1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bị đau cổ vai gáy
Đau cổ vai gáy (đau vai gáy) là tình trạng cơ vùng vai gáy co cứng, gây đau đớn và hạn chế vận động khi quay cổ hay quay đầu. Đối tượng dễ mắc là những người ngồi nhiều, làm công việc văn phòng, lái xe hoặc những người thường xuyên làm việc với tư thế cố định, ít vận động.
Tình trạng đau cổ vai gáy không chỉ khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt mà còn là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh xương khớp nghiêm trọng như thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm cổ, gai cột sống...
Do đó chúng ta không nên chủ quan, khi có biểu hiện đau cổ vai gáy cần đi khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để xác định nguyên nhân và điều trị đúng. Các phương pháp điều trị thường bao gồm kết hợp dùng thuốc với các biện pháp vật lý trị liệu , phục hồi chức năng. Việc chỉ định điều trị ngoại khoa chỉ khi cần thiết.
Người bệnh cần tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh việc tự ý ngừng điều trị khi thấy cơn đau giảm. Hạn chế các hoạt động xoay vặn mạnh cột sống cổ vì có thể gây thêm các tổn thương cho dây thần kinh. Tránh nằm hoặc ngồi một chỗ quá lâu có thể khiến các cơ vùng cổ bị co cứng, kém linh hoạt.
Đau cổ vai gáy liên quan đến cấu trúc xương khớp, vì vậy ngoài việc sử dụng thuốc và các phương pháp vật lý trị liệu khác thì một chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng, ưu tiên các thực phẩm chống viêm và các khoáng chất cần thiết cho xương khớp cũng có thể cải thiện tình trạng bệnh, tăng cường sức khỏe của xương, dây thần kinh và các mô liên kết, giúp giảm viêm và giảm đau hiệu quả.
Trong chế độ ăn uống hằng ngày nên ưu tiên thực phẩm như: rau xanh, trái cây tươi, cá béo, quả hạch, hạt, đậu, ngũ cốc nguyên hạt , một số gia vị thảo mộc, các loại chất béo lành mạnh… Hạn chế ăn các thức ăn nhiều dầu mỡ, nhiều đường, thực phẩm chế biến sẵn, các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá... để giúp làm giảm tình trạng viêm một cách tự nhiên, thúc đẩy quá trình chữa lành bệnh của cơ thể.
Thực phẩm chống viêm giúp cải thiện tình trạng đau cổ vai gáy.
2. Các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể người bị đau cổ vai gáy
Thực phẩm chống viêm
Để chống lại tình trạng viêm nhiễm có thể cần sử dụng các thuốc chống viêm, nhưng sử dụng các biện pháp tự nhiên cũng rất hiệu quả. Nghiên cứu cho thấy, một chế độ ăn giàu thực phẩm chống viêm không chỉ giúp giảm đau và giảm viêm mà còn giúp cơ thể chúng ta khỏe mạnh hơn.
Chất chống oxy hóa trong thực phẩm chống viêm giúp chống lại gốc tự do gây tổn thương tế bào, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến viêm mạn tính, trong đó có bệnh liên quan đến viêm xương khớp.
Một số loại thực phẩm có tác dụng chống viêm phổ biến bao gồm các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và các vitamin A, B, C, E; chất béo lành mạnh như: rau quả, dầu ô liu, quả mọng, ngũ cốc nguyên hạt, quả hạch, cá béo...
Thực phẩm giàu canxi
Canxi tham gia vào quá trình phát triển, phục hồi và tái tạo xương, giúp chữa lành tổn thương ở sụn và các khớp xương hư tổn, phòng ngừa và giảm đau hiệu quả. Do đó, đây là nhóm thực phẩm được khuyên dùng cho những người bị đau cổ vai gáy kèm theo tê bì khó chịu.
