Buồng trứng quyết định không chỉ khả năng sinh sản mà còn là "công tắc lão hóa" của toàn bộ cơ thể. Cơ quan nội tiết này chịu trách nhiệm sản xuất các hormone sinh dục quan trọng như Estrogen và Progesterone, quyết định ngoại hình, trạng thái tinh thần, và tốc độ lão hóa.
Vì vậy, tình trạng của buồng trứng đóng vai trò then chốt trong việc duy trì tuổi xuân, đặc biệt quan trọng khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh (thường sau tuổi 40). Khi buồng trứng suy yếu, lượng hormone giảm sút, cơ thể sẽ lập tức xuất hiện các triệu chứng lão hóa như da chảy xệ, mỡ bụng tích tụ, và xương khớp suy giảm. Để bảo vệ buồng trứng và kéo dài tuổi xuân, Giáo sư Cao Zeyi - nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế và nguyên Chủ tịch Chi cục Sản phụ khoa của Hiệp hội Y khoa Trung Quốc khuyến nghị 4 thói quen và bổ sung 3 nhóm thực phẩm sau đây:
5 việc nên làm để bảo vệ buồng trứng
Sức khỏe buồng trứng bị ảnh hưởng rất lớn bởi những thói quen hàng ngày. Thực hiện các thói quen dưới đây giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và làm chậm quá trình suy buồng trứng:
1. Tránh xa thói quen ăn uống gây hại
Ảnh minh họa
Chế độ ăn uống thất thường (ăn kiêng quá mức hoặc ăn uống vô độ) hay thiếu cân bằng đều gây rối loạn nội tiết. Ăn quá nhiều dẫn đến béo phì, dễ mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Ngược lại, ăn kiêng quá mức khiến buồng trứng thiếu dinh dưỡng, dễ dẫn đến suy buồng trứng sớm. Việc thường xuyên ăn đồ cay nóng, chiên rán, nhiều dầu mỡ cũng làm buồng trứng suy yếu nhanh chóng.
Lưu ý: Phụ nữ tiền mãn kinh cần đặc biệt cân bằng chế độ ăn để kiểm soát cân nặng, vì béo phì ở tuổi này làm trầm trọng thêm các rối loạn hormone và tăng nguy cơ mắc bệnh.
2. Ngủ sớm và ngủ đủ giấc
Chất lượng giấc ngủ có tác động trực tiếp tới nội tiết tố và sức khỏe buồng trứng. Thức khuya khiến buồng trứng phải làm việc quá sức và hoạt động sai đồng hồ sinh học, gây rối loạn nội tiết tố và làm buồng trứng "già đi" nhanh hơn. Ngủ không đủ 6-8 tiếng còn làm hệ miễn dịch suy yếu, dễ dẫn đến viêm nhiễm buồng trứng.
Giáo sư Cao Zeyi khuyến nghị chị em hãy ngủ ít nhất 6 tiếng vào ban đêm và tốt nhất là ngủ trước 23 giờ. Giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể phục hồi, là chìa khóa để phụ nữ tiền mãn kinh giảm bớt các triệu chứng mất ngủ và bốc hỏa do hormone bất ổn.
3. Vận động đều đặn
Việc tập các bài thể dục nhẹ nhàng như yoga, đi bộ đều đặn sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu, hỗ trợ buồng trứng khỏe mạnh và tăng cơ hội mang thai. Cơ thể khỏe mạnh cũng giúp việc sản xuất hormone diễn ra thuận lợi hơn.
Ảnh minh họa
Tuy nhiên, chị em nên tập trung vào sự đều đặn, lâu dài thay vì độ khó hay tần suất dày đặc. Vận động quá sức trong thời gian dài còn gây phản tác dụng, làm tổn thương buồng trứng và đẩy nhanh lão hóa cơ thể.
4. Xây dựng lối suy nghĩ tích cực
Cảm xúc tiêu cực và căng thẳng (stress) kéo dài là "kẻ thù" của buồng trứng. Căng thẳng tạo ra các hormone như Prolactin và Cortisol, gây rối loạn nội tiết.
Sự rối loạn này có thể cản trở hoặc làm ngừng quá trình rụng trứng, ảnh hưởng đến chất lượng và quá trình sản xuất trứng. Duy trì suy nghĩ tích cực là cách đơn giản để bảo vệ buồng trứng khỏi sự lão hóa sớm hơn bình thường.
5. Thăm khám phụ khoa định kỳ
Thăm khám phụ khoa định kỳ không chỉ giúp phát hiện và điều trị kịp thời các loại bệnh tật mà còn giúp đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe của buồng trứng. Nhờ vào hướng dẫn từ chuyên gia, chị em sẽ biết được phương pháp bảo vệ, cải thiện sức khỏe buồng trứng đúng cách.
Thói quen thăm khám phụ khoa tổng quát hàng năm nên được duy trì ngay cả sau khi mãn kinh, vì nó tác động lớn tới sức khỏe và tuổi thọ tổng thể của phụ nữ.
3 thực phẩm tốt cho buồng trứng nên ăn thường xuyên
Chế độ ăn uống là cách đơn giản nhất để bổ sung dưỡng chất giúp buồng trứng khỏe mạnh. Chị em nên ưu tiên 3 nhóm thực phẩm dưới đây để tăng cường Estrogen và Progesterone, làm chậm lão hóa.
1. Các loại đậu giàu estrogen thực vật
Thực phẩm họ đậu, đặc biệt là đậu nành và đậu đen, rất tốt cho buồng trứng. Chúng chứa nhiều Phytoestrogen (isoflavone) có khả năng bắt chước tác động của Estrogen tự nhiên trong cơ thể, giúp cân bằng nội tiết tố và làm chậm quá trình suy buồng trứng.
Các loại đậu còn giàu chất xơ và chất chống oxy hóa, giúp duy trì đường huyết ổn định, ngăn ngừa các vấn đề buồng trứng. Việc bổ sung estrogen thực vật đặc biệt quan trọng với phụ nữ tiền mãn kinh để giảm các triệu chứng thiếu hụt hormone.
2. Thực phẩm giàu sắt
Sắt là chất dinh dưỡng quan trọng cho buồng trứng nhưng lại bị mất đi nhiều sau mỗi kỳ kinh nguyệt. Chị em cần bổ sung thực phẩm giàu sắt như lòng đỏ trứng, gan động vật. Việc thiếu sắt lâu ngày có thể ảnh hưởng đến chất lượng trứng và sức khỏe sinh sản.
Để tăng khả năng hấp thụ sắt, chị em cần ăn kết hợp với thực phẩm giàu Vitamin C. Lưu ý không nên uống viên sắt bổ sung cùng lúc với sữa, cà phê, hoặc trà vì có thể gây phản ứng ngược.
3. Rau xanh và trái cây giàu Progesterone
Ảnh minh họa
Bên cạnh Estrogen, Progesterone cũng rất quan trọng với buồng trứng và tốc độ lão hóa. Các loại rau họ cải và rau chân vịt giàu Phytoestrogen giúp kích thích sản xuất Progesterone.
Về trái cây, chuối và chanh là hai cái tên quen thuộc. Chuối giàu Vitamin B6 – nguồn nguyên liệu cần thiết giúp cơ thể sản xuất dồi dào Progesterone để cân bằng nội tiết tố. Chanh cung cấp Vitamin C, giúp tăng hàm lượng Progesterone tự nhiên của cơ thể, hỗ trợ phụ nữ tiền mãn kinh giảm khó chịu kỳ kinh nguyệt và duy trì sức khỏe buồng trứng.
