Thời điểm 'vàng' điều trị nám da

Góp mặt trong tập 6 "Beauty Talk" với chủ đề "Nám má - Hiểu đúng và trị đúng" ngày 10/10 trên chuyên trang Ngôi sao, ThS.Bs nội trú Phạm Bích Ngọc và ThS.Bs nội trú Vũ Xuân Hương, Bệnh viện Da liễu Hà Nội, chia sẻ những kiến thức về nám cũng như cách điều trị chuẩn y khoa, giúp chị em chọn được phương pháp trị nám phù hợp với bản thân, tránh "tiền mất tật mang".

Nám da là gì?

Theo ThS.Bs nội trú Phạm Bích Ngọc, nám da là tình trạng rối loạn sắc tố mãn tính. Nguyên nhân dẫn tới nám là do sự tăng sinh melanin trên da, từ đó hình thành các mảng sắc tố, có thể từ nâu nhạt đến nâu đậm hay màu xám nâu ở các vị trí vùng mặt như: trán, má, cằm... Trong đó, melanin là thành phần giúp da chống lại ánh nắng mặt trời cũng như tác hại của môi trường bên ngoài; được sản xuất nhờ các tế bào sắc tố trong da.

ThS.Bs nội trú Vũ Xuân Hương cho biết tình trạng nám má rất hay gặp ở phụ nữ từ độ tuổi 30 đến 60. Có đến 60% phụ nữ Việt Nam mắc phải. Tình trạng này có thể nhận biết được bằng mắt thường. Vị trí phân bổ rất đặc trưng, đối xứng ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như: trán, cằm và hai bên gò má. Bởi vậy, nếu các chị em nhìn thấy những mảng sắc tố màu nâu trên khuôn mặt, cần được thăm khám bởi các chuyên gia, bác sĩ da liễu để nhận biết đó là tình trạng nám má hay là các bệnh lý rối loạn sắc tố da khác.

Một trong những biểu hiện rối loạn sắc tố da mà mọi người cần chú ý để tránh nhầm lẫn là tàn nhang với biểu hiện lànhững đốm nâu rất bé, thường gặp ở phụ nữ trẻ tuổi, có làn da sáng màu. Hay một số người cao tuổi thường gặp tình trạng đồi mồitrên mặt được đặc trưng bởi các đốm nâu có kích thước lớn hơn tàn nhang nhưng lại bé hơn nám má. Ngoài ra, một số tình trạng rối loạn sắc tố da khác là bớt sắc tố bẩm sinhcụ thể là bớt Ota, thường xuất hiện từ giai đoạn đầu của cuộc đời, phân bố theo dây thần kinh, tập trung chủ yếu ở vùng mắt và gò má phía trên. Đây là tình trạng rối loạn sắc tố ít khi biến đổi theo thời gian, các mảng bớt thường có màu xanh đen. Hay nhóm tăng sắc tố sau viêm, xuất hiện khi da bị can thiệp quá mức, biểu hiện gần như nám má nhưng không đối xứng và tập trung ở một vùng của cơ thể.

ThS.Bs nội trú Vũ Xuân Hương, Bệnh viện Da liễu Hà Nội. Ảnh: Tùng Đinh

Các loại nám má và nguyên nhân hình thành

ThS.Bs nội trú Phạm Bích Ngọc cho biết có rất nhiều loại nám má nhưng có ba loại tiêu biểu là: nám nông - sâu - hỗn hợp. Trong đó, nám nông nằm ở tầng thượng bì, trên bề mặt da, đặc trưng là ranh giới các mảng nám rõ ràng. Thứ hai là nám sâu - nằm ở trung bì, ranh giới không rõ ràng và đậm màu hơn nên việc tiếp cận và điều trị sẽ khó khăn hơn. Loại nám má thứ ba là hỗn hợp (vừa nông, vừa sâu), một trong những thể nám gặp rất nhiều và gây khó khăn trong điều trị.

Cơ chế hình thành nám rất phức tạp. Một số nguyên nhân phổ biến gồm: di truyền, chị em song sinh có cùng nguy cơ bị nám; việc tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời; rối loạn nội tiết do phụ nữ phải trải qua nhiều giai đoạn như dậy thì, bầu bí, sau sinh, tiền mãn kinh, mãn kinh... dẫn tới thay đổi hooc-môn trong cơ thể khiến kích thích tế bào sản xuất sắc tố, tăng sản xuất sắc tố.

