Hạt kê là gì
Hạt kê là một loại cây lương thực, còn được gọi với những tên gọi khác như tiểu mễ, cốc tử, bạch lương túc... có hình dáng gần giống với cây cây lúa mì, nhưng hạt kê thường to hơn nhiều so với hạt lúa mì.
Cây kê ít được trồng ở nước ta, nhưng nó là loại thực quan trọng của nhiều nước Châu Âu và Trung Quốc. Tại Việt Nam cây kê cũng được trồng ở một số tỉnh có khí hậu khô nóng và ít mưa như Yên Bái, Lai Châu, Sơn La, Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Trị bởi cây kê cần ít nước và khả năng chịu hạn rất tốt.
Kê được phân thành khá nhiều loại khác nhau, phổ biến như: kê trắng, kê ngón tay, kê đuôi chồn, ngọc kê, kê nhỏ… Một số nơi có loại kê còn được gọi là cao lương với hạt to hơn kê thông thường.
Thành phần dinh dưỡng trong hạt kê
Hạt kê là một loại ngũ cốc có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như: Tinh bột, protein, lipid, rất giàu hàm lượng khoáng chất canxin, photpho, đặc biệt có hàm lượng sắt rất cao, các loại vitamin nhóm B như B1, B2... Là những thành phần rất có lợi cho sức khỏe.
Do đó việc ăn thường xuyên hạt kê rất tốt cho cơ thể, đặc biệt những người kém hấp thu, mới ốm dậy...
Loại hạt nhỏ thơm kiểm soát đường huyết cực tốt, người bệnh tiểu đường nên ăn để tăng cường sức khỏeGĐXH - Hạt hướng dương đem lại khá nhiều lợi ích sức khỏe. Do chứa nhiều hoạt chất chúng góp phần giảm nguy cơ mắc một số bệnh mạn tính trong đó có bệnh tiểu đường.
Cây hạt kê có hình dáng gần giống với cây cây lúa mì.
Hạt kê có tác dụng gì?
Dưới đây là những lợi ích của hạt kê có thể nhiều người chưa biết biết:
Giàu chất dinh dưỡng
So với gạo và lúa mì, hạt kê chứa nhiều protein, sắt, chất xơ, vitamin D và axit amin hơn. Vì vậy, ăn hạt kê sẽ cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng giúp cơ thể khỏe mạnh, có đủ sức đề kháng.
Chỉ số đường huyết thấp, tốt cho người bệnh tiểu đường
Theo Tiến sĩ Seetha Anitha (một nhà khoa học cấp cao tại Viện Nghiên cứu Cây trồng Quốc tế, Ấn Độ), hạt kê là thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp một phần do hàm lượng chất xơ cao, giúp ngăn chặn lượng đường huyết tăng đột ngột sau bữa ăn. Hạt kê cũng chứa nhiều protein, làm tăng độ nhạy của insulin.
Đối với những người mắc bệnh tiểu đường, việc ăn hạt kê thường xuyên làm giảm lượng đường huyết trung bình lúc đói 12% và giảm lượng đường huyết trung bình sau bữa ăn xuống 15%.
Một nghiên cứu khoa học được công bố năm 2020 về những người bị tiền tiểu đường cũng tìm thấy mối liên hệ giữa hạt kê và việc ổn định đường huyết. Theo đó, những người bị tiền tiểu đường nếu ăn hạt kê thường xuyên thì có mức đường huyết lúc đói thấp hơn và mức đường huyết sau ăn thấp hơn.
Người tiểu đường có thể dùng kê nấu cùng với cơm hoặc dùng kê nấu cháo. Cần lưu ý không ăn kê với hạnh nhân để tránh gây nôn ói, tiêu chảy.
Giàu chất xơ
Hạt kê rất giàu chất xơ, cả chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. Chất xơ hòa tan có trong hạt kê giúp giảm cholesterol và lượng đường sau bữa ăn. Bên cạnh đó, chất xơ không hòa tan có thể cải thiện hoạt động của hệ vi sinh vật đường ruột, giúp đường ruột khỏe mạnh để phân giải và tiêu thụ đường, từ đó làm giảm mức đường huyết trong máu.
Là loại ngũ cốc nguyên hạt không chứa gluten
Hạt kê là ngũ cốc nguyên hạt không chứa gluten. Gluten có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh vật tốt trong đường ruột, gây ra viêm, ảnh hưởng đến các tế bào tuyến tụy và làm tăng tình trạng kháng insulin. Do đó, ăn hạt kê rất tốt cho sức khỏe người bệnh tiểu đường.
Giàu chất chống oxy
Bệnh nhân tiểu đường rất dễ bị chấn thương hoặc biến chứng do stress oxy hóa. Vì vậy, người bệnh tiểu đường thường kèm theo các bệnh lý nguy hiểm khác như bệnh võng mạc, bệnh thận, bệnh thần kinh và bệnh tim. Sự hiện diện của các vitamin chống ôxy hóa như E và K, cùng với hợp chất phenolic trong hạt kê giúp đường huyết ổn định và kiểm soát tốt bệnh tiểu đường.
Hạt kê có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Theo Đông y hạt kê có tác dụng kiện tỳ, ích vị nên được sử dụng cho những người có tình trạng tỳ vị hư làm ăn không ngon, hay bị nôn ói, tiêu chảy, ăn uống không tiêu, kém hấp thu. Thường xuyên dùng hạt kê sẽ giúp những người có hệ tiêu hóa kém cải thiện tốt hơn.
Giúp bổ máu
Trong hạt kê không chỉ có nhiều thành phần tốt cho sức khỏe, mà hàm lượng sắt trong hạt kê tương đối cao. Sắt là một thành phần quan trọng trong quá trình tạo hồng cầu, cho nên giúp ích cho những người bị thiếu máu thiếu sắt, nhất là phụ nữ mang thai và sau sinh nhu cầu về sắt tăng.
Hỗ trợ điều trị suy nhược
Hạt kê rất tốt cho những người thường xuyên mệt mỏi, gây yếu, ăn ngủ kém, mới ốm dậy vì trong hạt kê chứa hàm lượng sinh tố B và các chất vi lượng cần thiết cho quá trình phục hồi sức khỏe. Theo Đông y người mới ốm dậy rất cần được bồi bổ tỳ vị, vì đây là cơ quan trọng trong dễ bị tổn thương, mà hạt kê lại có công hiệu bổ tỳ vị rất tốt.
Các công dụng khác từ hạt kê
Hạt kê có vị ngọt, mặn tính mát có tác dụng bổ thận dùng trong trường hợp thận hư gây đau lưng, mỏi gối, tóc bạc sớm, di tinh, mộng tinh... Ngoài ra, hạt kê còn giúp phụ nữ sau sinh có nhiều sữa.
Những ai không nên ăn hạt kê?
Tuy mang đến rất nhiều công dụng nhưng chất axit phytic trong hạt kê làm cơ thể khó hấp thu magie, canxi, sắt, kali và kẽm. Từ đó có thể làm suy giảm chức năng tuyến giáp và dễ gây ra bệnh bướu cổ nếu dùng quá nhiều hạt kê.
Do đó, những người bị suy giảm chức năng tuyến giáp, hay người bị bướu cổ nên hạn chế ăn hạt kê. Tuy nhiên vẫn có thể giảm bớt các kháng chất này trong hạt kê bằng việc ngâm hạt kê với nước qua đêm hoặc để cho hạt kê nảy mầm trước khi sử dụng.
