Cảnh giác sốt siêu vi ở trẻ em

Sốt siêu vi hay nhiễm siêu vi là chẩn đoán mà bác sĩ nhi khoa thường ghi trên toa thuốc khi vài ngày đầu trẻ bị sốt mà chưa chẩn đoán được trẻ mắc bệnh gì. Sốt siêu vi có thể diễn tiến thành sốt xuất huyết, cũng có thể là viêm đường hô hấp, cảm cúm hay sốt phát ban, thậm chí là bệnh tay chân miệng. Do đó, bác sĩ thường hẹn phụ huynh đưa bệnh nhi tới khám lại mỗi ngày, hoặc làm một số xét nghiệm để biết chính xác trẻ bị bệnh gì.

Nếu không tìm được nguyên nhân gây sốt, cũng như đã loại trừ các yếu tố vi khuẩn như viêm amiđan, viêm tai giữa cấp, nhiễm trùng tiểu... và các xét nghiệm không thấy gợi ý nhiễm khuẩn, bác sĩ vẫn giữ nguyên chẩn đoán nhiễm siêu vi và bệnh này thường sẽ tự khỏi trong vòng 5-7 ngày. Mặc dù vậy, nếu trẻ hay người lớn có tiếp xúc với nguồn lây đặc biệt các siêu vi (virus cúm) H1N1, H5N1, H7N9 hay nCoV có thể biểu hiện viêm phổi nặng diễn tiến đến suy hô hấp nặng, tử vong nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bác sĩ Tiến cho biết.

Những dấu hiệu đặc trưng ở trẻ nhiễm siêu vi là sốt (sốt vừa 38-39 độ C đến sốt cao 40-41 độ C). Khi hạ sốt, trẻ lại tỉnh táo, chơi bình thường. Ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi như trường hợp trên, khi sốt cao không được hạ sốt kịp thời, trẻ dễ bị co giật, tăng tiết đàm nhớt dẫn đến suy hô hấp, thiếu oxy não. Trẻ cũng thường bị đau nhức khắp cơ thể, đau đầu, ho, chảy nước mũi, rối loạn tiêu hóa, viêm hạch (vùng đầu, mặc cổ sau tai, gáy), phát ban, viêm kết mạc mắt, nôn...

Các bác sĩ đang siêu âm cho một bệnh nhi nhiễm siêu vi bị co giật. Ảnh: Bệnh viện Nhi đồng Thành phố

Hiện các bệnh do siêu vi trùng gây ra hầu hết chưa có thuốc đặc hiệu, chủ yếu là điều trị triệu chứng. Do đó, trẻ mắc sốt siêu vi có thể điều trị tại nhà, theo hướng dẫn của bác sĩ. Cụ thể, nếu trẻ sốt trên 38 độ C cần cởi bỏ bớt quần áo, cho trẻ uống panacetamol liều 10-15 mg/kg/lần, ngày uống 4 lần nếu còn sốt. Nếu trẻ sốt trên 39 độ C phụ huynh nên lau người trẻ bằng nước ấm, trong khi chờ thuốc hạ sốt có tác dụng hoặc trẻ đang co giật. Lau mát hạ sốt thường áp dụng cho trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi, không áp dụng cho trẻ sơ sinh vì dễ gây mất nhiệt, hạ thân nhiệt.

Nếu trẻ sốt cao, co giật cần đặt trẻ nằm nghiêng một bên để đàm nhớt dễ chảy ra ngoài, tránh hít sặc đàm nhớt vào phổi. Bác sĩ Tiến khuyến cáo phụ huynh nên đưa trẻ đến khám bệnh mỗi ngày nếu trẻ dưới hai tháng tuổi; hoặc trẻ sốt cao, khó hạ hoặc sốt trên 2 ngày. Sốt kèm xuất hiện chấm xuất huyết ở da hay hồng ban mụn nước lòng bàn tay, chân hoặc mụn nước ngứa toàn thân hay phát ban, hoặc biểu hiện bất thường nào khác.

Trẻ cần tái khám ngay khi lơ mơ, ngủ nhiều li bì khó đánh thức; nôn ói nhiều, nôn ra tất cả mọi thứ; không ăn uống được hoặc bỏ bú; co giật hay giật mình chới với, hoặc run tay chân; thở bất thường, thở mệt, tím tái; tay chân mát lạnh, da nổi bông; bứt rứt đau bụng; chảy máu cam, máu răng, ói máu, tiêu phân đen...

Bên cạnh đó, cha mẹ cần cho trẻ uống nhiều nước hoặc oresol, vệ sinh sạch sẽ và giữ ấm cho trẻ, có thể nhỏ mắt, nhỏ mũi bằng Natrichlorid 0,9% để tránh bội nhiễm vi khuẩn đường hô hấp, đồng thời cách ly trẻ không cho đến trường, vì bệnh có thể gây thành dịch. Đặc biệt, phụ huynh không được chữa sốt siêu vi bằng cách cạo gió, cắt lễ, quấn kín trẻ, hay nặn chanh, đổ nước sả, thuốc vào miệng trẻ khi trẻ đang co giật vì dễ gây sặc, tắc đường thở dẫn đến tử vong, bác sĩ Tiến lưu ý.

Để phòng ngừa nhiễm siêu vi, cha mẹ không cho trẻ tiếp xúc với người đang bệnh, không cho trẻ dầm mưa, tắm lâu, chơi ngoài nắng hay đi bơi quá nhiều, cũng như chích ngừa đủ các mũi cúm, viêm não, thủy đậu, sởi...

Thư Anh