Ngày 26/8, WB công bố báo cáo cập nhật kinh tế Việt Nam. Ngân hàng này nhận định kinh tế Việt Nam có khả năng chống chịu tốt trong bối cảnh toàn cầu có nhiều thách thức. GDP năm nay vì thế được dự báo tăng 6,1%, cao hơn nhiều mức 5,5% tổ chức này đưa ra hồi tháng 4. Theo WB, GDP Việt Nam tiếp tục tăng, khả năng đạt 6,5% cho hai năm tới.
Nửa đầu năm nay, Việt Nam ghi nhận tăng trưởng 6,42%, theo dữ liệu của Tổng cục Thống kê. WB nhận xét, kinh tế Việt Nam tăng tốc 6 tháng đầu năm nay nhờ sự phục hồi của cả xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư. Tính toán của WB dựa trên số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy xuất khẩu và nhập khẩu nửa đầu năm tăng lần lượt 16,9% và 17% so với cùng kỳ năm trước. Tăng trưởng đầu tư và tiêu dùng cũng lần lượt 6,7% và 5,8%.
Nhu cầu quốc tế tăng trở lại cũng giúp ổn định ngành sản xuất và dịch vụ xuất khẩu. Sau kết quả tăng trưởng kinh tế quý II và nửa đầu năm tốt, Chính phủ đã cập nhật kịch bản, phấn đấu GDP năm nay đạt 7%, cao hơn mục tiêu Quốc hội giao là 6-6,5%.
Hiện tại, ngoài WB, nhiều tổ chức tài chính quốc tế khác cũng dự báo tăng trưởng Việt Nam năm nay đạt 6%, gồm IMF, ADB, UOB và Standard Chartered. HSBC thậm chí dự báo mức tăng là 6,5%.
Công nhân làm việc tại một công ty may ở Đà Nẵng, tháng 6/2024. Ảnh: Nguyễn Đông
Dù vậy, nhóm phân tích của WB cho rằng Việt Nam vẫn chưa quay về quỹ đạo tăng trưởng như tiền đại dịch. Nhu cầu trong nước vẫn yếu và nợ xấu cao trong bối cảnh tín dụng không tăng trưởng mạnh. Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ nợ xấu tính tới cuối tháng 6 là 4,56%, cao hơn gấp đôi so với cuối 2022.
Thương mại cũng dự kiến chậm lại từ năm sau, do các đối tác chính là Mỹ và Trung Quốc đối mặt với nhiều thách thức trong nước. Trong khi đó, lạm phát có xu hướng giảm, từ 4,5% năm nay xuống 4% và 3,5% trong hai năm tới. Cán cân vãng lai ổn định với mức thặng dư thấp. Tỷ lệ nợ Chính phủ và nợ được Chính phủ bảo lãnh trên GDP giảm dần, lần lượt về 35,7% năm nay và 35% năm sau.
Ông Sebastian Eckardt - Trưởng ban Kinh tế vĩ mô, thương mại và đầu tư khu vực Đông Á - Thái Bình Dương tại WB cho rằng để duy trì đà tăng trưởng, Việt Nam cần "tiếp tục cải cách thể chế, đẩy mạnh đầu tư công, đồng thời quản lý, giám sát các rủi ro trong thị trường tài chính".
Ngoài đầu tư công, bà Dorsati Madani - kinh tế trưởng tại WB gợi ý Việt Nam cũng cần thúc đẩy khu vực tư nhân. "Môi trường bên ngoài đã thay đổi. Chuyển dịch xanh đang diễn ra khắp nơi. Doanh nghiệp Việt cần cân nhắc áp dụng công nghệ xanh trong sản xuất. Người tiên phong sẽ nắm bắt được cơ hội và chiếm được nhiều thị trường hơn", bà nói.
Đề cập đến việc Mỹ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, bà Madani cho rằng việc này sẽ không ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại hiện tại của hai nước. Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng được dự báo vẫn ổn định. Dù vậy, bà cho rằng để duy trì FDI, Việt Nam cần cải thiện chất lượng lao động và các dịch vụ xương sống như giao thông, viễn thông, điện.
Tại báo cáo lần này, WB cũng đề cập tới thị trường vốn của Việt Nam. Ông Ketut Ariadi Kusuma - chuyên gia cấp cao về tài chính tại WB nhận định thị trường vốn Việt Nam hiện có mức vốn hóa cao hơn Indonesia và có thể vượt Philippines trong thời gian tới.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn là thị trường chứng khoán cận biên. Chức năng huy động vốn, tiết kiệm và định giá còn hạn chế. Tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức còn thấp và kênh đầu tư của bảo hiểm xã hội (BHXH) không đa dạng.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang được hai tổ chức là MSCI và FTSE Russell xếp vào Nhóm 3 - thị trường cận biên. Trong đó, FTSE Russell đưa Việt Nam vào danh sách chờ nâng hạng lên Nhóm 2 - thị trường mới nổi. Việt Nam đặt mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi vào năm 2025.
"Hàng tỷ USD của các quỹ đầu tư trên toàn cầu sẽ được rót vào các thị trường vốn nếu Việt Nam được nâng cấp thành thị trường mới nổi. Cần từng bước đa dạng hóa kênh đầu tư quỹ của BHXH để cải thiện lợi nhuận dài hạn", ông Kusuma nói.
Tính toán trước đây của WB, chứng khoán Việt Nam có thể hút thêm 25 tỷ USD vốn ngoại khi được nâng hạng. Khung pháp lý đang được nhà chức trách hoàn thiện, như nới điều kiện ký quỹ cho nhà đầu tư ngoại, để thị trường sớm được xem xét nâng hạng.
Hà Thu
