Ngày 12/11, tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu, Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương, cho biết bệnh nhân đến khám với cảm xúc vui buồn thất thường, mất ngủ triền miên. Theo người nhà, hơn một năm nay, cô thay đổi tính tình, mua online hoặc trực tiếp 5-6 món đồ mỗi ngày nhưng không sử dụng; không nhớ bản thân mua những gì.
Vượt quá khả năng tài chính, cô sử dụng thẻ tín dụng tiêu trước trả sau, số vay lên đến hơn 100 triệu đồng. Khi chồng ngăn cản, cô bị kích thích, mất bình tĩnh, rối loạn hành vi và cảm xúc, suy nghĩ tiêu cực và thi thoảng có hành vi tự hại.
Sau khi loại trừ các triệu chứng khác, bệnh nhân được chẩn đoán rối loạn cảm xúc lưỡng cực - hay gọi là rối loạn hưng - trầm cảm, liên quan đến việc thay đổi tâm trạng đột ngột từ vui vẻ, hứng thú đến buồn bã, tuyệt vọng. Bệnh nhân được điều trị bằng thuốc kết hợp liệu pháp tâm lý.
Bác sĩ thăm khám cho một bệnh nhân. Ảnh: Phương Thảo
Nghiện mua sắm là nhu cầu chi tiêu vượt mức không thể kiểm soát để bù đắp cho những cảm xúc tiêu cực hoặc thể hiện sự thiếu tự tin. "Nếu không mua, họ bứt rứt không yên, nhưng mua về lại không dùng đến hoặc nhanh chóng chán nản, hụt hẫng, suy nghĩ tiêu cực", bác sĩ nói.
Các chuyên gia thần kinh phân loại chứng nghiện mua sắm vào một loại rối loạn kích động kiểm soát (ICDs). Tình trạng này liên quan cảm xúc và một số căn bệnh tâm lý như trầm cảm, cô đơn và rối loạn lưỡng cực. Nếu không được can thiệp và khắc phục kịp thời, chứng nghiện mua sắm có thể khiến một người nợ nần, khủng hoảng tài chính, sức khỏe suy sụp, gây đổ vỡ các mối quan hệ gia đình và xã hội, làm trầm trọng các vấn đề tâm thần.
Dấu hiệu nhận biết rối loạn lưỡng cực bao gồm bất ngờ trở nên chán nản, có thể cảm thấy buồn hoặc tuyệt vọng, mất hứng thú trong hầu hết hoạt động; hoặc tâm trạng thay đổi theo một hướng khác, cảm thấy phấn khích và tràn đầy năng lượng. Sự thay đổi có thể xảy ra một vài lần trong năm hoặc thường xuyên nhiều lần trong ngày. Trong một số trường hợp, rối loạn lưỡng cực gây ra các triệu chứng của trầm cảm và hưng cảm cùng một lúc.
Một số nguyên nhân gây ra và kích hoạt cơn lưỡng cực gồm yếu tố di truyền, môi trường, nội tiết tố hay chất dẫn truyền thần kinh. Yếu tố làm tăng nguy cơ như người thân như cha mẹ hoặc anh, chị, em ruột đã bị rối loạn lưỡng cực, trải qua giai đoạn căng thẳng cao, lạm dụng thuốc hoặc rượu, biến cố gia đình.
Chuyên gia khuyên nên tìm những niềm vui khác ở thực tại với bạn bè, tham gia các hoạt động xã hội, trải nghiệm để giảm thời gian cầm điện thoại, hoặc sử dụng một số dịch vụ quản lý tài chính cá nhân để thay đổi thói quen của mình dễ dàng hơn. Nếu chứng nghiện mua sắm đang chi phối cuộc sống, nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ gia đình và những người thân thiết, tham vấn bác sĩ tâm lý.
Thúy Quỳnh