Ngoài ra, chị em có thể bị nám trên da mặt do sử dụng sản phẩm, mỹ phẩm chăm sóc không phù hợp, gây kích ứng khiến làn da mỏng yếu, nhạy cảm trước ánh nắng mặt trời. Một số yếu tố có thể khiến nám xuất hiện nữa là bệnh lý tuyến giáp; sử dụng các loại thuốc như thuốc tránh thai (đặc biệt là thuốc tránh thai khẩn cấp), thuốc chống động kinh, thuốc điều chỉnh hooc-môn... hay do sinh hoạt không điều độ, căng thẳng kéo dài.

Giải thích về những nguyên nhân hình thành nám, các chuyên gia nhấn mạnh trường hợp phụ nữ trên 30 tuổi hay sau sinh, trong quá trình mang thai thường có sự rối loạn hooc-môn nội tiết. Sự gia tăng estrogen dễ gây kích thích tế bào sắc tố, tăng sản xuất melanin. Bên cạnh đó, thói quen chăm sóc da của mẹ bỉm sữa thường thay đổi, dễ bị lơ là do họ bận rộn chăm sóc em bé, ít có thời gian dành cho bản thân. Đồng thời, tình trạng căng thẳng tâm lý thường xuyên cũng là lý do thúc đẩy nám hình thành.

"Nám ở phụ nữ sau sinh có thể giảm dần và hết nhưng nhiều trường hợp, nám tồn tại vĩnh viễn, không biến mất. Do đó, trong những lần bầu sau hoặc khi tiếp xúc với các yếu tố như ánh nắng mặt trời, căng thẳng, mất ngủ... tình trạng nám của chị em có thể nặng lên, khó điều trị", ThS.Bs nội trú Phạm Bích Ngọc cho biết.

ThS.Bs nội trú Vũ Xuân Hương chia sẻ thêm nám má do rối loạn nội tiết và nám má thông thường không khác nhau nhiều. Nhưng nám má do rối loạn nội tiết, thường mảng nám sẽ đậm hơn, phân bổ lan tỏa, đôi khi không đối xứng. Nguyên nhân chính là do sự xuất phát từ tình trạng rối loạn nội tiết bên trong cơ thể. Điều này khác với nám má thông thường, chủ yếu do các yếu tố ngoại sinh từ môi trường bên ngoài dẫn tới quá trình lão hóa làn da theo tuổi tác. Tới thời điểm này, điều trị nám má do rối loạn nội tiết vẫn là thách thức tương đối lớn với chuyên ngành da liễu. Bởi vậy nguyên tắc điều trị là phải kết hợp cả bên trong lẫn bên ngoài.

ThS.Bs nội trú Phạm Bích Ngọc, Bệnh viện Da liễu Hà Nội, tại buổi tọa đàm. Ảnh: Tùng Đinh

Cách điều trị nám

Theo ThS.Bs nội trú Vũ Xuân Hương thì nám má không quá khó để điều trị nếu mọi người hiểu đúng và lựa chọn được phương pháp hiệu quả. Tuy nhiên, quá trình này tương đối dài hạn, cần có sự kiên trì bền bỉ. "Nám má nếu không được xử lý sớm và điều trị đúng cách thì tình trạng có thể nặng lên rất nhiều và gây khó khăn cho các chuyên gia cũng như người bệnh trong việc điều trị", bác sĩ nói.

Phương pháp điều trị cơ bản nhất là sử dụng thuốc bôi, thuốc uống - những sản phẩm hỗ trợ giảm nám, giúp ức chế tăng sinh melanin trong da, làm sáng da.

Bên cạnh đó, phương pháp thẩm mỹ nội khoa tương đối phổ biến hiện nay như peel da hay còn gọi là thay da sinh học đang được quan tâm khá nhiều. Peel da được sử dụng khá rộng rãi, không chỉ trong điều trị nám da mà còn nhiều bệnh lý về da khác. Tuy nhiên, không phải trường hợp nám má nào cũng áp dụng được phương pháp này. Bác sĩ chỉ peel da cho những trường hợp tổn thương tập trung ở thượng bì kèm theo tình trạng lão hóa ở bề mặt như: da sần, lỗ chân lông to, tiết nhiều dầu hoặc tình trạng rối loạn sắc tố tương đối nông. Những người có làn da nhạy cảm, mỏng yếu, da đỏ cần hạn chế áp dụng phương pháp này vì dễ gặp nguy cơ kích ứng, tăng sắc tố và thậm chí gây ra sẹo.

