Ngày 7/11, Hải quan Trung Quốc công bố kim ngạch xuất khẩu tháng 10 giảm 1,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là lần đầu tiên số liệu này giảm từ tháng 3/2024.
Việc này gây bất ngờ cho các nhà kinh tế học. Trước đó, khảo sát của Reuters cho thấy họ kỳ vọng xuất khẩu của Trung Quốc tăng 3%. Trong tháng 9, số liệu này thậm chí tăng mạnh nhất nửa năm, với 8,3%.
Nhập khẩu cũng chỉ tăng 1%, thấp hơn nhiều so với dự báo là 3,2%. Việc này cho thấy khủng hoảng bất động sản kéo dài và thị trường lao động yếu vẫn gây sức ép lên nhu cầu tiêu dùng. Trong khi chỉ số này tăng tới 7,4% tháng trước đó.
"Có vẻ hiệu ứng từ làn sóng xuất khẩu sớm để né thuế đã chấm dứt trong tháng 10", Zhiwei Zhang - kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management nhận định. Ông dự báo xuất khẩu của Trung Quốc sẽ trở lại trạng thái bình thường, khi hai nước đã thống nhất hoãn các chính sách hạn chế thương mại trong một năm.
Tàu và container tại Liên Vân Cảng (Giang Tô, Trung Quốc). Ảnh: Reuters
Nguyên nhân khác khiến xuất khẩu của nền kinh tế thứ hai thế giới giảm là mức nền so sánh năm ngoái cao. Tháng 10/2024 là thời điểm xuất khẩu Trung Quốc tăng mạnh nhất hơn 2 năm.
Tuần trước, các hãng xuất khẩu Trung Quốc và người mua tại Mỹ đều thở phào sau khi Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình gặp nhau tại Hàn Quốc. Hai bên đã thống nhất nhiều vấn đề, từ giảm thuế, tăng mua nông sản đến nới lỏng kiểm soát xuất khẩu.
Tháng trước, xuất khẩu của Bắc Kinh sang Washington hạ 25% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tháng thứ 7 liên tiếp số liệu này giảm ở mức hai chữ số. Nhập khẩu cũng đi xuống gần 23%.
Lũy kế 10 tháng, xuất khẩu Trung Quốc sang Mỹ giảm gần 18%. nhập khẩu sụt 12,6%. Thặng dư thương mại với Washington vì thế chỉ còn 233 tỷ USD, giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc lại tăng 5,3% trong 10 tháng đầu năm. Thặng dư thương mại đạt hơn 964 tỷ USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân là các hãng xuất khẩu nước này tích cực tìm thị trường thay thế, như Đông Nam Á, châu Âu, châu Phi, hoặc tìm cách để bán hàng gián tiếp sang Mỹ.
Tại một báo cáo ngày 6/11, hãng nghiên cứu Oxford Economics nâng dự báo tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc năm nay từ 3,5% lên 5%. Lý do là nước này đang thúc đẩy công nghiệp hóa sâu hơn nữa trong kế hoạch 5 năm tới. Doanh nghiệp Trung Quốc cũng đang nỗ lực đa dạng hóa thị trường. Oxford Economics dự báo GDP nước này tăng 4,5% năm nay và 4,4% vào 2027.
Hà Thu (theo Reuters, CNBC)
