Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Duy Anh, nguyên bác sĩ Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân - Bệnh viện Bạch Mai, bác sĩ Trung tâm Ung bướu, Xạ trị và Y học hạt nhân Quốc Tế (Bệnh viện Đa khoa Phương Đông) - cho hay trong quá trình công tác, bác sĩ từng gặp trường hợp 1 gia đình có 3 anh em cùng mắc ung thư đại trực tràng.
Người phát hiện bệnh đầu tiên trong gia đình là bệnh nhân nữ gần 50 tuổi, mắc ung thư đại trực tràng ở giai đoạn 3. Bệnh nhân đã được phẫu thuật và điều trị bổ trợ bằng hoá chất, bệnh ổn định được vài năm. Tuy nhiên, sau đó ung thư tái phát và di căn, bệnh tiến triển thành giai đoạn 4.
Trong thời gian người bệnh đang điều trị thì người anh trai thứ 2 của bệnh nhân xuất hiện tình trạng đi ngoài ra phân kèm máu. Người anh được em gái tư vấn đi khám. Kết quả, bệnh nhân nam này cũng mắc ung thư đại trực tràng giai đoạn muộn.
“Khi thấy cả 2 em mắc ung thư, người anh trai cả tuy chưa có biểu hiện nhưng vì lo lắng nên chủ động đi khám tầm soát. Kết quả khám phát hiện người anh cả có rất nhiều polyp (đa polyp) trải dài gần hết đại trực tràng. Bệnh nhân được cắt polyp, xét nghiệm giải phẫu bệnh cho kết quả là polyp bị ung thư hoá, thể tế bào ung thư biểu mô tuyến”, bác sĩ Duy Anh cho hay.
Bác sĩ Duy Anh đang thăm khám cho một trường hợp bệnh nhân.
Theo bác sĩ Duy Anh, khi giải mã gen của 3 bệnh nhân trên, các bác sĩ phát hiện nguyên nhân mắc ung thư là do hội chứng Lynch. Đây là một rối loạn di truyền làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, đặc biệt là ung thư đại trực tràng và ung thư nội mạc tử cung.
Sợ mổ, người phụ nữ dùng thứ này suốt 6 năm để tiêu u theo lời mách, BS ung bướu nghe xong nói 4 từ khiến người nghe "biến sắc"
Hội chứng Lynch là nguyên nhân phổ biến nhất của ung thư đại trực tràng di truyền.
Hội chứng Lynch có tính di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường, tức là nếu cha hoặc mẹ mang đột biến gen, con cái có 50% khả năng di truyền hội chứng này.
Tuy nhiên, bác sĩ Duy Anh cho biết thêm: “Không phải tất cả các trường hợp mang đột biến gen đều tiến triển thành ung thư. Nếu như có chế độ ăn khoa học, lối sống lành mạnh thì nguy cơ mắc ung thư sẽ giảm”.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư
Theo bác sĩ Duy Anh, một số yếu tố tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng có thể kể tới như:
- Tuổi: Khi tuổi càng cao thì nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng càng tăng lên. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng 90% số bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng có độ tuổi từ 45 trở lên. Tuy nhiên, hiện nay ung thư đang có xu hướng ngày càng trẻ hoá.
- Yếu tố di truyền: Ung thư đại trực tràng có liên quan tới yếu tố di truyền (hội chứng đa polyp, hội chứng Lynch).
- Người mắc bệnh đại tràng mạn tính, đã mắc polyp sẽ có nguy cơ mắc loại ung thư này cao hơn.
- Ung thư đại trực tràng còn có liên quan tới yếu tố chủng tộc hoặc người có bệnh mạn tính như đái tháo đường.
Bác sĩ Duy Anh cho hay ung thư đại trực tràng còn có liên quan tới chế độ ăn, lối sống, ví dụ như: Ăn nhiều thịt đỏ, lạm dụng thức ăn nhanh, người thừa cân béo phì, người lười vận động… Ngoài ra, thói quen thiếu lành mạnh như hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia cũng có liên quan tới ung thư đại trực tràng.
Để phòng ngừa ung thư, chúng ta cần hạn chế những yếu tố nguy cơ bằng cách xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng và đi khám sức khoẻ định kỳ.
