Tại Bệnh viện Quân y 175, chị được chẩn đoán ngộ độc thuốc, phải truyền dịch và theo dõi sát các chỉ số sinh tồn. Bác sĩ cho biết may mắn Trang nhập viện kịp thời, nếu chậm trễ có thể nguy hiểm sức khỏe. Thực tế, tình trạng của chị không phải rối loạn tiền đình mà là đau nửa đầu Migraine kèm tụt đường huyết.
ThS.BS Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Chủ nhiệm Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Quân y 175, cho biết trường hợp trên không hiếm gặp. Dù y học hiện đại đã phát triển, không ít bệnh nhân ngại đến bệnh viện mà "vái tứ phương", áp dụng mẹo mách nước vì nghĩ đây là cách chữa hiệu nghiệm. Tuy nhiên, kinh nghiệm truyền miệng không phải lúc nào cũng đúng, thậm chí có thể gây biến chứng nguy hiểm tính mạng.
Theo bác sĩ, đau đầu, chóng mặt là triệu chứng thần kinh phổ biến. Nhiều người chọn các biện pháp dân gian như ngậm gừng tươi, xoa dầu bạc hà, bấm huyệt, chườm nóng, chườm lạnh. Một số cách đã được chứng minh có tác dụng hỗ trợ giảm buồn nôn, giảm thời gian đau ở một số loại đau đầu nguyên phát. Tuy nhiên, không ít trường hợp đau đầu, chóng mặt lại là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm như phình mạch não, u não, tai biến mạch máu não... Nếu chỉ nghe theo mách bảo, chẳng hạn cho rằng chóng mặt do "tụt đường huyết" rồi vội ép uống nước đường, có thể bỏ lỡ giai đoạn vàng để điều trị tận gốc nguyên nhân.
Không chỉ mẹo dân gian, nhiều người còn truyền tai nhau dùng thuốc giảm đau hoặc "hoạt huyết bổ não" nhưng đây là lựa chọn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Lạm dụng thuốc giảm đau có thể gây hại cho dạ dày, gan, thận, còn các sản phẩm "hoạt huyết dưỡng não" không rõ nguồn gốc dễ làm bệnh thêm phức tạp. Đặc biệt, nếu cơn đau đầu xuất hiện bất thường như dữ dội đột ngột, đau như "sét đánh" hoặc kèm sốt, cứng gáy, yếu liệt tay chân, người bệnh cần được cấp cứu ngay thay vì thử mẹo tại nhà. Với các triệu chứng thần kinh kéo dài hoặc nặng lên, đi khám sớm vẫn là cách an toàn nhất.
Cần dùng thuốc theo toa bác sĩ kê phù hợp cho từng bệnh nhân. Ảnh: Quỳnh Trần
ThS.BS Huỳnh Đăng Lộc, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Quân y 175, nhấn mạnh một trong những tình huống điển hình là đột quỵ - bệnh lý cần cấp cứu trong "giờ vàng" bởi "thời gian là não", mỗi phút trôi qua có tới 2 triệu tế bào não chết đi, song nhiều người lại đánh mất cơ hội chỉ vì tin vào các mẹo truyền miệng, dẫn đến tử vong hoặc tàn phế nặng nề.
Không ít trường hợp người nhà nghĩ bệnh nhân bị "trúng gió" nên cạo gió, thoa dầu, chỉ khi nặng mới đưa đi viện. Gần đây, trên mạng xã hội còn lan truyền các mẹo sai lầm như chích máu 10 đầu ngón tay, để nằm bất động hay cho uống nước chanh, nước đường, thậm chí dùng An Cung Ngưu Hoàng Hoàn. Thực tế, các cách này không những vô tác dụng mà còn gây hại. Chích máu đầu ngón tay dễ làm chậm cấp cứu, gây đau đớn có thể khiến bệnh nhân tăng huyết áp, thậm chí nhiễm trùng do kim bẩn. Ép uống khi bệnh nhân khó nuốt có thể gây sặc nghẹn, suy hô hấp. An Cung Ngưu Hoàng cũng không phải "thần dược", chưa được chứng minh ngừa hay chữa đột quỵ, thậm chí có khả năng làm nặng hơn một số loại đột quỵ.
Trong khi đó, cách xử trí đúng là nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ bằng quy tắc FAST (méo mặt, yếu tay, nói khó, thời gian), gọi 115 ngay, tuyệt đối không cho bệnh nhân ăn uống hay tự dùng thuốc. Trong lúc chờ cấp cứu, đặt bệnh nhân nằm nơi an toàn, nghiêng đầu để tránh sặc, nới lỏng quần áo, giữ ấm, theo dõi sát và không cạo gió, châm cứu hay di chuyển mạnh. Xử trí đúng cách và kịp thời là chìa khóa giúp người đột quỵ có cơ hội hồi phục cao nhất.
Không chỉ bệnh cấp tính, nhiều bệnh mạn tính cũng bị người dân tự ý chữa bằng thuốc truyền miệng, điển hình là đái tháo đường và tăng huyết áp. Với đái tháo đường, một số bệnh nhân bỏ phác đồ bác sĩ để dùng "thần dược" hoặc mẹo dân gian như uống lá xoài, lá ổi, mướp đắng... Hậu quả là đường huyết mất kiểm soát, biến chứng thần kinh, mạch máu, hoại tử chân tay, thậm chí đột quỵ. Hiện chưa có thuốc hay thảo dược nào chữa khỏi tiểu đường, người bệnh cần tuân thủ điều trị suốt đời theo chỉ định bác sĩ.
Với tăng huyết áp, nhiều người mách nhau uống cần tây, trà lá sen, ăn tỏi sống, thậm chí tự ngưng thuốc khi thấy huyết áp ổn, tưởng "khỏi bệnh". Đây là quan niệm sai lầm, vì huyết áp ổn nhờ thuốc kiểm soát. Ngưng thuốc dễ gây tai biến, nhồi máu cơ tim. Người bệnh phải uống thuốc đều đặn, kết hợp ăn nhạt, giảm mỡ, tập luyện, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia và chỉ dùng thêm thảo dược khi có ý kiến bác sĩ.
Bệnh nhân điều trị tại Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Quân y 175. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Để tránh "tiền mất, tật mang", bác sĩ Nghĩa khuyến cáo thận trọng với kinh nghiệm truyền miệng, bởi không phải bài thuốc "hay" nào cũng có cơ sở khoa học. Tránh tin vào "thần dược trị bách bệnh". Không dùng thuốc theo lời đồn, thuốc dù đông y hay tây y đều phải theo chỉ định bác sĩ. Đặc biệt các thuốc như aspirin, insulin, thuốc huyết áp, kháng sinh... cần được bác sĩ kê toa phù hợp cho từng bệnh nhân. Tự ý uống hoặc bỏ thuốc có thể gây hại nghiêm trọng. Ngay cả thuốc đông y, thuốc nam "lành tính" cũng có thể chứa thành phần độc hoặc tạp chất nếu không kiểm định.
Bác sĩ Lộc lưu ý khi có triệu chứng bất thường, hãy đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách, không thử mẹo tại nhà. Nếu muốn kết hợp thêm phương pháp dân gian như ăn uống, xoa bóp, châm cứu..., cần hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả, tránh tương tác bất lợi. Tăng cường hiểu biết y khoa, chỉ tin vào thông tin từ nguồn chính thống, đồng thời nhắc nhở người thân cảnh giác trước những quảng cáo và bài thuốc vô căn cứ.
Lê Phương
