Đó là phát biểu đáng chú ý của bà Rachida Dati, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp tại buổi lễ trao giải thưởng Cuộc thi sáng tác truyện tranh 2024 và giới thiệu Dự án Truyện tranh của Viện Pháp tại Việt Nam diễn ra sáng ngày 27/5 tại Hà Nội.
Bà Rachida Dati ở trong phái đoàn quan chức cấp cao Bộ Văn hóa Pháp, đồng hành cùng Tổng thống Cộng hòa Pháp Emmanuel Macron và Phu nhân thăm cấp nhà nước đến Việt Nam theo lời mời của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Lương Cường từ ngày 25 đến 27/5.
Các họa sĩ truyện tranh Việt Nam có sự nhạy cảm nghệ thuật đặc biệt
Theo công bố của Ban tổ chức, sau hơn 5 tháng diễn ra sôi nổi, cuộc thi sáng tác truyện tranh 2024 do Viện Pháp tại Việt Nam và Nhà xuất bản Kim Đồng phối hợp tổ chức đã thu hút sự quan tâm của đông đảo các tác giả, họa sĩ truyện tranh trên khắp cả nước, với hơn 100 tác phẩm dự thi hợp lệ gửi về dự thi.
Sau hai vòng chấm sơ khảo và chung khảo, Ban Giám khảo gồm các họa sĩ uy tín tên tuổi của Pháp và Việt Nam (Clément Baloup, Maxime Péroz, Tạ Huy Long, Nguyễn Thành Phong) đã tìm ra các tác phẩm xuất sắc nhất, xứng đáng để trao giải.
Bà Rachida Dati (ngoài cùng bên trái) trao Giải nhất cho tác giả Trần Khắc Khoan (giữa). Ảnh: Huy Thông
Theo đó, giải Nhất được trao cho tác giả Trần Khắc Khoan (sinh năm 1990, tỉnh Lâm Đồng) với tác phẩm Bài văn về trứng vịt lộn. Giải Nhì thuộc về tác giả Cao Hoàng Anh Thư (sinh năm 1999, TP.HCM) với tác phẩm Bút chì đỏ; giải Ba trao cho tác giả Trần Thảo Nguyên (sinh năm 1996, TP.HCM) với tác phẩm Lockdown xứ người.
Ngoài ra, BTC còn trao 2 giải Khuyến khích cho nhóm tác giả Ngô Thị Ngọc Anh, Vương Nhiên Khang với tác phẩm Tiệm thuê truyện và nhóm tác giả Nguyễn Hải Nam, Đỗ Đình Cương với tác phẩm Bọ/ Finding Evergreen.
Nhận xét về chất lượng các tác phẩm tham dự cuộc thi này nói chung và các tác phẩm đoạt giải nói riêng, họa sĩ Tạ Huy Long nhận định: "Các bài dự thi có nhiều phong cách thể hiện khác nhau, thể hiện sự quan tâm của các bạn trẻ với những vấn đề xã hội xung quanh. Ban Giám khảo đánh giá cao những tác phẩm thể hiện rõ nét phong cách sáng tạo cá nhân".
"Với cách thể hiện chuyên nghiệp trong lối kể, cách triển khai đề tài, nhịp điệu câu chuyện, tác phẩm đoạt giải nhất Bài văn về trứng vịt lộn được BGK đồng thuận đánh giá cao. Tác phẩm gần gũi với đời sống hiện tại, khiến người đọc thấy được tâm tư suy nghĩ của giới trẻ hiện nay. Không những thế, cả những người trưởng thành cũng có thể nhìn thấy mình trong đó" - họa sĩ này nói tiếp.
Bà Rachida Dati, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp. Ảnh: Huy Thông
Họa sĩ Clément Baloup (Pháp) đánh giá: "Việc tuyển chọn các tác phẩm diễn ra trên phạm vi toàn quốc, vì vậy mức độ cạnh tranh rất cao. Các ứng viên đều thể hiện sự thành thạo về kỹ thuật vẽ và năng lực kể chuyện. Sự đầu tư nghiêm túc và công phu của họ thật đáng trân trọng. Đối với các tác phẩm đoạt giải, điều nổi bật nhất chính là thông điệp nghệ thuật sâu sắc cùng cách tiếp cận sáng tạo, khai thác trọn vẹn những tiềm năng mà nghệ thuật truyện tranh mang lại".
"Các họa sĩ truyện tranh Việt Nam có sự nhạy cảm nghệ thuật đặc biệt, chỉ cần tạo điều kiện để được bộc lộ một cách tự do hơn, đồng thời mở rộng đối tượng độc giả đến với người trưởng thành. Điều này góp phần giúp truyện tranh được công nhận như một loại hình nghệ thuật độc lập, còn được gọi là nghệ thuật thứ 9" - ông khẳng định.
Mở thêm những "cánh cửa đầu tiên"
"Sự hiện diện của tôi trong sự kiện này cũng chính là dịp để tôn vinh một mối quan hệ hợp tác văn hóa tiêu biểu trong lĩnh vực được ưu tiên, đó là ngành xuất bản, đặc biệt là thể loại truyện tranh" - bà Rachida Dati, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp.
