Bác sĩ Vũ Thị Lệ, khoa Bệnh Cấp tính - Cấp cứu, Viện Điều trị cán bộ cao cấp Quân đội, Bệnh viện 108, cho biết gần đây tiếp nhận nhiều trường hợp người cao tuổi nhập viện trong tình trạng hạ đường huyết nghiêm trọng, có trường hợp dẫn đến hôn mê, tổn thương não không hồi phục.
Hạ đường huyết ở người cao tuổi nguy hiểm hơn so với người trẻ vì cơ thể suy giảm khả năng thích nghi. Khi suy giảm chức năng gan thận, cơ thể khó dự trữ và huy động glucose. Nhiều người cao tuổi bị biếng ăn, ăn không đủ bữa hoặc quên ăn, dẫn đến thiếu hụt glucose.
Người có bệnh lý nền như suy giáp, bệnh Addison, cơ thể không sản xuất đủ hormone giúp ổn định đường huyết. Ở người già, phản xạ cơ thể với hạ đường huyết kém đi, khiến họ không nhận ra dấu hiệu nguy hiểm.
Ở người trẻ, hạ đường huyết có thể được nhận biết nhanh chóng và xử lý dễ dàng. Tuy nhiên, ở người cao tuổi, tình trạng này diễn tiến phức tạp hơn với nhiều hệ lụy nguy hiểm. Trong đó, tăng nguy cơ đột quỵ và tổn thương não bởi thiếu glucose kéo dài có thể gây hoại tử tế bào não, mất trí nhớ, sa sút trí tuệ.
Hạ đường huyết làm người già dễ chóng mặt, mất thăng bằng, dễ té ngã, đặc biệt ở những người bị loãng xương. Tim đập nhanh, tụt huyết áp, nguy cơ rối loạn nhịp tim và ngừng tim đột ngột. Đặc biệt, triệu chứng hạ đường huyết ở người già có thể giống bệnh lý thần kinh khác (sa sút trí tuệ, đột quỵ nhẹ), khiến việc cấp cứu bị chậm trễ.
Một bệnh nhân cao tuổi điều trị tại Bệnh viện 108. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Không phải ai cũng có triệu chứng rõ ràng khi bị hạ đường huyết. Ở người cao tuổi, dấu hiệu có thể bị che lấp hoặc dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Vì vậy, cần đặc biệt lưu ý đến các triệu chứng ban đầu như mệt mỏi, hoa mắt, cảm giác đói cồn cào, vã mồ hôi, run tay, tim đập nhanh, cáu gắt, lo lắng vô cớ.
Các triệu chứng nặng cần cấp cứu ngay như lú lẫn, mất định hướng, nói lắp bắp; giảm khả năng tập trung, hay quên đột ngột; yếu cơ, đi lại khó khăn, dễ té ngã; hôn mê hoặc co giật nếu đường huyết tụt quá thấp.
Lưu ý ở người già, hạ đường huyết có thể không gây ra triệu chứng rõ rệt do hệ thần kinh suy giảm, khiến họ bất ngờ ngất xỉu mà không có dấu hiệu cảnh báo trước.
Để phòng ngừa hạ đường huyết, người cao tuổi nên ăn uống đều đặn, không bỏ bữa, bổ sung đủ tinh bột, protein và chất xơ. Theo dõi đường huyết định kỳ đặc biệt quan trọng với người bệnh tiểu đường. Không tự ý thay đổi liều insulin hoặc thuốc hạ đường huyết mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Hạn chế uống rượu bởi rượu có thể gây hạ đường huyết kéo dài, nhất là khi uống lúc đói. Tập thể dục hợp lý, không tập luyện quá sức, tránh tập khi bụng đói.
Lê Nga
