Việc gỡ sứa ra rất khó khăn. Ban đầu, anh nghĩ chỉ bị kích ứng nhẹ nên chỉ tắm lại bằng nước ngọt mà không xử lý thêm. Vài giờ sau, vùng chân nổi mẩn đỏ, bỏng rát, anh tự mua thuốc về điều trị. Gần nửa tháng sau, tổn thương càng nghiêm trọng hơn.
Khi đến khám bác sĩ Nguyễn Tiến Thành (Hội Da liễu Việt Nam), chân bệnh nhân sưng tấy, phồng rộp, xuất hiện mụn nước, mủ, đau lan rộng và nhiều sẹo đỏ, ngứa. Bác sĩ chẩn đoán viêm da tiếp xúc bội nhiễm và sẹo phì đại do sứa biển.
Xúc tu sứa chứa các nang nematocyst, khi tiếp xúc với da sẽ phóng thích độc tố như protein, histamin, serotonin và enzym, khiến da viêm, bỏng rát, phù nề hoặc nổi bóng nước. Chỉ cần tiếp xúc ngắn, da có thể phản ứng mạnh, thậm chí nổi mề đay toàn thân, khó thở, tụt huyết áp, dấu hiệu sốc phản vệ cần cấp cứu ngay.
Việc xử lý sai đã khiến tổn thương lan rộng, gây bỏng da và để lại sẹo thâm, sẹo phì đại vĩnh viễn. Bệnh nhân được điều trị bằng thuốc kháng viêm, thuốc bôi tái tạo da, đắp dung dịch và chiếu laser giảm nề, giảm ngứa. Anh cũng được hướng dẫn tránh nắng ít nhất 10 ngày. Tuy nhiên, da cần vài tháng mới phục hồi hoàn toàn, bác sĩ Thành nói.
Nhiều người thường rửa vết thương do sứa chích bằng nước ngọt, chà xát hoặc dùng đá lạnh. Tuyệt đối không nên làm vậy, vì các nang độc tố trên da sẽ vỡ ra, giải phóng thêm nọc độc và làm nặng thêm tổn thương. Xử trí đúng là giữ bình tĩnh, không cào gãi, không chà mạnh; có thể rửa nhẹ vùng da bằng nước biển sạch nếu không còn lựa chọn nào khác.
Giấm trắng (axit acetic) là lựa chọn an toàn để bất hoạt độc tố của một số loại sứa. Sau khi sơ cứu, nên nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được đánh giá và điều trị kịp thời.
Chân chằng chịt vết thương, sẹp phì đại do sứa biển. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Bác sĩ cho biết thời gian gần đây các bệnh viện ghi nhận nhiều trường hợp bị sứa chích, nhất là từ tháng 4 đến tháng 9, trùng cao điểm du lịch biển. Để phòng tránh, người dân nên quan sát kỹ biển trước khi bơi. Tránh xuống nước khi biển có bọt trắng, vệt màu lạ hoặc nhiều sinh vật nhỏ trôi nổi. Nên mặc áo bơi dài tay, bơi gần bờ và sau khi tắm biển cần tắm lại bằng nước sạch càng sớm càng tốt để loại bỏ cặn muối và sinh vật bám dính.
Thúy Quỳnh
