Pickleball - môn thể thao đang “làm mưa làm gió” tại các sân thể thao, khu dân cư. Với ưu điểm là nhẹ nhàng dễ chơi, chi phí rẻ và tính xã hội cao, môn thể thao này ngày càng thu hút được sự quan tâm tham gia của nhiều người. Tuy nhiên, khi môn thể thao này “bùng nổ” và trở nên phổ biến thì số lượng ca chấn thương nghiêm trọng ở người chơi cũng ngày càng tăng lên. Theo phân tích từ cơ sở dữ liệu chấn thương lớn của chính phủ được trình bày tại cuộc họp thường niên của Viện Hàn lâm Phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ (2024), tỷ lệ gãy xương liên quan đến trò chơi pickleball đã tăng 200% trong 20 năm qua.
Tại Việt Nam, môn thể thao này cũng đang thu hút nhiều đối tượng ở nhiều độ tuổi tham gia.
Theo các bác sĩ chuyên khoa xương khớp, pickleball là môn thể thao đòi hỏi người chơi di chuyển linh hoạt trên sân, chạy nhanh, dừng đột ngột, xoay người, vươn người... Các động tác này nếu thực hiện sai kỹ thuật hoặc vượt quá khả năng vận động có thể dẫn đến tổn thương, chấn thương âm thầm từ bộ môn này đang ngày càng tăng lên.
BSCKI Phạm Quang Phước (Chuyên ngành Chấn thương Chỉnh hình, làm việc tại Hà Nội), cho biết pickleball đang nhận được sự quan tâm rất lớn ở Việt Nam và trên thế giới. Cùng với đó, bệnh lý liên quan đến xương khớp do chơi pickleball cũng tăng theo. Ở khu vực nào có nhiều người chơi thì số ca chấn thương cũng tăng tương ứng.
BSCKI Phạm Quang Phước
Khuỷu tay, cổ tay và bả vai - Những khu vực dễ gặp chấn thương nhất khi chơi pickleball
Theo BS Phước, những vùng thường bị đau hoặc tổn thương khi chơi pickleball là khuỷu tay, cổ tay và bả vai, chính là các khớp nối chịu lực khi cầm vợt và đánh bóng.
Nguyên nhân chủ yếu, theo bác sĩ, đến từ kỹ thuật chưa chuẩn. "Nhiều người chơi pickleball không được học bài bản, thường đánh theo bản năng, khởi động qua loa hoặc không đúng cách, tư thế đánh sai. Điều này khiến cơ, gân, khớp chịu áp lực đột ngột, dễ dẫn đến viêm và giãn dây chằng", chuyên gia nhận định.
2 nhóm bệnh nhân điển hình thường gặp chấn thương khi chơi pickleball
BS Phước chia sẻ, có 2 nhóm người gặp chấn thương khi chơi pickleball tìm đến anh trong thời gian gần đây:
- Nhóm trung niên: Thường bị viêm điểm bám tận của gân. "Bệnh nhân đau chói, thậm chí có người không thể chải đầu hay giặt giũ. Nam giới thì không làm được việc nặng. Nhiều người tưởng đau khớp cấp tính nhưng thực ra là viêm gân", BS Phước nói.
- Nhóm trẻ tuổi: Gặp tình trạng giãn dây chằng cổ tay và bả vai do dùng vợt sai kỹ thuật, chơi quá sức. "Có bệnh nhân chỉ mới học lớp 10, lớp 11 nhưng đã bị giãn dây chằng cổ tay vì đánh vợt quá mức", BS Phước cho biết.
Theo BS Phước, có 3 nguyên nhân chính dễ dẫn đến chấn thương khi chơi pickleball: Kỹ thuật chưa đúng; Cường độ tập luyện quá mức, chơi thời gian dài, không nghỉ ngơi; Không khởi động trước khi chơi. Pickleball có nguồn gốc lai giữa tennis, bóng bàn và cầu lông, nên chấn thương khuỷu tay (thường gọi là tennis elbow) hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, do sức đánh, cán vợt và trọng lượng vợt khác nhau nên mức độ tổn thương cũng có sự khác biệt.
Ảnh minh họa
Xử lý đúng cách khi bị đau khuỷu tay, cổ tay do chơi pickleball
Theo chuyên gia, nếu chỉ viêm gân nhẹ, người bệnh có thể khỏi sau vài ngày, chườm đá là đỡ. Nhưng nếu nghỉ 1-2 hôm vẫn đau, hoặc cầm vợt lên là buốt, đó có thể là tổn thương gân nặng. Khi đi khám, bác sĩ chuyên khoa xương khớp có thể chẩn đoán chính xác qua siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ.
Để xử lý đúng cách ngay khi bị đau khuỷu tay, cổ tay do pickleball, bạn có thể chườm đá để giải phóng axit lactic, giúp giảm viêm, hạ nhiệt vùng vận động. Nếu vẫn đau thì nên cố định khớp bằng băng thun hoặc băng chức năng để hạn chế cử động. Trường hợp không đỡ có thể dùng thuốc, hoặc tiêm nếu cần.
"Tuyệt đối không nên dùng dầu nóng, rượu xoa bóp. Theo lý thuyết, nóng nở ra, lạnh co lại. Khi đã viêm, nếu chườm nóng sẽ khiến tình trạng ‘nhiệt gặp nhiệt phát cuồng’, bệnh càng nặng thêm", BS Phước cảnh báo.
Chuyên gia nhận định, gần đây, số ca phải tiêm điều trị do chấn thương pickleball và các môn thể thao tương tự đang tăng dần đều tại nơi mình làm việc. Với những trường hợp đau tại điểm bám gân, bác sĩ thường chỉ định tiêm tại chỗ, vì "uống thuốc rất lâu khỏi, thậm chí không khỏi".
Những lưu ý quan trọng khi chơi pickleball để tránh chấn thương đáng tiếc
BS Phước khuyên người chơi, đặc biệt là độ tuổi trung niên hoặc có sẵn bệnh lý xương khớp, cần:
- Khởi động kỹ càng, càng kỹ càng tốt, nhất là người trên 40 tuổi.
- Sử dụng trang bị bảo hộ như băng gối, băng cổ tay chức năng.
- Điều chỉnh thời lượng chơi hợp lý: “Người 40 tuổi chỉ nên đánh khoảng nửa tiếng rồi nghỉ giải lao để cơ khớp hồi phục rồi mới chơi tiếp”.
- Bổ sung đủ nước và dinh dưỡng sau khi chơi, đặc biệt trong mùa hanh khô.
- Chọn giày phù hợp: Đế bằng, mềm, tất vải sợi, không trơn, không dùng giày đinh…
Pickleball là môn thể thao đối kháng, đòi hỏi sức khỏe, kỹ năng và sự kiểm soát cường độ. Nếu người chơi đảm bảo được những yếu tố đó thì pickleball hoàn toàn an toàn.
"Giai đoạn đầu, người chơi pickleball nên đi học kỹ thuật cơ bản, thuê huấn luyện viên hướng dẫn cách cầm vợt, di chuyển, đánh bóng đúng tư thế. Khi đã quen mới tăng dần thời gian chơi, tránh cố sức. Sau khi tập, cần nghỉ ngơi, uống nhiều nước, ăn uống điều độ để cơ khớp phục hồi", chuyên gia khuyên.
