Cảnh giác với rối loạn mỡ máu sau Tết, U50 nhất định phải biết điều này

Rối loạn mỡ máu là tình trạng rất dễ gặp của nhiều người sau Tết. Rối loạn mỡ máu là chỉ số cholesterol, triglyceride, LDL-cholesterol (cholesterol mật độ thấp) tăng cao hoặc chỉ số HDL-cholesterol (cholesterol mật độ cao) giảm sút, nguyên nhân do chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu hoạt động thể chất, gene di truyền và một số bệnh lý khác.

Vào dịp Tết, hầu hết các món ăn ngày Tết đều giàu dinh dưỡng, nhiều cholesterol, chất đường bột,… dễ làm tăng mỡ máu. Thêm vào đó, thường xuyên sử dụng bia rượu, thức khuya, ăn uống không đúng bữa,… khiến chức năng gan suy giảm, ảnh hưởng xấu đến hoạt động chuyển hóa cholesterol. Điều này không chỉ khiến mỡ gan tăng cao mà còn có thể dẫn đến rối loạn các thành phần mỡ máu.

Ảnh minh họa

Mỡ máu tăng cao nếu không được kiểm soát kịp thời sẽ hình thành xơ vữa động mạch. Theo thời gian, các mảng xơ vữa bong ra, tạo thành các cục máu đông di chuyển khắp cơ thể. Nếu các cục máu đông làm tắc động mạch não thì sẽ gây đột quỵ thể thiếu máu não. Đây là thể đột quỵ thường gặp nhất, chiếm 75 - 85% các trường hợp đột quỵ.

Ngoài ra, thời tiết lạnh trong những ngày đầu năm mới cũng có thể tác động xấu đến sức khỏe, nhất là với người trên 50 tuổi. Mỡ máu cao, kết hợp nhiệt độ thấp sẽ làm tăng huyết áp, hình thành huyết khối gây nhồi máu cơ tim, đột quỵ não,…

Người bị rối loạn mỡ máu cần biết điều này

- Không được bỏ bữa, tránh tình trạng bị đói hoặc ăn no quá. Nên ăn nhiều bữa, mỗi ngày 4-5 bữa là tốt nhất. Nên ăn chậm và nhai kỹ, giúp tiêu hóa tốt, không nằm ngay sau khi ăn.

- Hạn chế đồ chế biến sẵn, đồ nhiều dầu mỡ, đồ chiên, rán, xào. Tăng cường chất xơ, rau xanh và trái cây tươi. Hạn chế các loại tinh bột nhanh (bánh, kẹo...), ưu tiên các loại tinh bột chậm (ngũ cốc chế biến thô). Nên bổ sung thực phẩm có chất béo lành mạnh như các loại hạt, cá, dầu oliu...

- Hạn chế tối đa việc sử dụng rượu, bia. Không hút thuốc lá, không dùng đồ uống có ga. Nên uống nhiều nước, ít nhất 2 lít (6-8 cốc) mỗi ngày. Sử dụng trà và cà phê vào buổi sáng cũng có tác dụng tốt trong việc kiểm soát lipid máu.

- Duy trì việc tập thể dục đều đặn hằng ngày (mỗi ngày nên tập nhẹ 30-60 phút). Giữ ấm cơ thể khi đi ra nơi lạnh, nơi gió. Đảm bảo ngủ đủ giấc và giữ cho tinh thần thoải mái.

- Tuyệt đối tuân thủ đơn thuốc và hướng dẫn của bác sĩ nếu phải dùng thuốc. Đi khám bệnh ngay khi gặp các biểu hiện khó chịu hoặc xét nghiệm các chỉ số mỡ máu thường xuyên để điều chỉnh chế độ ăn phù hợp.

4 món ngon ngày Tết người bệnh rối loạn mỡ máu nên hạn chế

Ảnh minh họa

Bánh chưng, bánh tét

Bánh chưng, bánh tét lại không phải thực phẩm tốt cho người bị rối loạn mỡ máu. Hai loại bánh này đều có hàm lượng dinh dưỡng cao, nhiều tinh bột, chất béo. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, một chiếc bánh chưng có trọng lượng khoảng 1kg cung cấp đến 1.810kcal. Lượng calo này tương đương với 10 bát cơm trắng, 5 bát phở.

Do đó, người bệnh mỡ máu chỉ nên ăn 100g bánh chưng, bánh tét mỗi ngày. Nên ăn vào bữa sáng hoặc bữa trưa, tránh ăn vào buổi tối vì năng lượng không được giải phóng sẽ chuyển hoá thành Triglyceride, khiến chỉ số mỡ máu này tăng cao.

Đồ ăn chiên rán

Những món ăn đặc trưng ngày Tết như Nem rán, khoai tây chiên... đều có thể chứa chất béo chuyển hóa không tốt cho sức khỏe, làm tăng mỡ xấu (LDL- cholesterol), giảm mỡ tốt (HDL- cholesterol). Vì vậy, người bệnh rối loạn mỡ máu nên chế biến món ăn bằng cách hấp, luộc vừa giữ nguyên được mùi vị tự nhiên vừa tốt cho sức khỏe. Nếu thích đồ chiên rán, hãy áp dụng cách chế biến lành mạnh hơn như dùng nồi chiên không dầu hoặc dùng lò nướng để có món ăn giòn, ngon mà không cần dầu, mỡ.

Thực phẩm chế biến sẵn

Giò chả, lạp xưởng, thịt nguội… là những thực phẩm chế biến sẵn được dùng phổ biến trong dịp Tết. Những món ăn này chứa nhiều chất đạm và chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa không tốt cho người mỡ máu cao. Bên cạnh đó, thực phẩm chế biến sẵn thường có chất bảo quản, các loại phụ gia tạo độ giòn dai… không tốt cho sức khỏe. Người bị mỡ máu cao không nên dùng các loại thực phẩm này quá 100g/ngày.

Bánh kẹo, mứt Tết

Đây đều là những thực phẩm chứa hàm lượng đường cao, giàu năng lượng. Khi dung nạp nhiều đồ ngọt, cơ thể sẽ chuyển đổi phần năng lượng dư thừa từ đường thành năng lượng dự trữ khiến Triglyceride trong máu tăng cao. Vì vậy, cần  hạn chế ăn bánh kẹo, mứt để kiểm soát mỡ máu, giảm nguy cơ tăng cân và phòng ngừa các bệnh lý như tiểu đường, tim mạch.

Ai có nguy cơ bị rối loạn mỡ máu?

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nếu bạn đang gặp một trong số tình trạng sau thì nguy cơ mắc phải rối loạn mỡ máu sẽ cao hơn bình thường:

- Bệnh nhân đái tháo đường: đường huyết cao góp phần làm tăng LDL – cholesterol và giảm HDL-cholesterol. Đường huyết cao cũng làm tổn hại niêm mạc mạch máu;

- Gia đình có người thân bị bệnh tim mạch trước tuổi 50 tuổi ở nam hay 60 tuổi ở nữ;

- Gia đình có bệnh sử liên quan đến mỡ trong máu;

- Chế độ ăn uống không hoa học, ăn nhiều chất béo bão hòa từ các sản phẩm động vật và chất béo trans có trong bánh quy và nhóm người thường xuyên hút thuốc lá.

- Nhóm người béo phì, người có chu vi vòng eo lớn, người ít tập thể dục...