Thanh niên 22 tuổi bị viêm tụy cấp thừa nhận một sai lầm nhiều nam giới Việt mắc phải

Viêm tụy cấp sau 2 tuần uống rượu liên tục

Anh Kiên (22 tuổi, TP.HCM) nhập viện trong tình trạng bụng chướng, đau dữ dội và nôn ói sau nhiều ngày uống rượu liên tục, được chẩn đoán viêm tụy cấp nặng hoại tử.

BS.CKI Đinh Tuấn Vinh, khoa Hồi sức tích cực và chống độc (ICU), Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM (cơ sở P.Tân Sơn Hòa – Q.Tân Bình cũ) cho biết, kết quả xét nghiệm ghi nhận men tụy của người bệnh tăng cao, chẩn đoán viêm tụy cấp do rượu mức độ nặng hoại tử, kèm suy hô hấp cấp và suy đa tạng.

Người bệnh được lọc máu liên tục (CRRT) tại giường bệnh ICU. Ảnh: BVCC

Đối với tình trạng suy hô hấp, êkip đặt nội khí quản, thở máy, phối hợp an thần, giảm đau bằng thuốc và điều chỉnh kháng sinh theo cấy máu.

Những ngày đầu người bệnh xuất hiện tình trạng tràn dịch màng bụng và màng phổi, rối loạn điện giải, nhiễm trùng huyết và suy đa tạng.

Bác sĩ phải đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, tiến hành lọc máu liên tục (CRRT) bằng màng lọc Oxiris – màng lọc chuyên dụng có khả năng vừa thải độc vừa hấp thụ một số chất gây viêm trong máu, nhiều lần để hỗ trợ thải độc và cân bằng dịch.

Nhờ được lọc máu liên tục, thở máy và điều trị tích cực, các chỉ số sinh tồn của anh Kiên dần ổn định. Tình trạng viêm tụy và suy hô hấp cải thiện, bác sĩ tiến hành cai máy thở, giảm dần các biện pháp hồi sức và chuyển sang điều trị duy trì.

Sau 2 tuần điều trị, anh Kiên tỉnh táo, sinh hiệu ổn, tự thở và được xuất viện. Bác sĩ kê toa thuốc duy trì, đồng thời yêu cầu kiêng rượu tuyệt đối để tránh tái phát.

Thêm 1 trường hợp viêm tụy cấp: tự ý bỏ thuốc huyết áp, mỡ máu, uống rượu liên tục

Một trường hợp khác, ông Quý (50 tuổi, TP.HCM) nhập viện trong tình trạng đau vùng thượng vị dữ dội, bụng chướng căng sau nhiều ngày uống rượu liên tục và tự ý ngưng thuốc điều trị tăng huyết áp, rối loạn lipid máu. 

Xét nghiệm ban đầu ghi nhận chỉ số triglyceride máu đến 6.193 mg/dl, gấp 41 lần bình thường (bình thường 150 mg/dL), tức tình trạng cực kỳ nghiêm trọng. Bác sĩ chẩn đoán người bệnh bị viêm tụy cấp do rượu kèm tăng triglyceride máu.

Ông Quý nhanh chóng được hồi sức dịch, kiểm soát huyết áp, giảm đau và đặt catheter tĩnh mạch trung tâm. Kết quả chụp CT cho thấy viêm tụy cấp thể phù nề, sau đó diễn tiến nhanh thành thể hoại tử với dịch tụ quanh tụy và tràn dịch màng phổi.

Bác sĩ tiến hành thay huyết tương khẩn cấp để hạ nhanh triglycerid, dùng albumin làm dịch thay thế. Song song đó, người bệnh được lọc máu liên tục (CRRT), truyền insulin, kiểm soát điện giải, nuôi dưỡng tĩnh mạch, giảm tiết dịch tụy và phối hợp kháng sinh phổ rộng nhằm phòng và điều trị nhiễm trùng.

Trong quá trình điều trị, ông Quý nhiều lần sốt cao, tăng huyết áp kịch phát, đau bụng dai dẳng, bác sĩ tăng cường thuốc an thần, giảm đau, điều chỉnh dịch lọc và liều chống đông máu phòng ngừa huyết khối. Các chỉ số mỡ máu giảm dần, tình trạng bụng và hô hấp được kiểm soát, nhưng nguy cơ tử vong vẫn còn cao, được theo dõi chặt chẽ.

Sau gần 3 tuần điều trị tích cực, sức khỏe ông Quý ổn định và được xuất viện.

Nguyên nhân gây viêm tụy cấp: rượu bia chiếm khoảng 30%

Ảnh minh họa

Báo cáo tại Hội nghị khoa học năm 2025 do Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tổ chức, BS.CKI Hà Viết Ngọc, khoa Hồi sức tích cực – Chống độc (ICU) cho biết, sỏi mật, rượu bia và tăng triglyceride là những nguyên nhân hàng đầu gây ra viêm tụy cấp, trong đó rượu bia chiếm khoảng 30%.

Rượu làm gan tăng tổng hợp triglyceride, giảm khả năng phân giải mỡ, khiến lượng mỡ trung tính trong máu tăng cao. Việc uống rượu bia kéo dài còn khiến gan bị tổn thương, dẫn đến gan nhiễm mỡ, viêm gan đến xơ gan, làm rối loạn quá trình sản xuất và bài tiết dịch mật. Khi dịch mật mất cân bằng, đặc biệt là tăng bilirubin và cholesterol, các tinh thể dễ kết tụ tạo sỏi trong túi mật hoặc đường mật. Thói quen uống rượu bia cũng thường đi kèm chế độ ăn nhiều chất béo, ít chất xơ, tăng cân hoặc giảm cân thất thường, càng thúc đẩy nguy cơ sỏi mật.

Làm gì để phòng ngừa viêm tụy cấp

Theo bác sĩ Ngọc, viêm tụy cấp tỷ lệ mắc đang ngày càng gia tăng trên toàn thế giới, dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong. Tỷ lệ tử vong do viêm tụy cấp là 5-7%, song đối với tình trạng nặng, tỷ lệ này tăng lên 20-30%.

Dấu hiệu nhận biết viêm tụy cấp là đau bụng dữ dội lan ra sau lưng, điều này cho thấy tổn thương tụy lan rộng, có thể hoại tử tụy. Ngoài ra, nôn ói nhiều có thể gợi ý mất dịch nặng, tăng nguy cơ suy tạng do tụt thể tích tuần hoàn.

Bác sĩ Ngọc khuyến cáo người có nguy cơ viêm tụy nên hạn chế tối đa hoặc bỏ hẳn rượu bia, tăng cường rau xanh, cá biển, chất xơ, đồng thời duy trì cân nặng hợp lý và tập thể dục, chơi thể thao đều đặn hàng tuần. Kiểm tra mỡ máu định kỳ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh viêm tụy cấp, nguy kịch tính mạng.