Nhiều người nghĩ rằng, tuổi 40 chỉ đơn giản là thêm vài nếp nhăn, đôi ba sợi tóc bạc, sức khỏe “có yếu đi chút xíu” nhưng chưa đến mức đáng lo. Thế nhưng, theo các chuyên gia y tế, từ sau tuổi 40, cơ thể con người thực sự bước vào một giai đoạn chuyển mình âm thầm, trong đó có hai bộ phận lão hóa nhanh hơn rõ rệt là phổi và hệ xương.
Sau 40 tuổi, khi khám sức khỏe nhất định phải làm 2 xét nghiệm này
Không phải ngẫu nhiên mà trong Hướng dẫn khuyến nghị các hạng mục khám sức khỏe người trưởng thành (phiên bản 2025) vừa được Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc công bố, hai xét nghiệm được nhấn mạnh cho người từ 40 tuổi trở lên là kiểm tra chức năng phổi và đo mật độ xương.
Sau 40 tuổi, chị em cứ ăn 5 thực phẩm này thì chẳng mấy mà đốt cháy chất béo, điều hòa khí huyết, lại có da đẹp nhờ giàu collagenĐỌC NGAY
Đây không phải là cảnh báo để gây lo lắng, mà là lời nhắc để chúng ta bắt đầu quan tâm nghiêm túc hơn đến cơ thể mình.
Sau 40 tuổi, phổi bắt đầu tăng tốc lão hóa
Phổi là cơ quan phát triển sớm nhưng cũng lão hóa sớm. Trước 20 tuổi, phổi vẫn đang trong giai đoạn tăng trưởng và hoàn thiện. Từ khoảng 20 đến 25 tuổi, chức năng phổi đạt trạng thái tốt nhất. Nhưng đến khoảng mốc 40, quá trình lão hóa của phổi bắt đầu tăng tốc. Dung tích phổi giảm dần, khả năng trao đổi khí kém đi, và nếu không được chăm sóc đúng cách, phổi có thể sớm mang đặc điểm của “phổi người cao tuổi”.
Điều đáng nói là sự lão hóa này diễn ra rất âm thầm. Không phải ai cũng ho hay khó thở ngay. Nhiều người chỉ cảm thấy dễ mệt hơn, hụt hơi khi leo cầu thang, hoặc hồi phục chậm hơn sau vận động mà không nhận ra đó có thể là dấu hiệu của chức năng phổi suy giảm.
Làm thế nào để làm chậm quá trình lão hóa của phổi?
Muốn làm chậm quá trình này, việc đầu tiên và quan trọng nhất vẫn là nói lời chia tay với thuốc lá. Không chỉ người hút thuốc chủ động mà cả những người thường xuyên hít phải khói thuốc thụ động cũng có nguy cơ mắc bệnh phổi cao hơn. Càng bỏ thuốc sớm, phổi càng có nhiều cơ hội “hồi sức”.
Bên cạnh đó, vận động đều đặn cũng là cách dưỡng phổi tự nhiên và hiệu quả. Bơi lội được xem là môn thể thao lý tưởng cho phổi vì giúp tăng dung tích phổi và cải thiện nhịp thở. Nếu không biết bơi, chỉ cần duy trì thói quen đi bộ nhanh, giữ tư thế thẳng, phối hợp nhịp thở đều cũng đã mang lại lợi ích rõ rệt.
Chế độ ăn uống cũng góp phần không nhỏ. Nhiều thực phẩm quen thuộc như củ sen, lê, củ cải trắng, khoai mài, bách hợp hay cá, thịt vịt được xem là có lợi cho phổi, giúp làm dịu và giữ ẩm đường hô hấp. Ngoài ra, việc tập thở đúng cách, chẳng hạn như thở mím môi, cũng giúp rèn luyện chức năng phổi, đặc biệt phù hợp với người trung niên.
Sau 40 tuổi, khối lượng xương bắt đầu suy giảm
Song song với phổi, hệ xương cũng bắt đầu “xuống sức” từ sau tuổi 40. Nếu coi khối lượng xương trong suốt cuộc đời là một đường cong, thì từ khi sinh ra đến khoảng 20 tuổi, xương liên tục được tích lũy. Giai đoạn từ 30 đến 40 tuổi là lúc mật độ xương đạt đỉnh. Và sau đó, quá trình mất xương bắt đầu, diễn ra chậm rãi nhưng bền bỉ.
Ban đầu, sự suy giảm này khó nhận ra. Nhưng theo thời gian, nó có thể biểu hiện bằng những cơn chuột rút thường xuyên, đau lưng kéo dài, dáng đi khom dần, chiều cao giảm, răng lung lay hoặc thậm chí là gãy xương chỉ sau một va chạm nhẹ. Đó là lý do vì sao đo mật độ xương không nên đợi đến lúc có biến chứng mới làm.
Muốn có “bộ xương cứng cáp”, cần làm tốt 2 việc
Để giữ cho hệ xương chắc khỏe, nền tảng vẫn là ăn uống đầy đủ và vận động hợp lý. Sữa, các sản phẩm từ đậu nành, rau xanh đậm, cá tôm, các loại hạt nếu được kết hợp cân đối có thể giúp đáp ứng nhu cầu canxi hằng ngày của cơ thể. Quan trọng không kém là duy trì các hoạt động chịu lực như đi bộ nhanh, chạy bộ, nhảy dây, chơi thể thao hoặc tập tạ nhẹ. Những chuyển động này chính là “tín hiệu” để xương tiếp tục được tái tạo và duy trì độ chắc khỏe.
Tuổi 40 không phải là điểm kết thúc của sức khỏe, mà là cột mốc để chúng ta bắt đầu sống chậm hơn, hiểu cơ thể hơn và chăm sóc bản thân một cách có chiến lược. Hai xét nghiệm tưởng chừng đơn giản – chức năng phổi và mật độ xương – thực chất lại là chìa khóa giúp phát hiện sớm những thay đổi âm thầm bên trong. Đôi khi, yêu bản thân không phải là những điều to tát, mà chỉ là không bỏ qua những tín hiệu nhỏ của cơ thể khi nó bắt đầu bước sang một chặng đường mới.
