Hôm qua về quê, tôi thấy bà Trương hàng xóm đang ăn trưa với một bát cháo trắng kèm dưa muối, vừa ăn vừa hỉ hả khen ngon. Tôi vội lấy mấy chiếc bánh bao nhân thịt mẹ tôi vừa hấp mang từ nhà sang cho bà. Bà xua tay: "Không sao đâu con, bà quen ăn thế này rồi, mềm và dễ tiêu!".
Hình ảnh này bỗng làm tôi nhớ đến ông bà tôi. Ông bà nội ngoại của chúng ta dường như khi về già đều tự động chuyển sang chế độ ăn "thanh đạm dưỡng sinh", chủ yếu là cháo trắng, bánh bao, mì sợi nấu nhừ.
Ảnh minh họa
Nhưng thực tế, với người trên 70 tuổi, chỉ chú trọng "mềm" và "thanh đạm" là chưa đủ. Dinh dưỡng mới là yếu tố quan trọng nhất. Một số thực phẩm tuy ngon miệng nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ, một số cách ăn "truyền thống" có thể đang âm thầm gây hại cho sức khỏe người cao tuổi.
Có 3 loại thực phẩm mà các bác sĩ khuyên người cao tuổi nên tránh ăn nhiều, những người làm con cháu như chúng ta cần ghi nhớ!
1. Thực phẩm "mềm nhũn" đơn thuần như cháo trắng, mì sợi nấu nhừ, cơm ngâm nước canh
Sự thật bất ngờ: Những món này không phải không được ăn, mà không nên "chỉ" ăn chúng!
Ảnh minh họa
Những thực phẩm này chứa chủ yếu là "nước và carbohydrate", mật độ dinh dưỡng cực kỳ thấp. Ăn vào thì no bụng, nhưng protein, vitamin, khoáng chất – những chất dinh dưỡng thiết yếu – lại hầu như không có. Nếu ăn lâu dài như vậy, người cao tuổi dễ bị mất cơ (hay còn gọi là sarcopenia), dẫn đến yếu sức, đi lại run rẩy, dễ ngã, và nguy hiểm hơn là làm tăng đường huyết nhanh, đặc biệt bất lợi cho những người có vấn đề về đường huyết.
Khi "người yêu" của tôi gặp phải "bệnh Alzheimer": Câu chuyện tình cảm và lời hứa yêu thương của cụ ông tuổi ngoài 90
Giải pháp: Khi nấu cháo, thêm thịt băm, cá xay, rau củ thái nhỏ và trứng gà. Một bát cháo trắng bình thường sẽ lập tức trở thành món ăn "siêu dinh dưỡng".
2. "Sát thủ ẩn hình" chứa nhiều muối như dưa muối, nước chấm, thịt chế biến sẵn
Người cao tuổi thường bị giảm vị giác, cảm thấy đồ ăn nhạt nhẽo nên thích dùng dưa muối, đậu phụ nhự, thịt xông khói để ăn cơm. Những thực phẩm này chứa lượng muối cực cao, là thủ phạm gây tăng huyết áp, suy tim và tổn thương chức năng thận. Nhiều người cao tuổi bị phù nề, khó thở đều do ăn quá nhiều muối.
Giải pháp: Dùng nấm, tôm khô, cà chua, ngô, hành tây – những nguyên liệu tự nhiên có vị umami – để nấu ăn. Hạn chế dùng nước tương và muối, thay vào đó dùng nước cốt chanh hoặc giấm để tăng hương vị, vừa ngon miệng vừa lành mạnh.
Nếu người cao tuổi khó bỏ thói quen ăn mặn, hãy thay muối thường bằng muối ít natri (nhưng người suy thận cần cẩn thận). Quan trọng nhất là kiểm soát tổng lượng muối.
Ảnh minh họa
3. Thực phẩm dầu mỡ, dính nhớp như thịt mỡ, bánh chiên, bánh trôi, bánh chưng
Những thực phẩm này có thể là nguyên nhân dẫn đến các tình trạng sau:
Khó tiêu: Người cao tuổi có hệ tiêu hóa yếu, nếu ăn những món dính nhớp, nhiều dầu mỡ, rất dễ bị đầy hơi, trào ngược dạ dày hoặc táo bón. Nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến viêm tụy cấp.
Dễ nghẹn: Các món như bánh trôi, bánh gạo nếp rất dính, trong khi người cao tuổi có khả năng nuốt kém, dễ bị nghẹn hoặc sặc, dẫn đến nguy cơ ngạt thở, nguy hiểm hơn nhiều so với tưởng tượng.
Tăng gánh nặng: Thực phẩm nhiều chất béo gây áp lực lớn cho hệ tim mạch.
Giải pháp: Ưu tiên cá hấp, thịt gà bỏ da, thịt nạc hầm nhừ để bổ sung protein chất lượng cao, thay vì ăn thịt mỡ. Thay bánh chiên, bánh ngọt bằng bí đỏ hấp, khoai lang nghiền hoặc chè trái cây, vừa mềm, vừa lành mạnh.
