Nhiều người gặp phải vấn đề rụng tóc, đặc biệt là ở người trưởng thành. Các dấu hiệu của rụng tóc có thể là nhận thấy tóc rụng nhiều hơn khi chải đầu, nắp cống trong phòng tắm đầy tóc, hoặc vai áo luôn có những sợi tóc rụng không thể dọn sạch...
Khi đối mặt với vấn đề rụng tóc, nhiều người vội nghĩ ngay rằng do mình thiếu chất chứ không nhận ra rằng một số thói quen nhỏ trong cuộc sống có thể chính là "thủ phạm giấu mặt" khiến tình trạng rụng tóc trầm trọng hơn, chẳng hạn như chế độ ăn kiêng quá mức hoặc áp lực lớn.
Thực tế, có những nguyên nhân gây rụng tóc thường bị bỏ qua. Nếu sớm nhận ra những sai lầm trong việc chăm sóc tóc và giữ vững đường chân tóc, bạn sẽ giảm hẳn được nỗi lo tóc rụng!
1. Ăn kiêng: Khiến da đầu thiếu chất dinh dưỡng
Tóc mọc ra từ nang tóc trên da đầu, tương tự như cây trồng cần đất màu mỡ. Tóc chủ yếu được cấu tạo từ một loại protein gọi là "keratin", ngoài ra còn có nước, lipid, khoáng chất vi lượng và các nguyên tố khác. Điều này cho thấy tóc cần nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu để phát triển.
Nếu bạn ăn kiêng quá mức trong thời gian dài, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng toàn cơ thể, tóc cũng sẽ phản ánh điều đó. Trong y học, một loại rụng tóc phổ biến gọi là rụng tóc giai đoạn nghỉ (telogen effluvium) chính là ví dụ.
Đặc điểm của loại rụng tóc này là do các yếu tố bên trong hoặc bên ngoài làm gián đoạn nhịp phát triển của tóc, khiến tóc rụng quá mức và giảm đồng đều trên toàn bộ da đầu.
Các nghiên cứu y học cho thấy một nguyên nhân phổ biến của rụng tóc giai đoạn nghỉ là ăn kiêng. Một số người giảm cân quá mức hoặc áp dụng phương pháp giảm cân không hợp lý (ví dụ như chế độ ăn "keto" một cách mù quáng) dễ gặp phải tình trạng này. Có thể nói, rụng tóc giai đoạn nghỉ là một tác dụng phụ của việc giảm cân quá độ.
Ngoài ra, một nguyên nhân khác của rụng tóc giai đoạn nghỉ là thiếu sắt, mà thiếu máu cũng có thể do ăn kiêng lâu dài gây ra.
Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe của tóc và toàn cơ thể, bạn không nên ăn kiêng quá mức hoặc không hợp lý.
2. Kéo tóc: Gây tổn thương cơ học cho tóc
Chắc hẳn ai cũng biết câu chuyện một người cố kéo cây mạ để giúp nó phát triển, nhưng kết quả là làm cây chết. Việc này ám chỉ việc sử dụng phương pháp không phù hợp để đạt được kết quả nhanh chóng, nhưng lại gây hại.
Tóc cũng thường xuyên bị "nhổ mạ" một cách vô ý, dẫn đến tình trạng được y học gọi là rụng tóc do kéo (traction alopecia).
Rụng tóc do kéo là hiện tượng tóc rụng do chịu lực kéo liên tục hoặc lặp đi lặp lại trong thời gian dài. Vị trí thường gặp nhất là đường chân tóc ở trán và vùng da đầu gần thái dương.
Cả trẻ em và người lớn đều có thể bị rụng tóc do kéo.
Với trẻ em, việc buộc tóc đuôi ngựa quá chặt trong thời gian dài có thể gây ra loại rụng tóc này. Một dấu hiệu đi kèm là tóc ở giữa sẽ xuất hiện các vảy trắng dạng ống (gọi là "ống lông" trong y học), do gốc tóc bị kéo căng.
Một số nghề nghiệp cụ thể cũng dễ gặp tình trạng này, chẳng hạn như diễn viên múa ba-lê, tiếp viên hàng không, y tá, hoặc nữ quân nhân. Họ thường phải buộc tóc búi hoặc dùng kẹp tóc cố định trong thời gian dài để tránh tóc lộ ra ngoài, dẫn đến lực kéo quá mức lên gốc tóc.
Vì vậy, để bảo vệ tóc và giảm nguy cơ rụng tóc do kéo, bạn nên chọn kiểu tóc phù hợp, tránh để tóc bị kéo căng trong thời gian dài. Khi tóc không chịu tác động lực từ bên ngoài, nó sẽ phát triển tự nhiên và khỏe mạnh hơn.