Để bổ sung đủ hàm lượng canxi cần thiết, người bệnh nên sử dụng những thực phẩm giàu canxi như: sữa và các sản phẩm làm từ sữa, rau lá xanh, cá mòi, các loại hạt, phô mai, các loại đậu, hạnh nhân, rau dền, tôm, cua…
Thực phẩm giàu vitamin D
Để cơ thể hấp thụ canxi một cách hiệu quả, cần bổ sung đầy đủ vitamin D . Các nguồn cung cấp vitamin D tốt nhất là cá hồi, cá trích, cá mòi, dầu gan cá, lòng đỏ trứng, nấm, ngũ cốc, bột yến mạch, sữa đậu nành…
Thực phẩm giàu magie
Magie là chất khoáng đa lượng có vai trò rất quan trọng với nhiều chuyển hóa trong cơ thể. Magie có thể thay thế canxi trong vận chuyển và quá trình khoáng hóa tạo xương, tích hợp các chất khoáng. Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy, cơ thể thiếu magie chính là một trong những nguyên nhân gây đau nhức xương khớp và đau cổ vai gáy.
Để có đủ magie, trong chế độ ăn uống cần có các thực phẩm giàu magie như: hải sản, thịt, các loại rau lá màu xanh đậm, đậu đỗ, vừng, lạc, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt…
Thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C là một loại vitamin tan trong nước, hoạt động như một chất chống oxy hóa, đóng vai trò quan trọng đối với chức năng miễn dịch của cơ thể. Các nghiên cứu cũng cho thấy tiềm năng của vitamin C trong việc thúc đẩy sự hình thành collagen, giúp duy trì sự toàn vẹn của cơ, gân, xương và da. Cơ thể được cung cấp đủ vitamin C thì sẽ xây dựng lại các mô bị tổn thương nhanh hơn sau chấn thương.
Nguồn thực phẩm giàu vitamin C nhất bao gồm trái cây họ cam quýt, rau lá xanh đậm, ớt chuông, dưa, dâu tây, bông cải xanh...
Thực phẩm giàu chất xơ
Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ giúp loại bỏ chất cặn bã, cải thiện tiêu hóa và tăng khả năng chuyển hóa các chất. Ngoài ra chất xơ còn có tác dụng duy trì sức khỏe xương khớp, hỗ trợ giảm cân, giảm áp lực lên cột sống dẫn đến đau nhức, hỗ trợ giảm đau và giảm viêm sưng.
Nguồn thực phẩm giàu chất xơ rất phong phú, bao gồm các loại rau, trái cây, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt như: rau lá xanh, cà rốt, bông cải xanh, quả mọng, chuối, táo, yến mạch, đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu xanh…
Acid béo omega-3
Omega-3 đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa viêm nhiễm. Khi cơ thể phân hủy omega-3, nó sẽ sử dụng chúng để tạo ra các hợp chất chống viêm và chống oxy hóa. Vì vậy, nó giúp giảm viêm và bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại, cải thiện tình trạng đau nhức và co cứng xương khớp.
Cơ thể chúng ta không tự sản xuất được omega-3 mà cần bổ sung thông qua chế độ ăn uống. Omega-3 có nhiều trong thực phẩm như: các loại cá béo (cá cơm, cá trích, cá hồi, cá thu…); thực phẩm thực vật như một số loại hạt, quả óc chó và dầu thực vật.
Người bị đau cổ vai gáy nên hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn.
3. Một số thực phẩm cần hạn chế khi bị đau cổ vai gáy
Khi bị viêm xương khớp, đau cổ vai gáy người bệnh nên hạn chế các thực phẩm kích thích phản ứng viêm, làm suy giảm sức đề kháng, gây tăng cân, tăng lượng đường trong máu… Những thực phẩm liên quan đến chứng viêm có thể làm tăng mức độ căng mỏi vai gáy và đau nhức xương khớp.
Một số loại thực phẩm phổ biến được cho là góp phần gây viêm và thúc đẩy quá trình viêm trong cơ thể như: thịt đỏ, thịt mỡ, ngũ cốc tinh chế, đường tinh luyện, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn chiên rán…
Thực phẩm chứa chất béo bão hòa và các loại thực phẩm được chế biến quá nhiều dầu mỡ và đường đều không phải là lựa chọn tốt nếu bạn viêm xương khớp. Các loại thực phẩm này đều có thể dẫn đến tăng cân, tăng lượng đường trong máu và cholesterol cao, tất cả đều liên quan đến chứng viêm, không tốt cho người bị đau cổ vai gáy.
Cần hạn chế hoặc tránh sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, đồ uống có cồn. Việc lạm dụng rượu có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh viêm xương khớp và có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh, làm tăng tần suất các cơn đau do viêm khớp. Càng uống nhiều rượu thì mức CRP - dấu hiệu viêm nhiễm trong cơ thể càng tăng.
