Khoai tây, loại thực phẩm quen thuộc trong căn bếp của hầu hết mọi gia đình, thực ra lại là một "báu vật dinh dưỡng bị lãng quên". Dù được chế biến bằng cách chiên, luộc hay nướng, khoai tây luôn mang đến hương vị thơm ngon và cảm giác no lâu. Nhưng ít ai biết rằng bên trong củ khoai nhỏ bé ấy là một kho tàng dinh dưỡng quý giá, đặc biệt hữu ích với người trung niên và người cao tuổi.
Những phát hiện đáng kinh ngạc về lợi ích của khoai tây
Các nghiên cứu dinh dưỡng cho thấy, một củ khoai tây có thể cung cấp lượng dinh dưỡng tương đương 10 quả táo và chứa lượng kali cao gấp 24 lần chuối. Trong khi chuối thường được xem là nguồn cung cấp kali phổ biến, thì khoai tây mới thực sự là "nhà vô địch thầm lặng" của khoáng chất này. Kali đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng dịch thể, hỗ trợ hoạt động tim mạch và co cơ, đồng thời điều hòa huyết áp.
Theo ThS. Nguyễn Thị Thu Hằng, chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia), nhiều người cao tuổi hiện nay bị thiếu hụt kali do ăn ít rau củ và dùng quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn.
"Chỉ cần ăn một củ khoai tây cỡ vừa (khoảng 150g) mỗi ngày đã có thể đáp ứng hơn 20% nhu cầu kali khuyến nghị. Đây là cách bổ sung tự nhiên, an toàn và hiệu quả hơn nhiều so với việc sử dụng viên uống tổng hợp," bà Hằng chia sẻ.
Không chỉ giàu kali, khoai tây còn chứa nhiều chất xơ, vitamin C, vitamin B6 và các hợp chất chống oxy hóa mạnh. Chất xơ trong khoai tây giúp thúc đẩy nhu động ruột, giảm táo bón, một vấn đề thường gặp ở người lớn tuổi. Không giống một số loại rau có chất xơ cứng, chất xơ trong khoai tây lại mềm và dịu, phù hợp với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
Hơn nữa, vitamin C và các chất chống oxy hóa tự nhiên trong khoai tây giúp trung hòa gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa tế bào. Theo các chuyên gia, khi bước vào độ tuổi trung niên, cơ thể sản sinh nhiều gốc tự do hơn, dẫn đến tổn thương tế bào và lão hóa sớm. Việc bổ sung khoai tây vào bữa ăn hàng ngày có thể giúp làm chậm tiến trình này, duy trì làn da và hệ tim mạch khỏe mạnh.
Lưu ý ăn khoai tây tránh phản tác dụng
Tuy nhiên, ăn nhiều khoai tây không đồng nghĩa với khỏe hơn. Mặc dù giàu dinh dưỡng, khoai tây vẫn chứa một lượng tinh bột nhất định. Ăn quá nhiều, đặc biệt là dưới dạng chiên rán như khoai tây chiên, có thể dẫn đến tăng cân hoặc tăng đường huyết.
Theo ThS. Nguyễn Thị Thu Hằng, cách chế biến khoai tây quyết định đến 50% giá trị dinh dưỡng: "Khoai tây luộc hoặc nướng giúp giữ lại tối đa vitamin và khoáng chất, đồng thời hạn chế chất béo xấu. Ngược lại, chiên rán ở nhiệt độ cao không chỉ làm mất chất mà còn sinh ra acrylamide, chất có thể gây hại nếu tích tụ lâu dài".
Trong ngày có 2 thời điểm vàng cám dỗ, nếu không ăn gì lúc đó bạn sẽ đốt mỡ, giảm cân nhanh!
Đối với người bệnh tiểu đường, việc kiểm soát khẩu phần ăn là rất quan trọng. Các chuyên gia khuyến nghị nên ăn một củ khoai tây cỡ vừa mỗi ngày, kết hợp cùng rau xanh, cá hoặc thịt nạc để cân bằng dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, cần lưu ý bảo quản khoai tây đúng cách, tránh để nơi ẩm ướt hoặc có ánh sáng chiếu trực tiếp, vì khi đó khoai dễ mọc mầm và sản sinh solanine, một hợp chất độc hại có thể gây buồn nôn hoặc chóng mặt. Khi thấy khoai có mầm hoặc chuyển xanh, nên loại bỏ phần đó hoặc bỏ hẳn củ để đảm bảo an toàn.
Không chỉ tốt cho sức khỏe, khoai tây còn là thực phẩm "bình dân nhưng dinh dưỡng cao", lựa chọn lý tưởng cho cuộc sống hiện đại bận rộn. Trong khi nhiều người đang phụ thuộc vào thức ăn nhanh hoặc đồ chế biến sẵn thiếu chất, chỉ vài củ khoai tây đơn giản cũng có thể biến thành hàng loạt món ăn ngon lành và bổ dưỡng: từ khoai tây nghiền, salad rau củ, súp kem khoai tây cho đến khoai luộc ăn kèm sữa chua hoặc rau hấp.
Thực tế, nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy khoai tây còn giúp điều hòa hệ vi sinh đường ruột, giảm nguy cơ bệnh tim mạch và ổn định huyết áp nhờ hàm lượng kali cao giúp cân bằng lượng natri trong cơ thể. Với những lợi ích đó, việc duy trì thói quen ăn khoai tây điều độ hoàn toàn có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, nhất là ở người trung niên và cao tuổi.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng khoai tây không thể thay thế hoàn toàn rau xanh hay trái cây. Một chế độ ăn uống đa dạng, kết hợp khoai tây cùng các nhóm thực phẩm khác, mới là chìa khóa duy trì sức khỏe và phòng bệnh lâu dài.
"Không có loại thực phẩm nào hoàn hảo, nhưng nếu biết sử dụng đúng cách, khoai tây hoàn toàn có thể trở thành 'người bạn đồng hành' giúp người trung niên và người cao tuổi sống khỏe và sống lâu hơn", ThS. Nguyễn Thị Thu Hằng khẳng định.
(Ảnh minh họa: Internet)
