Nếu bạn thấy bụng mình trông tròn hơn hoặc to hơn, đó có thể là do tích tụ mô mỡ hoặc do đầy hơi. Mỡ bụng tích tụ dần dần, trong khi đầy hơi phát triển nhanh hơn, lúc có lúc không và có thể kèm theo các triệu chứng khác.
Đầy bụng
Đầy bụng thường do tích tụ khí trong ruột, thường xuất hiện rồi biến mất và có thể liên quan đến thực phẩm đã ăn. Các nguyên nhân gây đầy bụng bao gồm:
- Ăn quá nhiều.
- Nuốt khí.
- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
- Hội chứng ruột kích thích: Đây là rối loạn tiêu hóa chức năng đặc trưng bởi đau bụng, tiêu chảy, có thể kèm táo bón.
- Không dung nạp lactose.
- Bệnh Celiac: Đây là bệnh tự miễn, trong đó cơ thể nhầm lẫn tấn công niêm mạc ruột sau khi ăn gluten.
- Các chứng không dung nạp hoặc dị ứng thực phẩm khác.
- Sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột non (SIBO).
- Tác dụng phụ của thuốc.
- Tăng lượng chất xơ đột ngột.
Ít phổ biến hơn là tình trạng nghiêm trọng được gọi là thủng ruột có thể gây tích tụ khí trong chính khoang bụng, xảy ra khi đường tiêu hóa bị vỡ. Tình trạng này có thể đe dọa tính mạng.
Đầy bụng thường xuất hiện rồi biến mất trong vài giờ hoặc vài ngày. Ảnh minh họa tạo bởi AI
Béo bụng
Mỡ bụng là nguyên nhân phổ biến khiến bụng to. Mô mỡ nằm dưới da khắp cơ thể, được gọi là mô mỡ dưới da. Nó cũng hình thành bên trong bụng, có vai trò bảo vệ và đệm xung quanh các cơ quan. Sự tích tụ mỡ diễn ra dần dần theo thời gian. Nếu bụng bạn đột nhiên to lên như trong vài giờ hoặc vài ngày có thể là do một nguyên nhân khác.
Có một ít mỡ bụng là hoàn toàn bình thường và lành mạnh. Tuy nhiên, mỡ thừa tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe. Béo bụng có liên quan đến bệnh tiểu đường, cholesterol cao và bệnh tim mạch.
Béo phì có thể xảy ra do lối sống ít vận động và tiêu thụ quá nhiều calo, nhưng nhiều yếu tố khác như căng thẳng, di truyền, tình trạng sức khỏe và hormone cũng liên quan. Hormone đóng vai trò trong việc phân bổ mỡ trong cơ thể. Phụ nữ thường có lượng mỡ cơ thể cao hơn nam giới. Trong đó, phụ nữ trẻ có xu hướng tích trữ nhiều mỡ hơn ở phần thân dưới như hông và đùi. Khi lão hóa và mãn kinh, mỡ tích tụ nhiều hơn ở bụng. Nam giới thường tích trữ nhiều mỡ hơn ở bụng. Hormone căng thẳng cortisol cũng có thể gây tích tụ mỡ ở bụng.
Bác sĩ có thể kiểm tra tình trạng béo phì bằng cách đo chỉ số khối cơ thể dựa trên chiều cao và cân nặng cá nhân, đo trực tiếp vòng eo, tính tỷ lệ eo/hông, thực hiện các phép đo nếp gấp da bằng compa (dụng cụ đo độ dày của nếp gấp da ở nhiều vị trí khác nhau, trong đó có bụng).
Những người hay bị đầy hơi kèm theo khó chịu ở bụng, thay đổi thói quen đại tiện như táo bón, tiêu chảy, xì hơi nên đến bác sĩ khám để tìm nguyên nhân. Người bị béo bụng cũng nên đi khám bởi tình trạng này làm tăng nguy cơ liên quan đến bệnh tim mạch, huyết áp, cholesterol và tiểu đường. Bác sĩ có thể đề xuất thay đổi lối sống và dùng thuốc để kiểm soát các nguy cơ này.
Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường như đau bụng dữ dội, đột ngột, buồn nôn và nôn, sốt, huyết áp thấp, nhịp tim cao, chảy máu khi đi ngoài hoặc nôn ra máu, khó đi ngoài hoặc đầy hơi, tăng cân đột ngột kèm theo sưng chân, khó thở..., hãy đi khám sớm.
Anh Ngọc (Theo Verywell Health)
