Ngày 11/8, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức Tọa đàm Vai trò của văn học trong quá trình bảo vệ giá trị văn hóa truyền thống với sự tham gia của nhiều hội viên.
Các đại biểu đã thảo luận, chia sẻ ý kiến về vai trò của văn học trong quá trình bảo vệ giá trị văn hóa truyền thống. Hầu hết các đại biểu đều có chung nhận định, văn học có vai trò quan trọng trong quá trình bảo vệ, gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, sức mạnh của dân tộc bắt nguồn từ truyền thống văn hóa.
Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều cho rằng, dân tộc Việt Nam có thể chiến thắng được giặc ngoại xâm, từ quân xâm lược phong kiến phương Bắc, đến thực dân Pháp, đế quốc Mỹ… là từ văn hóa đã tạo sức mạnh để người Việt Nam không bao giờ khuất phục. Văn học góp phần gìn giữ cho con người những ký ức, đó là các giá trị văn hóa. Vì thế, văn học có sứ mệnh rất quan trọng trong việc bảo vệ giá trị văn hóa truyền thống.
Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều phát biểu tại Tọa đàm. Ảnh: Phương Lan - TTXVN
Nhà văn Hoàng Quốc Hải khẳng định, mỗi dân tộc, tộc người có những nếp sống, nếp sinh hoạt, có phong tục tập quán, tín ngưỡng khác nhau tạo nên văn hóa. Những giá trị văn hóa truyền thống đó đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển bền vững của dân tộc, đất nước, đặc biệt trong giai đoạn hội nhập và phát triển như hiện nay. Việc gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống là rất quan trọng. Các nhà văn đã ý thức rất rõ về vai trò của văn học trong quá trình bảo vệ giá trị văn hóa truyền thống và đã chuyển tải những giá trị đó trong tác phẩm văn học.
Nhà văn Thùy Dương nhấn mạnh, văn học là cầu nối quá khứ, hiện tại tới tương lai. Các nhà văn, nhà thơ phải có trách nhiệm chuyển tải những giá trị văn hóa tinh túy nhất đến tương lai, thông qua các tác phẩm văn học.
Theo nhà văn Lê Phương Liên, chúng ta bảo vệ được Tổ quốc Việt Nam, bảo vệ được non sông cho đến hôm nay vì chúng ta có một truyền thống văn hóa lịch sử Việt Nam nằm trong văn học Việt Nam. Nhiều tác phẩm văn học Việt Nam thấm đẫm tinh thần lịch sử, mang tâm hồn khí phách và bản chất của người Việt Nam. Đó là Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn, Bình ngô đại cáo của Nguyễn Trãi, Hịch xuất quân của vua Quang Trung – Nguyễn Huệ khi đánh đuổi quân Thanh… hay những tác phẩm văn học, nghệ thuật thời chống Pháp, chống Mỹ đều mang tinh thần yêu nước của người Việt Nam. Chúng ta tự hào khi có một nền văn học phản ánh toàn bộ lịch sử văn hóa dân tộc và mang đậm tinh thần dân tộc...
"Bình ngô đại cáo" của Nguyễn Trãi. Ảnh: Internet
Nói về vai trò của văn học trong quá trình bảo vệ văn hóa truyền thống, nhà thơ Nguyễn Quang Hưng cho rằng, văn học không thể tách rời khỏi văn hóa. Bởi văn học sử dụng ngôn ngữ để tạo nên các tác phẩm, mà ngôn ngữ là một thành tố không thể thiếu được để tạo nên và hình thành văn hóa. Vì thế bản thân văn học khi được sinh ra đã là một thành phần không thể thiếu của văn hóa.
Các giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử, di sản, phong tục tập quán, nếp sống, tri thức dân gian... chúng ta đều có thể sử dụng để đưa vào, tạo nên những tác phẩm văn học từ dữ liệu văn hóa. Nhân vật, cốt truyện được thể hiện trong tác phẩm văn học đều gắn với gốc gác của làng quê, ký ức, phong tục tập quán dân gian, kể cả tác phẩm có yếu tố về đô thị, giá trị mới của xã hội hiện đại như đời sống mạng, công nghệ… vẫn luôn bám vào đời sống của người dân, xuất phát từ gốc gác văn hóa của người Việt Nam.
"Trong bối cảnh hiện nay, khi chúng ta đang sử dụng văn hóa để hội nhập, để giao lưu và tạo nên các giá trị kinh tế, xã hội, thì trách nhiệm tự thân của những người cầm bút, trong đó có người hoạt động văn học, nghệ thuật là phải dùng tác phẩm để cổ vũ cho văn hóa, để bảo tồn văn hóa", nhà thơ Nguyễn Quang Hưng bày tỏ.
Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Trần Đăng Khoa khẳng định, các ý kiến tại tọa đàm lần này đã khẳng định vai trò quan trọng của văn học trong quá trình bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống. Văn học góp phần quan trọng trong việc giữ gìn văn hóa truyền thống, đưa hình ảnh Việt Nam đến với bạn bè thế giới. Vì thế, mỗi nhà văn, nhà thơ, đặc biệt là những tác giả trẻ cần có trách nhiệm tiếp tục sáng tác, để cho ra đời tác phẩm văn học có chất lượng, góp phần bảo vệ giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc...
