Gan, "cơ quan thầm lặng" của cơ thể, đảm nhận nhiệm vụ thải độc, chuyển hóa và lưu trữ dưỡng chất. Gan có khả năng tự phục hồi song suy yếu dần nếu không được chăm sóc đúng cách.
Khi quá tải, gan dễ mắc các bệnh xơ gan, nhiễm mỡ, thậm chí ung thư. Những bệnh này tiến triển nhanh do chế độ ăn uống, lối sống ít vận động. Nhận diện sớm những thói quen gây hại là bước đầu giúp gan khỏe mạnh và ngăn ngừa bệnh tật.
Lạm dụng nước ngọt
Thường xuyên uống nước ngọt dù có đường hay không, đều tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ chuyển hóa (MASLD), trước đây gọi là gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Theo nghiên cứu công bố tại Tuần lễ Tiêu hóa châu Âu năm 2025, uống hơn một lon nước ngọt mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ chuyển hóa tới 60%.
Để bảo vệ tốt sức khỏe gan, hãy ưu tiên nước lọc, trà thảo mộc hoặc các loại đồng uống ngọt tự nhiên.
Tiêu thụ quá nhiều đồ ăn nhanh
Đồ ăn nhanh chứa nhiều chất béo bão hòa, đường và muối, khiến mỡ tích tụ trong gan và gây viêm. Ăn thường xuyên còn làm tăng nguy cơ kháng insulin và tổn thương gan.
Nên áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải với nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh như dầu ô liu.
Đồ ăn nhanh chứa nhiều chất béo bão hòa, đường và muối, khiến mỡ tích tụ trong gan và gây viêm. Ảnh: Bảo Bảo
Hút thuốc, uống rượu quá mức
Uống rượu thường xuyên là nguyên nhân hàng đầu gây viêm gan. Uống vừa phải cũng khiến bệnh gan trở nên nghiêm trọng. Bên cạnh đó, hút thuốc đưa độc tố vào cơ thể, tăng viêm gan và nguy cơ ung thư gan.
Cần hạn chế rượu bia, hoặc kiêng hoàn toàn nếu đang mắc bệnh gan. Cố gắng cai thuốc lá, bạn nên tìm sự giúp đỡ từ chuyên gia tư vấn, người thân hoặc dùng thuốc cai nghiện.
Lối sống ít vận động
Bạn nằm xem TV, nhâm nhi bánh mì cùng lon nước ngọt có vẻ dễ chịu, nhưng việc thiếu vận động dễ dẫn đến béo phì, kháng insulin - yếu tố góp phần khiến gan nhiễm mỡ.
Hãy duy trì thói quen tập luyện đều đặn để giúp gan khỏe mạnh.
Béo phì
Mỡ thừa, đặc biệt là mỡ nội tạng quanh bụng, liên quan mật thiết đến tổn thương gan. Tình trạng này kéo dài gây kháng insulin, tăng huyết áp, viêm mạn tính và những bệnh lý về gan.
Duy trì cân nặng hợp lý bằng ăn uống lành mạnh và tập luyện thường xuyên giúp gan hoạt động hiệu quả.
Lạm dụng thuốc, thực phẩm bổ sung
Tự ý dùng thuốc hoặc thực phẩm bổ sung có thể gây hại cho gan, đặc biệt với những loại không rõ nguồn gốc.
Trước khi sử dụng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, tránh sử dụng quá mức nếu không cần thiết.
Bỏ bữa sáng
Giảm cân hoặc tiết kiệm thời gian mà bỏ bữa sáng vô tình làm rối loạn quá trình trao đổi chất. Khi đó, cơ thể dễ tích tụ mỡ, tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ.
Cách tốt nhất là duy trì bữa sáng đầy đủ dinh dưỡng, gồm chất xơ, đạm nạc và chất béo tốt.
Mất nước
Nước như "thần dược" cho các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là gan. Mất nước khiến gan giảm khả năng thải độc và sản xuất mật.
Hãy uống đủ nước mỗi ngày để duy trì quá trình trao đổi chất và hỗ trợ chức năng gan.
Thiếu ngủ
Chúng ta thường chú trọng tập thể dục và ăn uống lành mạnh nhưng lại lơ là giấc ngủ. Ngủ không đủ giấc có thể gây béo phì và kháng insulin - hai yếu tố góp phần gây bệnh gan.
Ngủ đủ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm để bảo vệ gan và duy trì hoạt động trao đổi chất của cơ thể.
Bỏ qua khám sức khỏe
Lơ là khám sức khỏe định kỳ có thể khiến bệnh gan bị phát hiện muộn, dễ tiến triển nặng và khó điều trị. Nên xét nghiệm và tầm soát chức năng gan định kỳ, nhất là khi có nguy cơ cao do lối sống hoặc tiền sử gia đình.
Hương Giang (Theo Times of India)
