Chính phủ đang sửa Luật thuế tiêu thụ đặc biệt theo hướng mở rộng cơ sở thuế với các mặt hàng thuốc lá, rượu, bia, nước ngọt, ôtô... Việc này nhằm điều tiết tiêu dùng để bảo vệ sức khỏe của người dân, môi trường. Dự kiến, một số mặt hàng được bổ sung vào đối tượng chịu thuế, trong khi số khác sẽ phải chịu thuế suất cao hơn từ 2026.
Góp ý về dự án này, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng nhà điều hành chưa nên xem xét tăng thuế suất và bổ sung mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo đó, tổ chức này đề xuất giãn thời gian tăng thuế này sang 2028, tức thêm hai năm so với dự kiến của Bộ Tài chính, với mức tăng 5% mỗi hai năm. Lộ trình này nhằm giúp doanh nghiệp có thời gian thích ứng, tránh tác động bất lợi đến thị trường.
Năm nay, Quốc hội quyết nghị mục tiêu GDP tăng 8% trở lên, hướng tới tăng trưởng hai chữ số những năm sắp tới. Đầu tư và tiêu dùng là hai yếu tố trọng yếu, tác động trực tiếp đến tốc độ tăng trưởng kinh tế. Theo VCCI, việc điều chỉnh thuế suất tiêu thụ đặc biệt đột ngột có thể làm giảm sức mua, ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, nền kinh tế.
"Cộng đồng doanh nghiệp mong muốn các chính sách thuế, gồm tiêu thụ đặc biệt, được cân nhắc kỹ lưỡng", VCCI nêu.
Giao dịch tại một ngân hàng ở Hà Nội, tháng 2/2025. Ảnh: Giang Huy
Cụ thể với mặt hàng rượu bia, VCCI đề xuất phương án tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu từ 20 độ trở lên theo lộ trình từ mức 65% hiện nay lên 80% vào 2032. Tương tự, mức thuế tối đa với rượu dưới 20 độ là 50% và bia tăng từ 65% hiện nay lên 80%.
Mức này lùi lại 2 năm và lộ trình giãn rộng hơn so với dự kiến của nhà điều hành. Trước đó, Bộ Tài chính đề xuất tăng thuế với các mặt hàng này từ 2026 và tăng lên 100% vào 2030.
Theo VCCI, ngành đồ uống đang khó khăn do các chính sách hạn chế tiêu thụ đồ uống có cồn. xung đột chính trị toàn cầu. Thị trường còn gặp thách thức từ sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc, khiến môi trường cạnh tranh không lành mạnh. Đặc biệt, rượu bia không được hưởng chính sách giảm 2% thuế VAT như các mặt hàng khác, làm tăng thêm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp. Ngoài ra, tổ chức đại diện doanh nghiệp này còn đề nghị chưa đưa nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt tại thời điểm này để có thêm đánh giá toàn diện. Bởi họ cho rằng thừa cân, béo phì còn có nguyên nhân từ nhiều yếu tố khác, không phải chỉ do nước ngọt.
Tương tự, VCCI cũng đề xuất giữ nguyên mức thuế suất tiêu thụ đặc biệt hiện hành với xe pick-up chở hàng cabin kép, nhằm bảo đảm ổn định của thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp và duy trì nguồn thu ngân sách. Họ phân tích việc tăng thuế với dòng xe này khiến ngân sách giảm thu khoảng 7.700 tỷ đồng, tiêu thụ xe sụt 36% trong giai đoạn 2024-2030 và tăng chi phí đầu tư cho doanh nghiệp.
Ngoài lùi lộ trình tăng thuế, VCCI cũng đề xuất nhà điều hành cân nhắc sửa luật theo hướng quy định khung, tức là chỉ đưa ra nguyên tắc điều chỉnh thuế suất tối đa hoặc thu hẹp, mở rộng đối tượng chịu thuế. Còn việc xây dựng lộ trình điều chỉnh thuế suất sẽ giao Chính phủ chủ động dựa trên tình hình thực tế.
Phương Dung
