Sét đánh gây đục thủy tinh thể hiếm gặp

Anh Đức Trọng cho biết, tháng 10 năm ngoái, đang trên đường trở về nhà gặp trời mưa to. Trong lúc cố gắng tìm chỗ trú tạm, anh bất ngờ bị sét đánh trúng. Khi tỉnh lại, anh đã nằm trong bệnh viện, đang được các bác sĩ cấp cứu trong tình trạng tê chân tay, ù tai. Tia sét bất ngờ khiến bệnh nhân thủng màng nhĩ, bỏng vùng ngực và chân trái.

Hai tháng sau tai nạn, các vết thương phục hồi, anh Trọng trở lại với công việc. Song, bệnh nhân nhận thấy mắt nhìn mờ. Khi đó chủ quan nghĩ do sức khỏe chưa phục hồi hoàn toàn nên anh không khám mắt. Đầu năm nay, khi thị lực giảm sút rõ rệt, anh Trọng mới thăm khám tại Bệnh viện Tâm Anh. PGS Nguyễn Xuân Hiệp, Giám đốc trung tâm Mắt Công nghệ cao Tâm Anh chẩn đoán bệnh nhân đục thủy tinh thể cả hai mắt.

PGS giải thích trong các nguyên nhân gây ra đục thủy tinh thể, trường hợp hiếm gặp do sét đánh chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Các ca bệnh này có thể diễn tiến nhanh sau vài tháng hoặc qua nhiều năm mới biểu hiện bệnh rõ ràng.

Ở trường hợp bệnh nhân Trọng, đục thủy tinh thể tiến triển nhanh sau tai nạn, gây ảnh hưởng trực tiếp tới sinh hoạt hàng ngày, phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo là cần thiết. Thể thủy tinh của anh Trọng dạng đục trắng, mềm chứ không xơ cứng như các trường hợp đục thủy tinh thể do lão hóa. Do đó, khi can thiệp mổ đòi hỏi độ chính xác cao để không gây tổn thương tới các tổ chức xung quanh, tránh biến chứng rách bao sau làm rơi một phần thủy tinh thể vào buồng dịch kính gây hậu quả tăng nhãn áp, viêm màng bồ đào, bong võng mạc.

PGS Xuân Hiệp phẫu thuật đục thủy tinh thể cho bệnh nhân bằng phương pháp Phaco ứng dụng công nghệ femtosecond laser hiện đại nhất hiện nay. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Ngày 10/4, bệnh nhân Trọng được Phó giáo sư Xuân Hiệp thực hiện phẫu thuật bằng phương pháp Phaco ứng dụng công nghệ femtosecond laser mới nhất. Thay vì sử dụng dao cơ học, tia femtosecond laser trên máy Lensx hỗ trợ tạo đường rạch trên rìa giác mạc chỉ 2 mm, xé bao trước thủy tinh thể và cắt nhân thành nhiều mảnh nhỏ. Phương pháp mổ đục thủy tinh thể không dao, giúp ca phẫu thuật có tính chính xác cao, giảm tổn thương nội mô, giảm tỷ lệ nhiễm trùng và biến chứng sau phẫu thuật, giảm nguy cơ loạn thị giác mạc gây ra do đường rạch giác mạc.

Tiếp theo, bác sĩ đưa đầu típ Phaco Centurion Vision System chuyển động với tốc độ sóng siêu âm tạo năng lượng xoắn phá vỡ và hút thủy tinh thể đục ra ngoài. Công nghệ mới nhất giúp tiết kiệm năng lượng, giảm sinh nhiệt, tránh tình trạng phù vết mổ. Đồng thời, cảm ứng phát hiện và bù dịch linh hoạt giúp ổn định tiền phòng, ổn định nhãn áp, ca mổ diễn ra an toàn, khả năng phục hồi bệnh nhân nhanh hơn.

Sau cùng, bác sĩ thay thế thủy tinh thể cũ bằng thủy tinh thể nhân tạo đa tiêu cự. Đây là thấu kính sinh học cho phép bệnh nhân có khả năng nhìn rõ ở mọi khoảng cách gần, trung bình, xa. Thấu kính được thiết kế riêng cho từng trường hợp, chất liệu sinh học tương thích với cơ thể người và tồn tại song song với tuổi thọ của bệnh nhân.

Ca phẫu thuật diễn ra trong vòng 15 phút, anh Đức Trọng xuất viện trong ngày. Sau 3 ngày, bệnh nhân làm quen với thủy tinh thể mới, sinh hoạt bình thường trở lại.

Ngoài đục thủy tinh thể, các chấn thương về mắt khác do sét đánh được ghi nhận như viêm giác mạc, viêm màng bồ đào, bong dịch kính, lỗ hoàng điểm, bong võng mạc... Sét là một nguồn điện từ mạnh, khi tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên cơ thể người có thể gây ra thương tổn mắt do một số cơ chế như: nguồn nhiệt được chuyển hóa từ dòng điện; dòng điện đi qua mô mắt làm phá vỡ màng tế bào; co mạch dẫn đến thiếu máu cục bộ thứ phát, gây viêm cục bộ và các chấn thương.

Theo bác sĩ Xuân Hiệp, có nhiều dạng đục thủy tinh thể như đục nhân thủy tinh thể, đục vỏ thủy tinh thể, đục thủy tinh thể bao sau... Để phát hiện đục thủy tinh thể, bác sĩ nhỏ thuốc giãn đồng tử và thực hiện khám mắt bằng sinh hiển vi nhằm xác định hình thái và mức độ đục. Bên cạnh đó, người bệnh sẽ được chụp cắt lớp OCT sàng lọc các bệnh dịch kính và đáy mắt để tiên lượng kết quả phẫu thuật. Thông qua các kiểm tra, bác sĩ đưa ra kết luận bệnh và phương pháp điều trị phù hợp.

Tùy từng trường hợp, các biểu hiện sẽ khác nhau, thường gặp là thị lực giảm sút, nhìn mờ như có màn sương trước mắt, nhạy cảm với ánh sáng, dễ bị chói lóa, khó khăn khi nhìn vào ban đêm, cảm nhận màu sắc giảm, nhìn đôi... Người bệnh nên tới thăm khám bác sĩ ngay khi có ít nhất một dấu hiệu trên.

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi

Ly Nguyễn