Ngoài ra, phương pháp tiêm meso hiện cũng được nhiều chị em yêu thích và lựa chọn. Chuyên gia sẽ sử dụng loại kim rất nhỏ, đưa trực tiếp các hoạt chất vào trong da như: vitamin, chất chống lão hóa, chất cấp ẩm thông qua biện pháp tiêm vi điểm. Bằng việc đưa các hoạt chất vào trong da, hiệu quả điều trị nám sẽ nhanh hơn. "Meso là một trong những biện pháp hiệu quả trong cải thiện nám và các vấn đề khác của da. Biện pháp này thường được thực hiện theo liệu trình từ 3 đến 6 lần. Chị em sẽ nhìn thấy kết quả cải thiện sau hai tuần kết thúc thủ thuật", bác sĩ cho biết.

Các phương pháp điều trị nám khác gồm: laser hay sử dụng thiết bị phát năng lượng, ánh sáng cũng được cân nhắc để lựa chọn. Phương pháp trị nám bằng laser ngày càng phát triển với việc sử dụng các bước sóng khác nhau cho tùy từng loại da và tùy trường hợp. Do đó, chị em cần tìm tới các chuyên gia, bác sĩ da liễu để được thăm khám và có cách điều trị chuẩn y khoa.

Bác sĩ Xuân Hương nhấn mạnh điều trị nám là cá nhân hóa, cần phối hợp nhiều phương pháp để đạt được hiệu quả cao nhất. Các yếu tố để chọn ra phác đồ điều trị nám gồm: đánh giá loại nám; mức độ nhẹ, trung bình hay nặng; tình trạng da nhờn, khô, lão hóa... hay nhạy cảm. Từ đó, bác sĩ mới chọn phương pháp để cải thiện tình trạng sắc tố lẫn nám da. Ngoài ra, các yếu tố lối sống, nguyên nhân khác như: di truyền; thói quen tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không bảo vệ; sử dụng thuốc, hay tình trạng rối loạn nội tiết tố... cũng được các chuyên gia da liễu xem xét cẩn thân. Một yếu tố khác trong điều trị nám là phải đưa ra chi phí và thời gian cụ thể để tìm ra phương pháp phù hợp nhất với từng cá nhân.

Các chuyên gia chia sẻ tại "Beauty Talk" tập 6 với chủ đề "Nám má - Hiểu đúng và trị đúng". Ảnh: Tùng Đinh

Về thời điểm thích hợp trong điều trị nám da, hai chuyên gia cho biết "càng sớm càng tốt". Điều này mang lại nhiều lợi ích, trong đó, giúp ngăn ngừa tình trạng nám lan rộng hoặc đi sâu hơn. Việc điều trị từ sớm giúp quá trình cải thiện tình trạng nám dễ dàng hơn và người bệnh cũng đáp ứng với các loại thuốc, phương pháp tốt hơn. Sau khi tình trạng nám ổn định, chị em cần phải tuân thủ cách chăm sóc da theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, tái khám đúng hẹn bởi nếu không giữ gìn, nám có thể quay trở lại bất cứ lúc nào.

Trong buổi tọa đàm, ThS.Bs nội trú Phạm Bích Ngọc và ThS.Bs nội trú Vũ Xuân Hương đều nhấn mạnh chị em nên tới những cơ sở, phòng khám uy tín cũng như các bác sĩ, chuyên gia có nhiều kinh nghiệm, giấy phép hành nghề để điều trị nám sao cho hiệu quả và tránh gặp tình trạng đáng tiếc.

"Chúng tôi gặp không ít trường hợp, chị em sử dụng sản phẩm không phù hợp khiến làn da nhạy cảm hơn, kích ứng; thậm chí làm giãn mạch, giảm sắc tố, mất sắc tố, tăng sắc tố, loang lổ trên da... Với những tình trạng mất sắc tố, việc cải thiện rất khó khăn, mất nhiều thời gian và tốn kém", bác sĩ Bích Ngọc tiết lộ.

Các bác sĩ khuyên những người bị nám ngoài sử dụng các phương pháp điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ cũng cần có chế độ ăn uống, chăm sóc và sinh hoạt đầy đủ. Đó là cung cấp đủ nước để làn da không bị khô. Ngoài ra, chị em cần bổ sung những thực phẩm cải thiện tình trạng nội tiết như: các sản phẩm họ đậu; các loại rau xanh, đặc biệt rau màu xanh đậm, các loại hạt; thực phẩm chứa omega 3; các thực phẩm có hoạt chất chống oxy hóa... Đặc biệt, mỗi người cần có chế độ chăm sóc da hàng ngày, tránh nắng cẩn thận.

Xem lại tập 6"Beauty Talk" với chủ đề "Nám má - Hiểu đúng và trị đúng"tại đây.

Hải My