tư chân thành thì mới chạm được đến trái tim khán giả.
Trong số những nghệ sĩ Việt mà Binz từng kết hợp thì anh có đặc biệt yêu thích ai không? Một nghệ sĩ mà Binz muốn được cộng tác trong năm 2019?
Tôi hợp tác với rất nhiều người, từ những nghệ sĩ lớn cho đến cả những bạn trẻ không ai biết đến. Một khi đã bước vào công việc thì ai cũng như ai, tôn trọng nhau và hướng đến mục đích chung là âm nhạc. Có những người vô cùng khó tính như JustaTee, đôi khi chỉ 1 điểm chưa ổn thôi là Tee có thể bỏ cả bài. Nhưng cũng có những người rất dễ chịu và cởi mở như chị Mỹ Tâm chẳng hạn.
Nhạc của Binz mới đây đã xuất hiện dày đặc trong bộ phim đầu tay của Mỹ Tâm “Chị trợ lý của anh". Anh có thể chia sẻ về lần kết hợp đặc biệt này không? Được biết anh là fan của Mỹ Tâm?
Trước đó chị trợ lý của chị Mỹ Tâm có gọi cho tôi và nói là chị có chuyện muốn nói với mình. Tôi lớn lên cùng âm nhạc của chị Tâm nên lúc đó thấy vừa bất ngờ vừa xúc động. Thú thật thì Mỹ Tâm chính là thần tượng của tôi. Khi chị Tâm hỏi Mai Tài Phến là có muốn hát đoạn nào trong phim không thì Phến đã đề nghị hát nhạc của tôi vì Phến là fan của Binz. Từ đây mà chị mới biết và ngỏ lời hợp tác. Thật sự tôi nợ Phến một lời cảm ơn vì đã làm cầu nối cho mối lương duyên này.
Câu hỏi cuối cùng: Khán giả có thể mong đợi gì ở Binz trong năm 2019?
Nhiều người khuyên tôi không nên làm những bài nhạc quá gắt mà nên tập trung vào các sản phẩm dễ nghe, có tính viral hoặc có thể phát sóng trên truyền hình nhưng tôi không quan tâm. Binz sẽ chỉ làm những gì mà bản thân thấy đúng, thấy hợp lí thôi. Tôi vẫn sẽ đại diện cho màu sắc hiphop đó dù biết rằng đó là một bất lợi lớn.
Cảm ơn Binz về buổi trò chuyện này! Chúc anh sẽ có một năm 2019 thật thành công.
