Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do virus Chikungunya (CHIKV) gây ra, lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết). Bệnh đang bùng phát tại một số nước châu Á (Trung Quốc, Singapore, Thái Lan...), một số đảo Ấn Độ Dương.
Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Bệnh chưa có vaccine, thuốc điều trị đặc hiệu, song các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân không nên quá hoang mang, chủ động phòng ngừa bằng việc diệt, loại bỏ muỗi.
Ngày 12/8, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho hay các biểu hiện lâm sàng của bệnh tương tự sốt xuất huyết Dengue và một số bệnh do virus khác như sốt cao đột ngột (thường trên 39 độ C), đau khớp dữ dội, đau cơ, đau đầu, buồn nôn, phát ban và phù quanh khớp. Nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn, bao gồm trẻ sơ sinh, người lớn có bệnh lý nền (tăng huyết áp, bệnh thận, tiểu đường,..). Nếu không được xử trí kịp thời bệnh có thể diễn biến nặng, thậm chí tử vong.
Các triệu chứng của Chikungunya xuất hiện trung bình 4-12 ngày sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt. Hầu hết dấu hiệu thường tự khỏi trong 2-7 ngày. Thời kỳ lây truyền của bệnh là khoảng một ngày trước khi khởi phát sốt và trong khoảng 6 ngày đầu tiên của bệnh.
Người dân Trung Quốc thực hiện các biện pháp cách ly, phòng ngừa virus Chikungunya. Ảnh:VCG
Chikungunya được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1952 tại miền nam Tanzania, châu Phi. Tên gọi "Chikungunya" có nguồn gốc từ ngôn ngữ địa phương, có nghĩa là "người đi khom lưng" do triệu chứng đau khớp nghiêm trọng khiến người bệnh phải khom người khi di chuyển. Xu hướng bùng phát và lan rộng hiện nay của bệnh có thể do yếu tố thay đổi môi trường, thời tiết làm muỗi phát triển.
Các phương pháp chẩn đoán xác định bệnh Chikungunya bao gồm: Xét nghiệm ELISA để phát hiện kháng thể IgM/IgG hoặc kháng nguyên virus. Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction) và realtime-PCR để phát hiện vật liệu di truyền của virus Chikungunya. Hiện nay, một số cơ sở xét nghiệm như Bệnh viện Bạch Mai đã có xét nghiệm PCR để chẩn đoán.
Theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế, người về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh Chikungunya cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày nếu có biểu hiện sốt, đau mỏi cơ khớp. Người dân tại các hộ gia đình, khu dân cư thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng, bọ gậy, muỗi, vệ sinh môi trường loại bỏ những nơi có thể trở thành chỗ cư trú, sinh sôi của muỗi. Dùng màn khi ngủ, bôi thuốc đuổi muỗi.
Người dân không nên tự ý chẩn đoán, điều trị tại nhà; khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh như sốt, đau khớp, nổi ban,... cần đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời.
Lê Nga