3. Áp lực: "Kẻ thù giấu mặt" của tóc
Trong xã hội hiện đại, nhiều người phải đối mặt với áp lực lớn, điều này cũng không tốt cho tóc. Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng áp lực quá lớn liên quan đến hai loại rụng tóc: Rụng tóc giai đoạn nghỉ (đã đề cập ở trên) và rụng tóc từng mảng (alopecia areata).
Bình thường, mỗi ngày có khoảng 50-100 sợi tóc rụng tự nhiên, đây là hiện tượng sinh lý vì tóc mới sẽ mọc lên thay thế (dù chúng ta không nhận thấy). Tuy nhiên, khi cơ thể chịu áp lực lớn, nang tóc trên da đầu có thể "nghỉ hưu sớm" (vào giai đoạn nghỉ sớm), dẫn đến tóc rụng hàng loạt sau 2-3 tháng, tức là rụng tóc giai đoạn nghỉ.
Về rụng tóc từng mảng, biểu hiện là trên da đầu đột nhiên xuất hiện các mảng hói hình tròn, thường gọi là "quỷ cạo đầu". Một số người gặp tình trạng này khi trải qua những thời điểm khó khăn trong cuộc sống. Áp lực có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, khiến các tế bào miễn dịch tấn công nhầm nang tóc, gây rụng tóc. Ngoài ra, rụng tóc từng mảng còn liên quan đến các yếu tố tự miễn khác như nhiễm trùng, thể chất cá nhân, môi trường, hoặc thuốc.
Làm thế nào để đối phó với hai loại rụng tóc này? Rất đơn giản: hãy chú ý đến cảm xúc và áp lực tinh thần của bạn, cố gắng giảm căng thẳng bằng các phương pháp phù hợp. Nếu có thể, hãy tránh xa nguồn gây áp lực. Nếu không thể, việc tập thể dục hoặc ngủ đủ giấc cũng có thể giúp ích rất nhiều.
Tin tốt là rụng tóc giai đoạn nghỉ thường có thể phục hồi. Khi áp lực giảm, tóc sẽ dần mọc lại bình thường. Với rụng tóc từng mảng, khả năng tự phục hồi phụ thuộc vào diện tích hói: vùng hói càng nhỏ, khả năng tự lành càng cao. Nếu có nhiều mảng hói và kéo dài, bạn nên đi khám bác sĩ để được điều trị đúng cách.
4. Nhuộm, uốn, duỗi tóc: Có thể trở thành "kẻ hủy hoại" tóc
Nhuộm, uốn, hoặc duỗi tóc giúp tạo kiểu đẹp mắt, nhưng nếu làm quá mức hoặc không đúng cách, những phương pháp này có thể gây tổn thương tóc, dẫn đến gãy rụng, khô xơ.
Các phương pháp làm đẹp tóc chủ yếu gây tổn thương trực tiếp đến sợi tóc, không phải nang tóc. Tổn thương này có hai loại: tổn thương hóa học và tổn thương vật lý.
Tổn thương hóa học: Thuốc nhuộm và thuốc uốn thường chứa các chất như hydrogen peroxide, amoniac, hoặc muối thioglycolate, giúp thay đổi cấu trúc keratin của tóc để tạo màu hoặc định hình. Tuy nhiên, chúng cũng làm hỏng lớp biểu bì tóc, khiến tóc yếu và dễ gãy.
Tổn thương vật lý: Nhiệt độ cao và lực kéo quá mức là nguyên nhân. Ví dụ, máy sấy, máy uốn hoặc kẹp duỗi ở nhiệt độ quá cao (>180°C) làm bốc hơi nước trong tóc, gây khô và chẻ ngọn. Các kiểu tóc như bím hoặc nối tóc cũng có thể gây rụng tóc do kéo, như đã đề cập.
Để giảm tổn thương hóa học, hãy tránh sử dụng sản phẩm kém chất lượng và kéo dài khoảng cách giữa các lần nhuộm/uốn (ví dụ: trên 3 tháng). Sử dụng dầu xả có thể bảo vệ tóc, giúp đóng lớp biểu bì và giảm ma sát, đặc biệt cần thiết cho tóc dài hoặc tóc đã qua xử lý hóa học.
Để giảm tổn thương vật lý, hãy sử dụng thiết bị làm nóng đúng cách, ví dụ giữ máy sấy cách tóc ít nhất 15cm và ưu tiên chế độ nhiệt thấp.
Từ những phân tích trên, có thể thấy tóc là một "tấm gương sức khỏe", phản ánh trực quan trạng thái bên trong cơ thể. Để bảo vệ tóc, hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt, loại bỏ các thói quen không lành mạnh, để mỗi sợi tóc có thể phát triển khỏe mạnh trong một môi trường lý tưởng.
