Người phụ nữ nhập viện cấp cứu vì viêm tụy cấp thừa nhận từng mắc bệnh này cách đây 20 năm

Người bệnh viêm tụy cấp có tiền sử bị sỏi túi mật

Ngày 10/9, TS.BS Phạm Công Khánh, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết đây là trường hợp túi mật chứa nhiều sỏi nhất từ trước đến nay mà bác sĩ từng gặp.

Người bệnh là bà Thu (71 tuổi) phát hiện sỏi bùn túi mật cách đây gần 20 năm, nhưng không có triệu chứng nên chỉ theo dõi. 

Thời gian gần đây, thỉnh thoảng bà cảm thấy đau bụng sau những bữa ăn nhiều dầu mỡ. Tuy nhiên, do biểu hiện đau bụng hết nhanh sau đó nên bà không đi khám mà uống thực phẩm chức năng tan sỏi. 

Bác sĩ thực hiện nội soi cắt túi mật cho bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Đến khi xuất hiện tình trạng đau bụng dữ dội và đột ngột ở vùng thượng vị (trên rốn), cơn đau kéo dài liên tục, lan ra hông trái và có chiều hướng tăng lên, kèm nôn ói, người mệt lả, bà được đưa đến viện cấp cứu.

Siêu âm ghi nhận có rất nhiều sỏi lấp kín túi mật và khiến túi mật căng phồng lên, kích thước 5 x 2,4 cm. Chụp cộng hưởng từ (MRI) bụng cho thấy túi mật căng. Tụy to, phù nề, có dịch tụ xung quanh tụy, tá tràng, vùng rốn gan, dạ dày, lách, dọc rãnh đại tràng.

Các chỉ số xét nghiệm máu ghi nhận tình trạng viêm tụy cấp và tắc mật nghiêm trọng: men tụy > 9.000 U/L (bình thường là 60 U/L), bilirubin toàn phần 48 mg (bình thường là 0,2 – 1 mg/dL), ALT > 150 UI/L (tăng gấp khoảng 5 lần giới hạn trên bình thường).

Bác sĩ nhận định bà Thu bị viêm tụy cấp và tắc mật do sỏi từ túi mật rớt xuống ống mật chủ làm tắc nghẽn đường lưu thông dịch mật và ứ đọng dịch trong ống tụy.

Bác sĩ Công Khánh cho biết: Tình trạng tắc nghẽn kéo dài, các enzyme tụy được hoạt hóa, gây tổn thương và viêm tụy cấp. Nếu không điều trị tích cực, người bệnh có thể đối diện nguy cơ viêm tụy hoại tử, nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm khuẩn, suy hô hấp, suy đa tạng, thậm chí tử vong.

Điều trị ổn định viêm tụy cấp trước khi phẫu thuật sỏi túi mật

Sau 5 ngày ở khoa Chăm sóc đặc biệt (ICU), tình trạng viêm tụy ổn định, bà Thu được phẫu thuật bằng hệ thống nội soi 3D/4K ICG hiện đại, hình ảnh 4K. 

Qua trình phẫu thuật, bác sĩ nhận thấy mạc nối lớn và nhỏ có vài tổn thương dạng sáp nến (do viêm tụy cấp). Túi mật căng to và chứa đầy sỏi, đường kính ống mật chủ 8 mm (bình thường 5 – 6 mm). Bác sĩ phẫu tích tam giác gan mật, kẹp đốt động mạch túi mật, kẹp cắt ống túi mật, phẫu tích túi mật khỏi gan, lấy ra từ lòng túi mật hàng nghìn viên sỏi 3 – 5 mm chi chít.

Hàng nghìn viên sỏi được lấy ra từ mật của bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Bác sĩ tiếp tục chụp hình đường mật trong mổ, phát hiện ống mật chủ giãn, có vài viên sỏi 3 – 5 mm, đường mật trong gan hai bên giãn nhẹ. Bác sĩ nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) lấy hết sỏi ống mật chủ.

Hậu phẫu, bà Thu sức khỏe dần hồi phục, ăn thức ăn lỏng sau 1 ngày phẫu thuật, hết đau bụng đột ngột ở dưới sườn phải hoặc trên rốn, hết buồn nôn, nôn mửa. Bệnh nhân có thể đi lại, không còn sốt lạnh run, rối loạn tiêu hóa và được xuất viện sau 5 ngày.

Cách phòng ngừa sỏi túi mật

Bác sĩ Công Khánh cho biết, sỏi mật là bệnh lý khá phổ biến, được hình thành chủ yếu từ sự kết tụ cholesterol do mất cân bằng các thành phần có trong dịch mật như cholesterol, bilirubin, muối canxi. 

Thông thường, sỏi mật tồn tại trong cơ thể một thời gian dài mà không gây triệu chứng, tuy nhiên biến chứng có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Để ngăn ngừa sỏi mật, cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bao gồm nhiều chất xơ từ rau xanh, trái cây và ngũ cốc; chất béo tốt từ nguồn thực phẩm tốt như dầu cá và dầu ô liu. Cần hạn chế tinh bột, đường và chất béo không lành mạnh. 

Ngoài ra, cần tập thể dục thường xuyên ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần. Không áp dụng các biện pháp giảm cân cấp tốc.

Do sỏi mật hình thành âm thầm, không có triệu chứng nên để phòng ngừa và phát hiện sớm, người dân nên đi khám sức khỏe định kỳ, siêu âm bụng để tầm soát, phát hiện, điều trị kịp thời.