Mới đây, thông tin nghệ sĩ đàn nhị Trần Văn Xâm qua đời ở tuổi 39, do mắc bệnh ung thư máu, khiến nhiều người xót xa, thương tiếc. Sinh năm 1984, ở Hải Dương, nghệ sĩ Trần Văn Xâm vượt qua hơn 2.000 thí sinh, đoạt giải nhì cuộc thi Đàn nhị quốc tế, tổ chức ở Thượng Hải (Trung Quốc) vào năm 2012. Ngoài âm nhạc truyền thống, nghệ sĩ chơi đàn nhị theo lối phá cách, giao thoa nhiều dòng nhạc khác.
Được biết, nghệ sĩ Trần Văn Xâm bị ung thư máu nhiều năm qua. Tuy nhiên, anh vẫn làm việc chăm chỉ, luôn lạc quan, vui vẻ và không có biểu hiện của người mắc bệnh hiểm nghèo. Sự ra đi đột ngột của anh khiến nhiều người băn khoăn, liệu bệnh ung thư máu nguy hiểm thế nào, có thể phòng tránh được hay không?...
Ung thư máu là bệnh gì?
Theo Phòng khám Cleverland, ung thư máu là một loại ung thư ảnh hưởng đến tế bào máu và tủy xương - nơi cấu trúc mô xốp bên trong xương nơi tế bào máu được sản sinh và biệt hóa thành hồng cầu, bạch cầu hoặc tiểu cầu.
Ung thư máu ảnh hưởng đến cách cơ thể bạn tạo ra các tế bào máu và các tế bào đó hoạt động tốt như thế nào. Hầu hết các bệnh ung thư máu bắt đầu trong tủy xương. Tủy xương tạo ra các tế bào gốc trưởng thành và trở thành các tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Chúng mềm, giống như bọt biển ở bên trong xương.
Các tế bào máu bình thường chống nhiễm trùng, mang oxy đi khắp cơ thể và kiểm soát máu chảy. Ung thư máu xảy ra khi một thứ gì đó làm gián đoạn cách cơ thể bạn tạo ra các tế bào máu. Nếu bị ung thư máu, các tế bào máu bất thường sẽ áp đảo bình thường.
Trong hiện tại, ngày càng có nhiều người bị ung thư máu có thể sống lâu hơn, nhờ nâng cao dịch cụ chăm sóc sức khỏe và sự tiến bộ của y học nói chung.
Ung thư máu nguy hiểm thế nào?
Ung thư máu là căn bệnh nghiêm trọng. Tuy nhiên, các chuyên gia ung bướu nhận định, có nhiều loại ung thư khác còn nguy hiểm hơn. Ung thư máu chiếm khoảng 10% tổng số ca ung thư được chẩn đoán ở Hoa Kỳ mỗi năm. Ước tính, khoảng 3% tổng số ca tử vong liên quan đến ung thư máu.
Mặc dù vậy, dữ liệu của Viện Ung thư Quốc gia Mỹ hiện nay cho thấy, tỷ lệ tử vong do ung thư máu đang giảm dần.
Tỷ lệ sống sót trung bình cho bệnh ung thư máu là bao nhiêu?
Tỷ lệ sống sót là ước tính dựa trên mức trung bình. Các bác sĩ có thể chia sẻ tỷ lệ sống sót sau 5 năm như một cách giải thích bệnh ung thư máu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn như thế nào sau 5 năm chẩn đoán. Chưa kể, tỷ lệ sống sót của mỗi loại trong 3 loại ung thư máu khác nhau. Sự thật là nhiều người bị ung thư máu có thể sống sót lâu như hầu hết những người khác.
Ung thư máu có những loại nào? Tỷ lệ sống của những loại cụ thể ra sao?
Các chuyên gia nghiên cứu và kết luận, ung thư máu có 3 loại, mỗi loại bao gồm thêm một số loại phụ. Cụ thể:
- Bệnh bạch cầu: Đây là bệnh ung thư máu phổ biến nhất ở Hoa Kỳ và là bệnh ung thư phổ biến nhất ở trẻ em, thanh thiếu niên. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm đã tăng gấp 4 lần trong 40 năm qua.
