Trào lưu uống 200–500 ml nước cốt chanh liều cao mỗi ngày: Vì sao phản khoa học?
PV: Gần đây xuất hiện trào lưu uống 200–500 ml nước cốt chanh mỗi ngày để "thải độc – chữa bệnh". Bà đánh giá thế nào về xu hướng này?
TS Lê Thị Hương Giang: Tôi khẳng định chưa có bất kỳ tài liệu y khoa uy tín nào từ PubMed, Cochrane, WHO, CDC đến các hiệp hội ung thư chứng minh rằng uống nhiều nước chanh có thể chữa ung thư, HIV, ngăn đột quỵ, tăng năng lượng sống, thải độc gan thận hay "kiềm hoá cơ thể",... Tất cả những thông tin này đều đang bị xếp vào nhóm thông tin sai lệch. Đây đang là trào lưu phản khoa học và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
TS Lê Thị Hương Giang (Trưởng Khoa Tiết chế dinh dưỡng - Bệnh viện 19-8 Bộ Công an) cho biết: Không có bất cứ tài liệu y khoa nào chứng minh rằng uống chanh liều cao chữa ung thư hay HIV.
PV: Bà có thể cho biết nguy cơ nghiêm trọng khi uống 5-10 quả chanh mỗi ngày hoặc là 200-500ml nước cốt chanh mỗi ngày có thể dẫn đến những nguy cơ gì?
TS Lê Thị Hương Giang: Trước hết là hành động này có thể khiến người uống bị tổn thương dạ dày. Dựa trên các nghiên cứu y khoa về acid citric, pH dạ dày và tổn thương niêm mạc. Nước chanh có pH 2.0–2.6, tương đương acid mạnh, việc chúng ta uống 5-10 quả chanh/ngày bằng việc đưa một lượng acid vượt xa mức chịu đựng sinh lý. Điều này khiến dễ phá hủy lớp nhầy bảo vệ dạ dày, gây viêm, loét, trào ngược hoặc xuất huyết tiêu hoá ở người có bệnh dạ dày.
Người dân tự ý uống chanh liều cao có thể gây nguy hiểm cho bản thân.
Ngoài ra, việc này còn dễ làm tăng nguy cơ dẫn đến suy thận, sỏi thận. Theo nghiên cứu của American Journal of Kidney Diseases cho thấy việc uống nhiều acid citric làm tăng oxalate, tăng nguy cơ sỏi thận oxalate. Nếu người có bệnh thận mạn thì tuyệt đối không được sử dụng lượng lớn nước chanh. Điều này rất nguy hiểm.
PV: Có người cho rằng khi bệnh nhân đột quỵ uống nước chanh vì nghĩ sẽ "tỉnh lại". Điều này có đúng không, thưa bà?
TS Lê Thị Hương Giang: Việc sử dụng chanh quá liều còn có thể dẫn đến nguy cơ bị sặc, tắc đường thở, chậm trễ cấp cứu trong đột quỵ. Như trường hợp ở TP. HCM là ví dụ điển hình. Người nhà bệnh nhân cho bệnh nhân uống nước chanh khi bệnh nhân đang có dấu hiệu đột quỵ dẫn đến việc bệnh nhân bị sặc, tắc đường thở và ngừng tim, làm mất 'thời gian vàng' cấp cứu. Đây là hậu quả nghiêm trọng nhất của việc tin vào 'phương pháp dân gian' trên mạng.
PV: Nhiều người tin rằng chanh giúp "kiềm hoá cơ thể". Điều này có cơ sở từ đâu không, thưa bà?
TS Lê Thị Hương Giang: Hoàn toàn không. "Kiềm hoá bằng thực phẩm" là khái niệm giả khoa học. Cơ thể điều chỉnh pH bằng thận và hệ hô hấp, không thể thay đổi bằng việc uống acid. Thậm chí uống chanh đậm đặc còn khiến cơ thể phải nỗ lực trung hoà, dễ gây mệt mỏi và rối loạn chuyển hóa.
Trào lưu uống 200–500 ml nước cốt chanh mỗi ngày để “thải độc – chữa bệnh” đang lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội, kéo theo nhiều ca nguy kịch.
PV: Theo bà, chanh thực sự mang lại lợi ích gì và cách sử dụng hợp lý như thế nào?
TS Lê Thị Hương Giang: Khi sử dụng hợp lý (khoảng 1–2 quả/ngày) và pha loãng chanh bổ sung vitamin C, hỗ trợ tiêu hoá nhẹ và giúp cải thiện khẩu vị cho một số bệnh nhân đang hoá trị. Nhưng cần nhớ: chanh không thải độc gan thận, không chữa bệnh, và càng không được dùng để thay thế điều trị y khoa.
PV: Bà có những khuyến nghị nào để người dân tránh những hậu quả đáng tiếc?
TS Lê Thị Hương Giang: Người có bệnh dạ dày, bệnh thận, tiểu đường, rối loạn điện giải không nên uống nước chanh thường xuyên. Người dân tuyệt đối không dùng chanh để cấp cứu đột quỵ, nếu người nhà có dấu hiệu bị đột quỵ thì có thể cho bệnh nhân nằm nghiêng, theo dõi nhịp thở và gọi 115 ngay lập tức. Tất cả hướng dẫn cấp cứu đột quỵ của AHA/ASA (Hoa Kỳ) đều khẳng định: Không được cho bệnh nhân đột quỵ ăn/uống trong lúc chờ cấp cứu.
Người dân tuyệt đối không tin các hội nhóm "thải độc – kiềm hoá – chữa bệnh bằng chanh" không có cơ sở khoa học, không có nghiên cứu y khoa chính thức.
Những người đang hoá trị ung thư, mắc HIV, bệnh nền nặng cần phải tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa, không sử dụng nước chanh liều cao để thay thế điều trị.
Lạm dụng nước chanh liều cao không có tác dụng chữa bệnh, mà còn gây nguy hiểm cho sức khoẻ, trong đó có đột quỵ, suy thận, xuất huyết tiêu hoá, rối loạn điện giải. Chanh chỉ có lợi khi dùng đúng - như một thực phẩm, không phải thuốc chữa bệnh.
Nơi tuyến đầu thầm lặng - những ‘ánh đỏ’ giữ bình yên trong cuộc chiến vô hìnhGĐXH - Trong cuộc chiến phòng chống HIV/AIDS, nơi những rủi ro có thể xuất hiện từ một vết thương nhỏ hay giọt máu bất ngờ, những cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân vẫn thầm lặng chiến đấu. Từ các mũi trinh sát phòng chống ma túy đến cán bộ trại giam, y tế,… họ đối mặt áp lực đặc thù mà không cho phép mình chùn bước. Bên cạnh những nguy cơ nghề nghiệp là đời sống riêng đầy vất vả, nhưng họ vẫn kiên định dựa vào kiến thức khoa học, giữ vững sự bình tĩnh để bảo vệ cộng đồng. Dẫu lặng lẽ và ít khi lên tiếng, những “ánh đỏ” ấy vẫn ngày ngày thắp lên, trở thành điểm tựa giữa cuộc chiến không tiếng súng.
Chồng đột quỵ trong nhà vệ sinh, vợ nhanh tay vắt chanh vào miệng 'cầu may'Trong lúc đặt ống nội khí quản với người đàn ông đột quỵ, các bác sĩ đã hút ra khá nhiều nước cốt chanh và cả cặn thuốc còn đọng trong họng do người nhà cho dùng trước đó.
\
