Gan là cơ quan thiết yếu, đảm nhận chức năng thải độc, chuyển hóa và duy trì sức khỏe toàn thân. Tuy nhiên, thói quen ăn uống kém lành mạnh, béo phì, sử dụng rượu bia và nhiễm virus viêm gan B, C đang ngày càng đe dọa đến "bộ lọc" quan trọng này.
Dù chế độ dinh dưỡng hay tư vấn chuyên khoa đóng vai trò quan trọng, thay đổi lối sống vẫn là yếu tố quyết định, bởi ung thư gan tiến triển âm thầm và nguy hiểm. Trong cuộc phỏng vấn với HT Lifestyle, bác sĩ Basant từ Trung tâm Ung thư HCG, Bengaluru đã chia sẻ 6 thói quen lành mạnh nhằm giảm nguy cơ ung thư gan.
Tiêm vaccine phòng viêm gan
Một mũi tiêm có thể trở thành "lá chắn" bảo vệ gan. Theo bác sĩ Basant, vaccine viêm gan B có khả năng ngăn chặn virus - nguyên nhân chính gây ra phần lớn các ca ung thư gan. Tầm soát viêm gan B và C theo khuyến nghị của Bộ Y tế giúp phát hiện sớm, điều trị kịp thời.
Ông khuyên nên dùng kim tiêm vô trùng, quan hệ tình dục an toàn để tránh lây nhiễm virus. Với các bậc cha mẹ, chỉ một lần đưa cả gia đình đi tiêm phòng cũng góp phần mang lại lợi ích lâu dài.
Minh hoạ một người tiêm vaccine. Ảnh: Ngọc Thành
Hạn chế hoặc tránh rượu
Rượu là "kẻ thù thầm lặng" của gan, gây sẹo và làm tăng nguy cơ ung thư, bác sĩ cho biết. Hướng dẫn quốc gia về bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cảnh báo, ngay cả khi uống thỉnh thoảng, gan vẫn có thể bị tổn thương.
Thay vì cụng ly trong những buổi tiệc, hãy chọn một ly nước chanh hoặc nước dừa, vừa mang lại cảm giác sảng khoái, vừa giúp cơ thể nhẹ nhõm hơn.
Giữ cân nặng ổn định
Thừa cân khiến gan phải làm việc quá tải do tích tụ mỡ, lâu dài dẫn đến tổn thương. Một chế độ ăn giàu chất xơ với ngũ cốc, yến mạch và rau củ tươi như rau chân vịt, cà rốt hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả.
Hãy thay nước ngọt và đồ chiên rán bằng salad trái cây hoặc hạt sen rang, đồng thời duy trì thói quen đi bộ hoặc tập yoga để tăng cường trao đổi chất và giảm căng thẳng.
Tránh độc tố aflatoxin
Aflatoxin là nấm mốc độc hại thường xuất hiện trong ngũ cốc như ngô, đậu phộng. Khi bảo quản không đúng cách có thể làm tăng nguy cơ ung thư.
Các chuyên gia khuyến cáo nên bảo quản ngũ cốc kín, khô ráo, mua ở nơi uy tín và tránh thực phẩm có dấu hiệu mốc hoặc mùi lạ. Đây là cách đơn giản để bảo vệ sức khỏe gia đình ngay từ bữa ăn hằng ngày.
Bỏ thuốc lá, hạn chế tiếp xúc hóa chất
Theo Chương trình Kiểm soát Thuốc lá Quốc gia, hút thuốc gây hại nghiêm trọng cho gan. Dù việc cai thuốc khó khăn, song hoàn toàn khả thi nếu kiên trì. Ngoài ra, bác sĩ khuyên hạn chế tiếp xúc với hóa chất mạnh trong chất tẩy rửa, thuốc trừ sâu.
"Ngôi nhà không khói thuốc, ít chất độc chính là món quà quý cho sức khỏe con trẻ", ông nói.
Khám sức khỏe và tầm soát gan định kỳ
Xét nghiệm chức năng gan, siêu âm định kỳ giúp phát hiện sớm bất thường. Người từng mắc viêm gan hoặc uống rượu nhiều nên kiểm tra thường xuyên hơn.
Hãy coi việc khám sức khỏe định kỳ là thói quen của gia đình. Một xét nghiệm máu đơn giản có thể phát hiện sớm những tổn thương mà mắt thường khó nhận ra.
Ung thư gan hình thành sau nhiều năm chịu tác động từ viêm gan B, C, rượu, béo phì, tiểu đường, thuốc lá và độc tố aflatoxin. Tuy nhiên, căn bệnh này hoàn toàn có thể phòng tránh.
Bên cạnh các biện pháp chính, bác sĩ Basant khuyến khích duy trì những thói quen nhỏ nhưng bền bỉ như uống đủ nước, ngủ sâu giấc, thiền hoặc hít thở sâu, tập thể dục đều đặn. Những hành động đơn giản này góp phần tạo nền tảng cho một lá gan khỏe mạnh và cơ thể tràn đầy năng lượng.
Hương Giang (Theo Hindustan Times)