Trong bài phát biểu tại sự kiện, bà Rachida Dati, người đứng đầu Bộ Văn hóa Pháp, nhấn mạnh: "Trong mối quan hệ hợp tác giữa Pháp và Việt Nam, văn hóa luôn giữ vai trò then chốt. Đó cũng chính là lý do tôi đồng hành cùng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron trong chuyến thăm tới Hà Nội lần này. Chúng tôi mong muốn thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các hoạt động giao lưu, giới thiệu văn hóa Pháp tại Việt Nam cũng như quảng bá văn hóa Việt Nam tại Pháp".
Bà Rachida Dati cho biết, thông quan Viện Pháp, cơ quan thực thi của Bộ Văn hóa Pháp, phối hợp chặt chẽ với Bộ châu Âu và Ngoại giao, nước Pháp tự hào đồng hành cùng nhiều dự án văn hóa tại Việt Nam. Đây là minh chứng sống động cho chính sách, văn hóa đối ngoại của Pháp.
"Sự hiện diện của tôi trong sự kiện này cũng chính là dịp để tôn vinh một mối quan hệ hợp tác văn hóa tiêu biểu trong lĩnh vực được ưu tiên, đó là ngành xuất bản, đặc biệt là thể loại truyện tranh, một thể loại mà nước Pháp và người dân Pháp đặc biệt yêu thích" - bà nói.
Theo bà Rachida Dati, sức mạnh của truyện tranh, chính là khả năng tiếp cận rộng rãi với mọi đối tượng, là một hình thức văn hóa đại chúng, phù hợp với mọi thế hệ. Và "nghệ thuật thứ 9" này lại thường là cánh cửa đầu tiên đưa công chúng đến gần hơn với văn hóa nghệ thuật.
Bà Rachida Dati cho biết thêm, chương trình hỗ trợ xuất bản của Pháp, với mục tiêu khuyến khích việc chuyển nhượng bản quyền và xuất bản các tác phẩm của Pháp ở nước ngoài đã góp phần đưa hơn 500 tác phẩm của các tác giả Pháp đến với độc giả Việt Nam từ năm 1990 đến nay. Các lĩnh vực được dịch và xuất bản rất đa dạng, từ sách văn học, tiểu thuyết, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học kỹ thuật, sách thiếu nhi, đến sách văn hóa nghệ thuật.
"Trong ba năm qua, Viện Pháp đã hỗ trợ nhiều dự án nhằm thúc đẩy việc phổ biến sách Pháp tại Việt Nam, đồng hành cùng một lĩnh vực đang được phát triển mạnh mẽ. Trong hai năm 2024 và 2025, trọng tâm được đặt vào lĩnh vực truyện tranh, với mục tiêu xây dựng ngành truyện tranh tại Việt Nam, thông qua việc huy động chuyên môn và kinh nghiệm từ phía Pháp" - bà nói.
Theo bà chia sẻ, trong khuôn khổ dự án khu vực về công nghiệp văn hóa và sáng tạo, chương trình Truyện tranh tại Việt Nam và Campuchia: Huy động chuyên môn và kinh nghiệm của Pháp với tổng kinh phí 135.000 euro (tương đương 4 tỷ đồng) do Viện Pháp tại Việt Nam triển khai đã có nhiều hoạt động thiết thực: Tổ chức các buổi gặp gỡ giữa các nhà xuất bản Pháp và Việt Nam; Dưới sự dẫn dắt của các họa sĩ truyện tranh nổi tiếng của Pháp, hỗ trợ các tài năng trẻ Việt Nam và giúp họ phát huy khả năng sáng tạo của mình; Tạo điều kiện để các dịch giả Pháp và Việt Nam trao đổi chuyên môn và kinh nghiệm.
"Cuộc thi truyện tranh toàn quốc do Viện Pháp tại Việt Nam phối hợp với Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức là một điểm nhấn nổi bật trong khuôn khổ dự án này. Từ thành công bước đầu này, chúng tôi mong muốn tiếp tục tiến xa hơn" - bà Rachida Dati cho biết.
Và, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp chia sẻ: "Tôi rất vui mừng được thông báo về bước tiếp theo trong hành trình hợp tác này: Chúng tôi sẽ tổ chức Liên hoan Truyện tranh đầu tiên tại Hà Nội vào cuối năm nay. Đây sẽ là sự kiện quan trọng nhằm tôn vinh loại hình nghệ thuật đại chúng này, đồng thời là cơ hội tuyệt vời để giới thiệu các tài năng Việt Nam và tăng cường kết nối với các nghệ sĩ Pháp".
Câu chuyện xúc động của giải Nhất
Bài văn về trứng vịt lộn kể về một họa sĩ có con gái tham gia cuộc thi viết văn ở trường. Nhờ đó, anh được biết bài văn của cậu bạn cùng lớp con gái, nhắc đến người mẹ làm nghề bán trứng vịt lộn. Câu chuyện của cậu bé gợi lại ký ức của họa sĩ với người cha quá cố. Qua dòng hồi tưởng, anh kể lại những tổn thương, tiếc nuối và loạt suy tư, chiêm nghiệm về mối quan hệ của hai cha con. Cuốn sách được in song ngữ Việt - Pháp với hai chiều đảo ngược độc đáo.
Giải Nhất của Bài văn về trứng vịt lộn cũng giúp tác giả Trần Khắc Khoan có dịp tham gia một chuyến đi đến Liên hoan truyện tranh Angoulême (Pháp) vào tháng 1 vừa qua. Đây là một cơ hội vô cùng quý báu để các họa sĩ Việt Nam giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ các nhà làm truyện tranh hàng đầu thế giới.
