Human Papillomavirus (HPV) là một trong những loại virus phổ biến nhất lây truyền qua đường tình dục. Ước tính, hơn 80% người trưởng thành sẽ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời. Trong phần lớn các trường hợp, hệ miễn dịch sẽ tự loại bỏ virus mà không để lại dấu vết. Tuy nhiên, một số chủng HPV có nguy cơ cao có thể tồn tại và gây ra các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư cổ tử cung, âm hộ, dương vật, hậu môn và ung thư vòm họng.
Do đó, tiêm vắc xin phòng HPV được xem là “lá chắn vàng” giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến HPV, đặc biệt là ung thư cổ tử cung – loại ung thư phổ biến thứ hai ở phụ nữ Việt Nam trong độ tuổi từ 15–44.
Tuy nhiên, một câu hỏi khiến nhiều người băn khoăn là: “Tôi từng nhiễm HPV và đã điều trị khỏi, vậy có nên tiêm vắc xin nữa không?”.
Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, câu trả lời là "Có! Nên tiêm".
HPV có hơn 200 chủng, trong đó có khoảng 40 chủng gây bệnh ở đường sinh dục và khoảng 15 chủng gây bệnh sùi mào gà và các loại ung thư nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư hầu họng, ung thư hậu môn, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo…
Nhiều mẹ thắc mắc: Con đã dậy thì rồi, chưa tiêm ngừa HPV có muộn không?Đọc ngay
Tỷ lệ lây nhiễm HPV khá phổ biến trong cộng đồng, đa số các trường hợp nhiễm HPV không có triệu chứng. HPV có thể lây qua đường tình dục, từ mẹ sang con, qua các vật dụng có chứa chất tiết nhiễm virus của người bệnh, qua da kề da hoặc da kề niêm mạc.
Trong phần lớn trường hợp, cơ thể có khả năng tự đào thải virus sau 1-2 năm nhưng có khoảng 20% nhiễm HPV kéo dài dai dẳng, có khả năng tăng sinh, làm thay đổi cấu trúc tế bào và dẫn đến ung thư trong tương lai.
Tuy nhiên, miễn dịch sau khi nhiễm các chủng HPV không tồn tại lâu dài, một người có thể tái nhiễm lại các chủng virus đã từng đào thải và nhiễm thêm các chủng virus mới. Việc từng nhiễm các chủng virus cũng làm tăng nguy cơ tái nhiễm. Một nghiên cứu năm 2017 đăng tải trên Thư viện Y khoa Quốc gia Mỹ cho thấy nhiễm chủng HPV 16 ban đầu làm tăng 20 lần khả năng tái nhiễm sau 1 năm và khả năng tái nhiễm sau 2 năm cao hơn 14 lần.
Mặt khác, dù mọi người đã nhiễm HPV thì trong cuộc đời, việc quan hệ tình dục sẽ diễn ra rất nhiều lần sau đó và khả năng nhiễm hoặc tái nhiễm các chủng HPV càng cao. Nếu có nhiều bạn tình, tỷ lệ mắc HPV sẽ cao hơn, các biện pháp dự phòng càng cần thiết. Một nghiên cứu trên 1.700 phụ nữ đã quan hệ tình dục đến khám tại Bệnh viện phụ sản Hà Nội cho thấy, nhóm bệnh nhân có hai bạn tình tăng tỷ lệ nhiễm HPV lên gấp 1,99 lần, nhóm có từ 3 bạn tình trở lên tăng 6,9 lần so với nhóm có 1 bạn tình.
Do đó, không nên nghĩ rằng đã quan hệ tình dục và đã nhiễm HPV rồi thì không cần tiêm ngừa nữa. Bên cạnh đó, những người đã nhiễm bệnh do HPV trước đó vẫn cần tiêm vắc xin để phòng ngừa các chủng virus nguy cơ cao gây các bệnh nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư vòm họng, ung thư âm đạo, ung thư hậu môn... và phòng ngừa nguy cơ tái nhiễm.
Việc tiêm ngừa không thể loại trừ hoàn toàn khả năng nhiễm virus HPV. Vì vậy, mọi người cần có lối sống tình dục an toàn, giữ gìn vệ sinh cá nhân và tái khám, tầm soát sớm các loại ung thư để kịp thời điều trị.