- Ung thư hạch: Ung thư hạch là ung thư hệ thống bạch huyết, bao gồm cả tủy xương của bạn. Tỷ lệ sống sót của ung thư hạch đã tăng gấp đôi trong 40 năm qua.
- U tủy: U tủy là bệnh ung thư bắt đầu trong tủy xương và ảnh hưởng đến các tế bào plasma. Đa u tủy là loại u tủy phổ biến nhất. Hơn một nửa số người được chẩn đoán mắc bệnh u tủy vẫn còn sống sau 5 năm chẩn đoán.
Nguyên nhân dẫn đến bệnh ung thư máu?
Các nhà nghiên cứu cho biết, ung thư máu xảy ra khi DNA của tế bào máu thay đổi hoặc đột biến. Tuy nhiên, họ không chắc tại sao điều này lại xảy ra. DNA của bạn cho các tế bào biết phải làm gì. Trong bệnh ung thư máu, DNA cho các tế bào máu biết khi nào phát triển, khi nào phân chia hoặc nhân lên và khi nào chết...
Khi DNA cung cấp cho các tế bào của bạn những hướng dẫn mới, cơ thể sẽ phát triển các tế bào máu bất thường và nhân lên nhanh hơn bình thường. Khi điều đó xảy ra, các tế bào máu bình thường sẽ bị mất trong một đám tế bào bất thường ngày càng phát triển. Chúng lấn át các tế bào bình thường và độc chiếm không gian trong tủy xương.
Cuối cùng, tủy xương tạo ra ít tế bào bình thường hơn. Điều đó có nghĩa là không có đủ tế bào bình thường để thực hiện các nhiệm vụ thiết yếu của chúng: mang oxy đi khắp cơ thể, chống nhiễm trùng và kiểm soát chảy máu. Đây là cách di truyền thay đổi và gây ra ba loại ung thư máu kể trên.
Những dấu hiệu, triệu chứng cảnh báo ung thư máu
Tùy từng loại ung thư máu khác nhau sẽ có dấu hiệu, triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, một số triệu chứng mà cả 3 loại ung thư máu đều có là:
- Mệt mỏi: Bạn cảm thấy mệt đến nỗi không thể quản lý các hoạt động hàng ngày của chính mình. Cơ thể luôn trong tình trạng yếu ớt.
- Sốt dai dẳng: Sốt là dấu hiệu cơ thể bạn đang chống lại nhiễm trùng. Nó cũng là phản ứng với các tế bào ung thư xuất hiện trong cơ thể.
- Đổ mồ hôi đêm: Bạn thường xuyên bị đổ mồ hôi đêm ướt đẫm đầu, cổ... khi đang ngủ, gây rối loạn giấc ngủ. Thậm chí còn làm ướt đẫm ga trải giường, quần áo...
- Chảy máu hoặc có vết bầm tím bất thường: Xuất hiện tình trạng chảy máu không ngừng và vết bầm tím không lành sau 2 tuần.
- Sụt cân bất ngờ hoặc không rõ nguyên nhân.
- Nhiễm trùng thường xuyên.
- Sưng hạch bạch huyết hoặc gan hoặc lá lách to: Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch.
- Đau xương: U tủy và bệnh bạch cầu có thể gây đau xương hoặc các điểm mềm trên xương của bạn.
Lưu ý: Nếu bạn xuất hiện vài triệu chứng trong tổng số những dấu hiệu trên không có nghĩa là đã bị ung thư máu. Tuy nhiên, bạn nên đi thăm khám, tầm soát ung thư sớm, nhất là nhận thấy những thay đổi này trong cơ thể kéo dài hơn một vài tuần. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời giúp bạn ngăn chặn các biến chứng cũng như có thể sống khỏe mạnh, kéo dài tuổi thọ hơn.
(Nguồn: Cleverland Clinic, Webmd)
