Dịp Tết gây nhiều xáo trộn trong sinh hoạt, đặc biệt là vấn đề ăn uống. Nếu bạn không kiểm soát được loại và lượng thực phẩm tiêu thụ đồng thời quản lý thời gian sinh hoạt sẽ dẫn đến những rối loạn đối với sức khỏe.
BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM - Cơ sở 3, hướng dẫn cách ăn uống ngày Tết đảm bảo sức khỏe, như sau:
Nhóm đường bột
Các loại bánh mứt có chứa hàm lượng đường cao nên dễ gây cảm giác ngán cho cả người bình thường. Các thức ăn này chủ yếu là nhóm đường đơn, chỉ số đường rất cao, rất ít chất xơ, dễ làm tăng đường huyết nên không thích hợp cho bệnh nhân đái tháo đường.
Cần hạn chế ăn các loại bánh mứt, uống nước ngọt. Ăn đồ ngọt nhiều tạo cảm giác no giả ở trẻ em, trẻ không muốn ăn các món khác sẽ dẫn tới suy dinh dưỡng.
Nhóm chất xơ
Cần tăng cường chất xơ từ rau củ quả. Chất xơ giúp điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột, phòng tiêu chảy và các rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn, góp phần giảm cholesterol máu, chống táo bón, điều hòa đường huyết, giảm cân.
Các món rau củ muối chua rất được ưa chuộng ngày Tết, nguồn cung cấp chất xơ và vitamin. Tuy nhiên người bị tăng huyết áp và đái tháo đường cần thận trọng do món ăn có lượng đường và muối cao. Người bị đau dạ dày cũng nên cân nhắc khi ăn các món muối chua.
Nhóm chất đạm và chất béo
Ngày Tết có nhiều các món thịt nguội, giò chả, đồ hộp, thịt kho trứng, heo quay, các món chiên xào... Những món này chủ yếu cung cấp chất đạm và béo song chứa nhiều acid béo no bão hòa nên không tốt cho sức khỏe.
Người bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp nên sử dụng hạn chế, không quá 100 g thức ăn này mỗi ngày, tránh phần mỡ và da, phủ tạng động vật có nhiều cholesterol, tăng cường nguồn đạm từ cá. Người bị bệnh gout cần hạn chế các món ăn giàu đạm, hải sản.
Người già không nên ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều chất béo như giò, chân giò... bởi hệ tiêu hóa rất kém, dễ bị đầy bụng và rối loạn tiêu hóa.
Nếu không quản lý dinh dưỡng từ nhóm chất này, sau Tết bạn dễ tăng cân, tăng mỡ máu. Do đó, nên hạn chế món chiên, xào, tăng cường món hấp, luộc.
Nhóm chất khoáng và vitamin
Nhóm này thường bị thiếu hụt trong ngày Tết vì tỷ trọng nhóm đường bột, đạm và béo cao. Cần tăng cường ăn trái cây và rau củ quả, ăn đa dạng thực phẩm. Người bệnh đái tháo đường không nên ăn trái cây quá ngọt.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị mỗi người trưởng thành cần ăn đủ tối thiểu 400 g rau củ quả mỗi ngày để bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất và dưỡng chất thực vật cho cơ thể. Kết hợp với việc luyện tập thể lực hợp lý và một đời sống tinh thần lành mạnh, sẽ tạo nền tảng vững chắc để đạt đến sức khỏe tối ưu.
Mâm cỗ 30 Tết truyền thống của người Hà Nội. Ảnh: Bùi Thủy
Bổ sung nước uống đúng cách
Không thuộc nhóm chất dinh dưỡng nào kể trên, nước không thể thiếu và rất cần thiết cho việc tạo tế bào và dịch cơ thể. Nước giúp các phản ứng hóa học xảy ra và tạo nước tiểu để tống các chất thải ra khỏi cơ thể.
Cần đảm bảo duy trì đủ lượng nước sạch uống vào để thay thế các dịch mất đi. Không nên uống nước ngọt, cà phê vì thực chất những thức uống này chỉ giúp giải khát chứ không bổ sung nước cho cơ thể tốt bằng nước lọc.
Trẻ em cần hạn chế nước ngọt có ga vì làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu, cơ thể không đủ canxi để tăng chiều cao, lượng đường cao làm trẻ béo phì. Các loại nước giải khát, nước tăng lực, sirô... thường nhiều đường, không nên dùng quá nhiều, nhất là nếu cần kiêng đường và giữ dáng.
Riêng với rượu bia, chỉ nên uống có chừng mực, đủ để kích thích ăn ngon và vui vẻ với không khí Tết.
Trà cũng là loại dùng nhiều trong dịp Tết. Nếu uống trà ảnh hưởng đến giấc ngủ thì không nên uống lúc chiều tối mà nên dùng vào buổi sáng.
Ăn đúng bữa
Nên cố gắng sắp xếp thời gian để ăn đúng bữa. Đặc biệt, trẻ em và người cao tuổi có hệ tiêu hóa làm việc không như những người trưởng thành, càng phải được chăm sóc các bữa ăn và ăn đúng giờ.
Một ngày nên ăn 3 bữa, đúng thời gian, không nên bỏ bữa, ăn quá nhiều trong một bữa.
Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm
Lựa chọn và sử dụng thực phẩm tươi, sạch, an toàn, có nguồn gốc rõ ràng. Dự trữ thực phẩm vừa đủ dùng, không trữ quá nhiều vì có thể làm thực phẩm hư hỏng, biến chất không an toàn khi sử dụng. Bảo quản thực phẩm tươi sống và thực phẩm chín riêng để tránh lây nhiễm chéo.
Vận động thân thể
Những ngày nghỉ, mọi người thường thức khuya dậy trễ, mất nhiều thời gian cho việc nấu nướng, dọn dẹp, đi chúc Tết, nên không còn thời giờ cho việc tập luyện thể thao.
Vận động toàn thân sẽ giúp tiêu hao calo thừa và cho làm cho tinh thần sảng khoái. Chỉ cần 15-30 phút đi bộ hoặc chạy bộ mỗi ngày trong suốt kỳ nghỉ để đảm bảo sức khỏe.
Đối với người có các bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, gout... cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng theo tư vấn của bác sĩ điều trị. Cần sử dụng thuốc đều đặn theo chỉ định của thầy thuốc.
Mỹ Ý
